Overzichtelijke samenvatting van het vak Anatomie & Fysiologie, hoofdstuk 2 bewegingsapparaat.
Duidelijke samenvatting met plaatjes van het skelet, botten, spieren en Latijnse benamingen vertaald naar het Nederlands.
Anatomie & fysiologie: H2 bewegingsapparaat
Bouw en functie van kraakbeen en bot
Kraakbeen en been = beenweefsel of botweefsel
Kraakbeen = Intercellulair (tussen de cellen) stof (chondrine/kraakbeenlijm) maakt het
kraakbeen veerkrachtig en sterk. Wordt omgeven door stevig bindweefsel (m.u.v.
gewrichtskraakbeen). Het heeft geen bloedvaten.
Het kraakbeen bevat een tussencelstof die vervormbaar is. Kraakbeencellen liggen in
groepjes ingekapseld in de tussencelstof.
Steunweefsel (kraakbeen)
Kraakbeen vind je:
In de gewrichtsvlakken;
In andere, minder beweeglijke botverbindingen, bijv. de symfyse;
In de tussenwervelschijven;
Op kinderleeftijd in de groeischijven.
Kraakbeen
De intercellulaire stof (chondrine) maakt het kraakbeen veerkrachtig en sterk.
Het wordt omgeven door stevig bindweefsel (m.u.v. het gewrichtskraakbeen).
Het heeft geen bloedvaten.
Soorten kraakbeen:
Glasachtig kraakbeen (hyalien kraakbeen); bekleding van de gewrichtsvlakken van de
botten en verbinding tussen de ribben en borstbeen. Tussencelstof is doorschijnend.
Elastisch kraakbeen; in oorschelpen en strottenklepje. Bevat veel elastische vezels.
Vezelig kraakbeen; in tussenwervelschijven van de wervelkolom en in
kraakbeenverbinding tussen beide schaambeenderen. Bevat dikke bundels vezels.
Functies kraakbeen:
- Soepel verloop bewegingen door bekleding van gewrichtsvlakken
- Vorming van vele botstukken
- Verbinding tussen botstukken
- Geeft vorm aan bepaalde lichaamsdelen
Kraakbeen zit in:
- In de gewrichtsvlakken
- In andere minder beweeglijke botverbindingen (symfyse)
- In de tussenwervelschijven
- Op kinderleeftijd in de groeischijven
-
Beenweefsel bevat veel tussencelstof en niet vervormbaar doordat hij rijk is aan calciumzouten
(kalk).
Tussencelstof bevat veel bloedvaten en vezels. Vezels zorgen voor buigzaamheid.
Bij ouder worden neemt hoeveelheid vezels (eiwitten) af, de beenderen worden dan bros.
Kanalen van Havers: lopen bloedvaten die voor voeding van beencellen zorgen.
,Steunweefsel (botweefsel)
Is hard en sterk;
Eromheen zit het periost;
Bestaat voor de helft uit calciumzouten (zorgt voor hardheid bot);
Bestaat voor de helft uit o.a. een grote hoeveelheid collageen (zorgt voor buigzaamheid en
kan tegen grote trekkrachten);
Stevigheid ontstaat door mengeling calciumzouten en collageen;
Er zijn geen duidelijke pijnzintuigen aanwezig (in het periost zeer veel).
Botafbraak en botopbouw
Botten zijn opgebouwd uit cellen.
Beenvlies = periost
Botten zijn omgeven door periost dat veel bloedvaten en zenuwen bevat.
In harde deel liggen beencellen dicht tegen elkaar aan.
In sponsachtige deel liggen veel kleine holten met rood beenmerg.
Sponsachtig beenweefsel komt in alle botten voor.
Epifyse uiteinden van pijpbeenderen, bij platte beenderen gehele stuk.
Soorten bot
Spongieus bot aan de uiteinden (de epifyse) van lange pijpbeenderen;
Compact bot de schacht (diafyse) van lange pijpbeenderen.
De meeste botten bestaat uit spongieus bot, omgeven door een laagje compact bot.
Pijpbeenderen (femur en humerus):
Smal en langwerpig;
Bestaat uit een rechte schacht en 2 koppen;
Geel beenmerg in de schacht;
Rood beenmerg in de koppen.
Platte beenderen (costa, scapula):
Plat van vorm;
Verschillende vormen mogelijk;
Gevuld met rood beenmerg.
Onregelmatige beenderen (hand- en voetwortelbeentjes):
Onregelmatig en grillig van vorm;
Gevuld met rood beenmerg.
Functies botten:
, - Steun en vorm aan ons lichaam
- Bescherming
- Aanhechtingsplaats voor spieren
- Bewegingsmogelijkheden
- Zorgt voor vorming van bloedcellen in rode beenmerg
Groei en ontwikkeling van beenderen
Het embryonale stelsel bestaat uit kraakbeen. Dit wordt in de loop van de tijd botweefsel.
Beenvorming uit kraakbeen = enchondrale verbening.
Deze botvorming is te zien aan de uiteinden van de lange pijpbeenderen d.m.v. een groeischijf
(epifysaire schijf).
In de puberteit:
Gaat het kraakbeen van de groeischijf sneller in de lengte groeien (groeispurt)
Sluit de groeischijf zich
Spierweefsel
Spiercellen maken zichzelf korter als ze elektrisch geprikkeld worden contractie.
Er zijn 3 soorten spierweefsel:
Glad spierweefsel; bestaat uit spoelvormige cellen met ieder één kern in het midden.
Het komt voor in holle organen zoals het darmkanaal en de bloedvaten. Gladde spieren
trekken zich vrij langzaam samen en zijn vrijwel onvermoeibaar. Reageren veel trager dan
dwarsgestreepte spieren. Hun werking is niet afhankelijk van onze wil.
Dwarsgestreept spierweefsel; bestaat uit spiervezels met talrijke kernen. De cellen zijn
met elkaar versmolten. Dwarsgestreept komt vooral voor in ons skelet. Doormiddel van
pezen zijn deze spieren vastgehecht aan de botten. Ze reageren snel waardoor ze ook snel
vermoeid zijn.
Weefsel van de hartspier; lijkt op dwarsgestreept spierweefsel, maar de werking is als
glad gestreept spierweefsel dus onwillekeurig. Kan snel reageren en is onvermoeibaar.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Doktersassistente. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,69. Je zit daarna nergens aan vast.
