H1 Betekenis van werk
§1.1 Wat is werk?
Arbeid = alle activiteiten die maatschappelijk en/of economisch nuttig zijn voor degene die ze
verricht, voor zijn of haar omgeving en/of voor de samenleving als geheel.
Betaald werk = werk in loondienst
Onbetaald werk = werk zonder financiële vergoeding
Vrijwilligerswerk = werk zonder vergoeding, maar wel met verzekering
Functies werk voor individu:
Materiële functies: - inkomen
- economische onafhankelijkheid
Immateriële functies: - sociale status
- sociale contacten
- zingeving aan bestaan
- ritme / zinvolle tijdsbesteding
- ontplooiing in werk
Functies werk voor samenleving:
- Welvaartsfunctie (draagt bij aan nationale welvaart en rijkdom)
- Sociale functie (zorgt voor integratie en sociale cohesie in de samenleving)
- Verdelingsfunctie (zorgt voor verdeling van macht en geld)
Vanaf 1983 is werk een sociaal grondrecht
- Sociaal grondrecht = grondrecht waarbij je niet naar de rechter kunt stappen
- Klassiek grondrecht = grondrecht waarbij je wel naar de rechter kunt stappen
Kwaliteit van werk wordt bepaald door vier factoren:
- Arbeidsinhoud (afwisseling / uitdaging / ontplooiing)
- Arbeidsomstandigheden (schoon / gezond / prettig)
- Arbeidsverhoudingen (relaties werkgever-werknemer / werknemers onderling)
- Arbeidsvoorwaarden (salaris / werktijden / verlofregelingen)
§1.2 Arbeidsethos
Arbeidsethos = belang dat mensen hechten aan werk / betekenis die ze aan werk geven.
Arbeidsethos wordt bepaald door de volgende maatschappelijke factoren:
- Mate van welvarendheid
(arm land -> werk nodig om te overleven; rijk land -> pensioen economisch
veroorloofd)
- Omvang van werkloosheid
(veel werkloosheid -> criteria werkzoekenden versoepeld)
- Beschikbaarheid van inkomensvoorzieningen
(rijk genoeg om niet te hoeven werken
- Maatschappelijke druk
Verschillen arbeidsethos in tijd:
- Klassieke oudheid: werk werd als zeer negatief beschouwd, het was meer iets voor
slaven en gevangenen
- Middeleeuwen: christelijke ethiek kreeg overhand, mensen werden aangespoord om
te gaan werken
- Verlichting: werk was nobele zaak, zowel voor jezelf als voor de samenleving
- 20e eeuw: werk werd in verband gebracht met rechten
1
, §1.3 Arbeid en sociale positie
Maatschappelijke positie = de plaats die iemand heeft op de maatschappelijke ladder
Sociale stratificatie = verdeling van de samenleving in groepen en lagen waartussen de
verhouding van sociale ongelijkheid bestaat
Opvattingen over sociale stratificatie:
- Karl Marx
Ongelijkheid wordt veroorzaakt door verschil in bezit van productiemiddelen
Tweedeling bezitters-bezitlozen
- Max Weber
Onderscheid in 3 soorten stratificatie:
o Klasse
o Stand
o Partij
Soorten lopen door elkaar heen
- Functionalisten
Sociale stratificatie is een natuurlijk, geaccepteerd en gewaardeerd gegeven
in de samenleving
Sociale mobiliteit = de mogelijkheid tot stijgen en dalen op de maatschappelijke ladder.
- Intergenerationele mobiliteit = hogere positie dan ouders verwerven
- Intragenerationele mobiliteit = zelf tijdens werkzame leven een grote stijging op
maatschappelijke ladder doormaken
Theorieën over mobiliteit:
- Reproductietheorie
Geringe sociale mobiliteit
Samenleving wordt gedomineerd door machtsverhoudingen tussen
maatschappelijke klassen
Onderwijs een middel van heersende klasse om ongelijkheid te houden
- Meritocratietheorie
Personen veroveren positie in de samenleving op basis van hun persoonlijke
capaciteiten (eigen inzet, verdiensten)
Volgens socioloog Bourdieu zou dit nooit opgaan door taal, gewoonten, etc.
H2 Arbeidsverdeling
Arbeidsverdeling = de werkzaamheden worden op een bepaalde manier over de mensen
veldeelt.
Maatschappelijke arbeidsverdeling = arbeid verdelen over de mensen in de samenleving
(beroepen)
Technische arbeidsverdeling = productieproces opdelen in deeltaken / deelhandelingen
§2.1 De eerste beroepen
Na landbouwrevolutie ontstonden de eerste beroepen, omdat niet iedereen zich meer met
productie van voedsel bezig hoefde te houden.
Inhoud van werk: nieuwe beroepen en ambachten + maatschappelijke arbeidsdeling
Organisatie van werk: werk was dichtbij huis, vanaf 12e eeuw ontstonden er gilden
Arbeidsverhoudingen: grondbezit werd belangrijk en bepaalde je status
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nathaliehaas01. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.