Week 1, werkgroep Goederenrecht B2
Onderwerpen:
Herhaling van de stof van Inleiding goederenrecht (Bachelor jaar 1)
CASUS 1
Juul heeft een winkel waarin hij nieuwe en tweedehands laptops in- en verkoopt.
Op 8 september 2018 verkoopt en levert Juul aan Dora een tweedehands laptop.
Dora hoeft de laptop pas te betalen op 30 november 2018.
Juul wordt op 28 september 2018 failliet verklaard.
De curator komt erachter dat de aan Dora verkochte laptop in augustus 2018
door eigenaresse Peggy aan Juul ter reparatie is aangeboden. De curator stelt
Peggy op de hoogte van het feit dat de laptop zich bij Dora bevindt. Peggy wil de
laptop op 5 oktober 2018 bij Dora revindiceren.
Vraag
Geef gemotiveerd aan wie (al dan niet na een beroep op een bepaling van
derdenbescherming) eigenaar is van de laptop (een roerende zaak, niet-
registergoed).
Leerstuk: overdracht van goederen
Rechtsvraag: wie is eigenaar van de laptop?
Rechtsregels: 3:80 lid 3 BW, 3:83 BW, 3:84 BW, 23 Fw, 86 BW
Toepassing op de casus: in dit geval gaat het om verkrijging van goederen
onder bijzondere titel, namelijk overdracht van een goed. De antwoord op de
vraag naar overdraagbaarheid staat in 3:83 BW en de vereisten voor overdracht
staan in 3:84. In 3:83 staat dat eigendom overdraagbaar is. Aangezien de laptop
eigendom was van Juul, kunnen we stellen dat de laptop overgedragen kan
worden.
De eisen voor overdacht:
1. Levering: hier is aan voldaan, er is namelijk een wilsovereenstemming om
te leveren en er heeft een leveringshandeling plaatsgevonden, de laptop is
namelijk overgedragen.
2. Geldige titel: het gaat hier om een koopovereenkomst op grond van 7:1
BW.
3. Beschikkingsbevoegde: aangezien Juul geen eigenaar, maar houder voor
Peggy is, is hier sprake van beschikkingsonbevoegdheid
De prijsbetaling is niet relevant voor de overdracht.
Op grond van art. 23 Fw verliest de schuldenaar door faillietverklaring van
rechtswege de beschikking over zijn tot het faillissement behorend vermogen.
Art. 86 verleent bescherming aan de door faillissement veroorzaakte
beschikkingsonbevoegdheid aan de vervreemder. Dit is hier echter niet aan de
orde.
1. Een onbevoegde vervreemder: dit is het geval aan de orde, want Juul was
onbevoegd omdat hij geen eigenaar was, maar houder
, 2. Een overdracht van een roerende zaak, niet register-goed of van recht aan
toonder of order: ook aan voldaan, het gaat namelijk om de overdracht van
een roerende zaak, de laptop
3. Een overdracht in overeenstemming met 3:90/91 of 93: aan voldaan,
namelijk 3:90 bezitsverschaffing
4. Een overdracht anders dan om niet: er is in dit geval betaald, dus er is een
tegenprestatie. Hier is ook aan voldaan.
5. Een verkrijger te goeder trouw: 3:11, de verkrijger, Elsa, wist niet en
behoefde ook niet te weten dat de vervreemder beschikkingsonbevoegd
was, omdat zij dit gewoon heeft gekocht in een winkel.
Conclusie: Dora is eigenaresse van de laptop. Peggy kan deze niet revindiceren.
CASUS 2
Juul (zie casus 1) heeft op 1 september 2018 een laptop van Boris gekocht en
deze meegenomen naar zijn winkel. De betaling van de koopprijs door Juul is
gepland op uiterlijk 23 september 2018.
Juul heeft al snel een koper voor de laptop van Boris gevonden: Elsa. Elsa betaalt
op 12 september 2018 de koopprijs aan Juul. Omdat Juul nog iets moet
veranderen aan de laptop spreken hij en Elsa af dat de levering van de laptop
uiterlijk op 1 oktober 2018 constitutum possessorium (c.p.) zal plaatsvinden.
Elsa verneemt eind september 2018 dat Juul op 28 september 2018 failliet is
verklaard en meldt zich bij de curator. De laptop ligt op dat moment in de winkel
van Juul, en de curator bericht Elsa dat zij niet kan revindiceren en slechts haar
concurrente vordering bij hem kan aanmelden.
Vraag
Wie is na de faillietverklaring (al dan niet na een beroep op een derden-
bescherming) eigenaar van de laptop (een roerende zaak, niet-registergoed)?
Bespreek zowel de situatie waarin Juul vóór 28 september 2018 de laptop c.p.
aan Elsa heeft geleverd, als de situatie waarin dat niet is gebeurd.
Leerstuk: overdracht van goederen
Rechtsvraag: wie is eigenaar van de laptop?
Rechtsregels: 3:80 lid 3 BW, 3:83 BW, 3:84 BW, 23 Fw, 86 BW, 3:90 lid 2
Toepassing op de casus: in dit geval gaat het om verkrijging van goederen
onder bijzondere titel, namelijk overdracht van een goed. De antwoord op de
vraag naar overdraagbaarheid staat in 3:83 BW en de vereisten voor overdracht
staan in 3:84. In 3:83 staat dat eigendom overdraagbaar is. Aangezien de laptop
eigendom was van Juul, kunnen we stellen dat de laptop overgedragen kan
worden.
De eisen voor overdracht tussen Boris en Juul:
1. Geldige titel: koopovereenkomst op grond van 7:1 BW.
2. Beschikkingsbevoegde: Boris was eigenaar van de laptop dus die was
bevoegd om de laptop over te dragen
3. Levering: de laptop is meegenomen. Dat er nog niet is betaald doet niets
af aan de levering.
Conclusie is dat Juul rechtsgeldig eigenaar is geworden van de laptop.
,De eisen voor overdacht tussen Juul en Elsa:
1. Geldige titel: het gaat hier om een koopovereenkomst op grond van 7:1
BW.
2. Beschikkingsbevoegde: aangezien Juul op 12 september nog eigenaar was,
was zij ook beschikkingsbevoegd.
3. Levering: in dit geval is er nog niet geleverd, er is geleverd op grond van
3:90 lid 2. Dit lid bepaalt dat de levering pas tegenover een derde met een
ouder recht op de zaak werkt, nadat de zaak in handen van de verkrijger is
gekomen. Dit is niet gebeurd. Het gevolg van lid 2 is dat een derde-
verkrijger van een zaak die in handen van de vervreemder is gebleven,
geen bescherming geniet op grond van 86 lid 2.
Op grond van art. 22 jo 23 Fw verliest de schuldenaar door faillietverklaring van
rechtswege de beschikking over zijn tot het faillissement behorend vermogen.
- Op grond van 35 lid 3 Fw krijgt degene die iets koopt van een failliete
eigenaar, geacht bekend te zijn met de faillissement
Art. 86 verleent bescherming aan de door faillissement veroorzaakte
beschikkingsonbevoegdheid aan de vervreemder. Dit is hier echter niet aan de
orde, omdat het hier gaat om een gebrek in de levering – en niet de
beschikkingsonbevoegdheid.
Als de laptop wel gelijk was geleverd, zou er voldaan zijn aan alle
overdrachtsvereisten en dan zou Elsa wel eigenaar zijn geweest.
Conclusie: Juul is eigenaar gebleven van de laptop en Elsa kan geen beroep
doen op derdenbescherming.
CASUS 3
Ga uit van de gegevens van casus 2, maar ga er nu vanuit dat Juul op 26
september 2018 heeft geleverd aan Elsa door op die dag de laptop aan haar mee
te geven.
Na de faillietverklaring van Juul blijkt dat Boris de desbetreffende laptop begin
2018 heeft gestolen van Fatima. Fatima wil revindiceren van Juul of Elsa.
Vraag
Slaagt de revindicatie? Indien de revindicatie niet slaagt, wie is dan eigenaar?
Leerstuk: revindicatie en derdenbescherming
Rechtsregels: 3:86
Rechtsvraag: kan de eigenaar de zaak revindiceren of kan Elsa zich beroepen
op derdenbescherming?
Toepassing: In dit geval was Boris nooit eigenaar van de laptop en was de
overdracht in de eerste instantie ook niet geldig. Zodoende was ook de
overdracht tussen Juul en Elsa niet rechtsgeldig. De vraag is of een van de twee
derdenbescherming geniet op grond van 3:86. De eisen voor 3:86 zijn:
1. Een onbevoegde vervreemder: dit is het geval aan de orde, want Juul was
onbevoegd omdat hij nooit rechtsgeldig eigenaar is geworden
, 2. Een overdracht van een roerende zaak, niet register-goed of van recht aan
toonder of order: ook aan voldaan, het gaat namelijk om de overdracht van
een roerende zaak, de laptop
3. Een overdracht in overeenstemming met 3:90/91 of 93: aan voldaan,
namelijk 3:90 bezitsverschaffing
4. Een overdracht anders dan om niet: er is in dit geval betaald, dus er is een
tegenprestatie. Hier is ook aan voldaan.
5. Een verkrijger te goeder trouw: 3:11, de verkrijger, Elsa, wist niet en
behoefde ook niet te weten dat de vervreemder beschikkingsonbevoegd
was, omdat zij dit gewoon heeft gekocht in een winkel.
Dit is niet het geval, omdat lid 3 een uitzondering geeft op de
derdenbescherming in geval van diefstal. De eigenaar heeft 3 jaar de tijd om het
goed te revindiceren.
Op de regel van lid 3 bij diefstal zijn ook weer 2 uitzonderingen in sub a en b:
- De verkrijger is een natuurlijk persoon die niet handelt in de uitoefening
van een beroep of bedrijf: in dit geval valt Juul direct af, maar Elsa blijft
staan want zij is een consument
- De vervreemder moet van het verhandelen van soortgelijke zaken zijn
bedrijf hebben gemaakt: aangezien Juul laptops verkoopt in zijn winkel, is
hier aan voldaan
- De vervreemder moe tin normale uitoefening van zijn bedrijf handelen:
hier is ook aan voldaan
- De vervreemder verkoopt dergelijke zaken beroepsmatig aan
consumenten in een reguliere daartoe bestemde bedrijfsruimte: is ook aan
de orde, want Juul verkoopt in zijn winkel laptops.
o Let op: alleen bescherming in winkel, niet als je dus online aankoop
doet.
De conclusie is dat de revindicatie in beginsel wel slaagt, maar dat Elsa
aanspraak kan maken op derdenbescherming.;
CASUS 4
De 83-jarige Jet heeft in eigendom een villa met een grote tuin. Gerard de Oude,
de eigenaar van het naastgelegen woonhuis, hoopt al jaren deze tuin te kunnen
kopen. Uiteindelijk weet hij Jet ertoe te bewegen de tuin aan hem te verkopen
nadat hij haar heeft verteld dat de gemeente voornemens is een deel van de tuin
te onteigenen om daar een weg aan te leggen, welk voornemen overigens in het
geheel niet bestaat. Na die mededeling verkoopt Jet de tuin aan Gerard waartoe
ze op 15 mei 2012 een koopovereenkomst sluiten. Op 20 mei 2012 wordt
vervolgens de notariële akte ingeschreven in de openbare registers.
Korte tijd later komt Gerard met Ben Hovinga, de eigenaar van een
achtergelegen perceel, overeen dat Ben een recht van erfdienstbaarheid krijgt,
inhoudende een vrij uitzicht over de tuin, aldus dat in de tuin nooit hoge
schuttingen en gebouwen worden geplaatst of hoog opschietende bomen worden
geplant. Het recht van erfdienstbaarheid ten laste van het erf dat Gerard van Jet
heeft gekocht en ten behoeve van Ben, als eigenaar van het daarachter gelegen
erf, wordt op 15 juni 2012 gevestigd door inschrijving van de notariële akte in de
openbare registers.
Vanwege zijn nieuwe baan dient Gerard te verhuizen naar de andere kant van
het land. Hij verkoopt daarom zijn woonhuis en de tuin op 30 maart 2013 aan