PA-thema 11 Onderste extremiteiten
Onderwerpen:
Artrose knie.
Artrose heup.
Pees gerelateerde klachten aan de achillespees.
Pees gerelateerde klachten aan de kniepees.
Artrose knie/heup:
Anamnese;
Centraal
Wat is de hulpvraag? (Patiënt Specifieke Klachten; PSK)
Wat zijn de verwachtingen ten aanzien van therapie?
Wat zijn de verwachtingen van het beloop van de klachten?
Leeftijd, man/vrouw.
Stoornis in functie
Is er sprake van:
- Pijn bij belasting? pijn in rust en/of nachtelijke pijn?
- Pijn die komt en gaat?
- Wat is de lokalisatie en de duur van de pijn? ('Numeric Pain Rating Scale'; NPRS)
Is er sprake van (hevige) pijn en zwelling in rust? (mogelijke rode vlag)
Is er sprake van ochtendstijfheid en/of startstijfheid? Zo ja, hoelang?
Zijn de bewegingen van de heup en/of knie beperkt en zo ja, in welke richting?
Is er verminderde spierkracht in de benen? Zo ja, bij welke activiteit? (risicofactor voor
ontstaan en beloop)
Hoe zijn de klachten ontstaan? (plotseling/geleidelijk)
Is er sprake van zwelling/roodkleuring/warmte van de knie? (lokaal/diffuus;
links-/rechtsvergelijking) (mogelijke rode vlag afhankelijk van ernst en combinatie met
temperatuur)
Is de beweeglijkheid van het gewricht veranderd?
Functies en anatomische eigenschappen
Is er een gevoel van 'giving way' of instabiliteit?
Hebben er operaties of trauma’s in het verleden plaatsgevonden? (mogelijk risicofactor voor
ontstaan)
Zijn er slotklachten (knie)? (mogelijke rode vlag)
Zijn er klachten in andere gewrichten? (mogelijk risicofactor voor ontstaan en mogelijk
voorspeller voor beloop)
Heeft u een ander gevoel in uw been gekregen de afgelopen tijd?
Activiteiten
Hoe zijn de ervaren beperkingen bij de uitvoering van de volgende activiteiten:
- lopen binnens- en buitenshuis,
- trap op- en aflopen,
- gaan zitten en opstaan,
- bukken, (lang) staan, (lang) zitten,
- aan- en uitkleden, wassen, tillen, de toiletgang,
- in en uit de auto stappen? (mogelijke voorspellende factoren voor beloop)
Zijn er beperkingen bij fietsen, autorijden.
Zijn er omstandigheden of activiteiten waarbij de klachten verergeren of verminderen?
Is er sprake van valincidenten in het afgelopen jaar? Zo ja, hoe vaak?
In welke mate worden de heup en/of knie gedurende de dag belast?
, Participatie
Ervaart de patiënt belemmeringen in werk (betaald of als vrijwilliger), sport en andere vormen
van vrijetijdsbesteding?
Heeft de patiënt een beroep, of wordt er een sport beoefend waarbij zware belasting van heup
en/of knie plaatsvindt? (onder andere zwaar tillen, hurken, knielen)
Is er zwaar lichamelijk werk uitgevoerd in het verleden? (mogelijk risicofactor voor ontstaan)
Ervaart de patiënt belemmeringen in sociale contacten ten gevolge van de heup- of
knieklachten?
Externe factoren
Wat vindt je omgeving van uw klachten zoals parner, familie, vrienden en werk.
Hoe is de woonsituatie? Is er een trap in huis en hoe gaat traplopen?
Heeft medische (aanvullende) diagnostiek plaatsgevonden? (röntgenfoto, bloedonderzoek,
afname van gewrichtsvocht) Zo ja, wat was de uitkomst?
Heeft de patiënt al eerder een therapeutische behandeling gehad? Zo ja, welke behandeling
en wat was het resultaat ervan?
Slikt u al medicatie zoals paracetemollen of NSAID’s
Wordt er gebruikgemaakt van een loophulpmiddel (wandelstok, nordic walkingstokken,
rollator, fiets aan de hand), elektrische fiets of fietsen in plaats van lopen? Zo ja wat is het
effect?
Persoonlijke factoren
Is er sprake van comorbiditeit
In welke mate wordt rust genomen als er sprake is van pijn? Heeft de patiënt een actieve
leefstijl?
In welke mate is er angst om te vallen of te bewegen?
Is de patiënt gemotiveerd om te bewegen?
Welke maatregelen heeft de patiënt zelf genomen om de klachten te beïnvloeden
(bijvoorbeeld rust/bewegen, gebruik medicatie, braces, loophulpmiddel, betrekken werkgever
en beschikbaar krijgen van hulpmiddelen op het werk in geval van problemen op het werk) en
hielp dat?
Onderzoek knie/heup;
Inspectie/palpatie
Waar zit de pijn?
Standsverandering (varus/valgus)
Loop patroon → Kijken hoe ze naar bank gaat en zich uitkleed. (Trendelenburg en duchenne
walk bij heup)
Zwelling/roodheid/warmte
Palpatie gewrichts pleet en op osteofyten.
Eventuele liespijn/bilpijn palperen
Functieonderzoek
Actief beweging onderzoek → Beperkte activiteiten.
Passief bewegingsonderzoek
(flexie, extensie, exo en endorotatie, Varus/valgus beweging, abductie en adductie.)
Beoordelen eindgevoel en pijnprovocatie heup/knie
Beoordeling van spierkracht/spieruithoudingsvermogen (onder andere die van de m.
quadriceps femoris en de mm. gluteii), stabiliteit, spierlengte van het aangedane en niet-
aangedane been en de proprioceptie.
6MWT → 0 meting behandeling
TUG (Timed up and Go)→ Valrisico
Activiteiten
Inspectie
Beoordeling van het gebruik van hulpmiddelen.
Beoordeling van het uitvoeren van andere specifieke activiteiten waarbij klachten worden
aangegeven.
Eventueel ADL-activiteiten die echt voor belang zijn.