Samenvatting
Biologie voor jou 5B HAVO Thema 4 samenvatting: Transport
In dit bestand is thema 4 samengevat met veel afbeeldingen erbij die de tekst onderbouwen waardoor je het beter snapt. Ook gebruik ik een aantal voorbeelden!
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
2 beoordelingen
Door: cchoelen • 11 maanden geleden
Door: marijegrote13 • 2 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Biologie samenvatting hoofdstuk 4: Transport (havo 5)4.1 Transportsystemen
Vatenstelsel
Grotere planten en dieren
hebben voor het transport
van stoffen een
vatenstelsel.
Bij planten vindt het
transport plaats in 2
richtingen en zijn vooral
capillaire werking en
verdamping de drijvende
kracht.
Het vatenstelsel van
Figuur 1: Wortel.
planten bestaat uit:
Houtvaten
- Vervoeren water en mineralen van de wortels via de stengels naar de
bladeren = de anorganische sapstroom (opwaartse sapstroom)
Bastvaten
Vervoeren water en assimilatie producten vanuit de bladeren naar alle delen van de
planten = organische sapstroom.
Worteldruk
Planten nemen water en
mineralen op via de
worteluiteinden waar cellen van
de epidermis (opperhuid) zijn
uitgegroeid tot wortelharen.
Houtvaten en basvaten liggen
in de centrale cilinder. De
buitenste laag van de centrale
cilinder heet de endodermis
zorgt voor de selectieve
opname van mineralen.
Hoe kan water omhoog komen
in de wortels:
Figuur 2: Opname van water en opgeloste mineralen.
1. Water met opgeloste mineralen wordt via de wortelharen opgenomen uit de bodem
en diffundeert via de schors naar de endodermis.
2. Dit gebeurt via de celwanden.
3. Mineralen worden actief door endodermiscellen naar binnen in de boom
getransporteerd.
4. Door osmose diffundeert het water naar de centrale cilinder. ontstaat worteldruk
5. Het water met de opgeloste mineralen stijgt in de houtvaten. (de bandjes van
Caspary verhinderen dat het water teruggaat)
Capillaire werking
, Biologie samenvatting hoofdstuk 4: Transport (havo 5)
Bij capillaire werking stijgt een vloeistof in een smal buisje. In houtvaten is dit mogelijk,
omdat ze nauw zijn.
Door een combinatie van cohesie en adhesie kan vloeistof omhoog getransporteerd
worden.
Cohesie = binding van dezelfde soort moleculen binding tussen water moleculen
Adhesie = binding van verschillenden soorten moleculen. binding met de celwand.
De cohesiekracht en de adhesie kracht zijn groter dan zwaartekracht hierdoor gaat het water
omhoog.
Verdamping
Water verdampt vanuit de
luchtholten en cel tussenruimten
naar buiten via de huidmondjes.
water uit de celwanden gaan
ook verdampen. Door verdamping
ontstaat in de houtvaten een
onder druk Hierdoor zuigen
houtvaten water op.
Figuur 3: Verdamping uit een deel van een blad.
Figuur 4: Anorganische sapstroom.
Organische sapstroom
Basvaten transporteren organische producten van de fotosynthese door de gehele plant.
Het sap in de basvaten bestaat uit: suiker, mineralen, aminozuren en hormonen. De sap
richting inde basvaten kunnen in alle richtingen gaan.
Circulatiesystemen bij dieren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Esmayderks. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen