Samenvatting
Samenvatting KTF3 AFP, Fontys
- Vak
- AFP3 (KTF3AFP)
- Instelling
- Fontys Hogeschool (Fontys)
Samenvatting AFP van KTF3, leerjaar 1.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 34 pagina's
Voorbeeld 4 van de 34 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
3 beoordelingen
Door: lizabeyde • 2 jaar geleden
Door: danichatrer85 • 3 jaar geleden
Door: laurafingal • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Leerdoelen AFP – KTF 3 – 2020Les 1 – Functies van het spijsverteringskanaal
Het parasympatisch zenuwstelsel verhoogt de
activiteit van het spijsverteringskanaal.
Het sympathisch zenuwstelsel remt de activiteit
van het spijsverteringskanaal.
1. Ingestie (inname van voedsel via de mond)
2. Mechanische werking
3. Vertering
4. Secretie
5. Opname
6. Uitscheiding
7. Afweer
Les 1 – Opbouw spijsverteringsstelsel en de betrokken accessoire organen
Les 1 – Hormonen en enzymen die een rol spelen tijdens de spijsvertering
1. Mondholte, gebitselementen en tong
Mechanische bewerking, bevochtiging,
mengen met speeksel
+ speekselklieren (accessoir orgaan)
Afgifte van speeksel, dat enzymen (amylase)
bevat die koolhydraten afbreken
2. Pharynyx – keelholte
Spieren stuwen het voedsel de oesophagus
in. De epiglottis (strotklepje) is bij het slikken
naar beneden om de trachea dicht te
houden. De huig sluit de neusholte af.
De pharynyx bestaat uit de nasofarynyx
(neuskeelholte), de orofarynyx
Anneloes Molenaar
, (mondkeelholte) en de laryngofarynyx
(strottenhoofd-keelholte).
3. Oesophagus – slokdarm
De oesophagus zit achter de trachea. Het is 25 cm lang.
Kring- en lengtespieren in de wand zorgen voor de peristaltiek van de oesophagus. Zo
vervoert de oesophagus voedsel van naar de maag. De oesophagus heeft aan het einde
een sluitspier. Deze gaat open als het voedsel bij de maag aankomt. De spier gaat dicht als
het voedsel in de maag is terechtgekomen, zo stromen voedsel en maagsappen niet de
slokdarm in.
4. Lever (accessoir orgaan)
De lever bestaat uit een rechter- en linkerkwab. Het produceert belangrijke eiwitten, het
produceert energie en slaat het op, het verwerkt en voert af de afvalstoffen – de opgenomen
stoffen komen via de poortader in de lever, waar gevaarlijke stoffen eruit worden gefilterd,
vervolgens reguleert de lever de afgifte van voedingsstoffen aan het gehele lichaam.
Het produceert en geeft af – gal. De gal wordt vervolgens opgeslagen in de galblaas.
Galblaas (accessoir orgaan)
Het ligt achter en onder de lever. Het is verbonden met de lever via de galbuis. De galblaas
zorgt voor de opslag van gal, dat is belangrijk voor de vetvertering. Als vethoudend voedsel
de darm binnenkomt, wordt gal afgescheiden naar de twaalfvingerige darm. Gal bevat
stoffen die vet emulgeert, dat is vet tot heel kleine vetdruppels in een waterige oplossing
verdelen. Dit is nodig zodat enzymen vet beter kunnen verteren.
5. Gastro – maag
Chemische afbraak van stoffen door zuur en enzymen; mechanische bewerking via
spiercontracties. De pH van de maag ligt tussen 1,5 en 2,0.
De maagwand bestaat uit drie lagen:
Spierlaag – fijn kneden van voedsel
Bindweefsellaag – voorzien van zuurstof en voedingsstoffen
Slijmvlieslaag – klieren produceren maagsap
Zymogene cellen zitten in de maag, ze scheiden pepsinogeen uit, dat later door de lage pH
wordt omgezet in actief pepsine dat de eiwitten (splitst de lange ketens van aminozuren) van
het voedsel verteert.
Pariëtale cellen met veel mitochondriën zitten ook in de maag, ze produceren maagzuur
(zoutzuur) en de instrinsieke factor à helpt bij de absorptie / opname van vitamine B12.
Ook zijn er belangrijke hormonen van het spijsverteringskanaal:
Hormoon Prikkel Herkomst Werkt in op Effecten
Gastrine Stimulering nervus Maag Maag Stimuleert vorming zuren
vagus (tiende en enzymen, stimuleert
hersenzenuw) motiliteit
Aankomst van Duodenum Maag Stimuleert vorming zuren
maaginhoud met grote en enzymen, stimuleert
hoeveelheden motiliteit (op eigen kracht
onverteerde eiwitten energie omzetten in
arbeid)
Secretine Aankomst van Duodenum Pancreas Stimuleert vorming van
Anneloes Molenaar
, maaginhoud in het basische buffers
duodenum Maag Remt afgifte maagsap en
bewegingen maag
Lever Verhoogt snelheid
galafgifte
Cholecystokinine Aankomst van Duodenum Pancreas Stimuleert vorming
(CCK) maaginhoud met vetten enzymen pancreas
en gedeeltelijk Galblaas Stimuleert contractie
verteerde eiwitten galblaas
Duodenum Veroorzaakt ontspanning
kringspier aan basis
galbuis
Maag Remt afgifte maagsap en
bewegingen maag
CZS Mogelijk remming
hongergevoel
Gastric inhibitory Aankomst maaginhoud Duodenum Pancreas Stimuleert afgifte insuline
peptide (GIP) met grote door eilandjes van
hoeveelheden vetten Langerhans
en glucose Maag Remt afgifte maagsap en
bewegingen maag
Drie fasen in de afgifte van hormonen tijdens het eten
Cephalische fase: de fase die voorafgaat aan het eten, de voorbereidingsfase. Het
ruiken, zien of zelfs het denken aan eten kan je ‘water’ in de mond laten lopen. Deze
reactie komt doordat de hersenen in de gaten hebben dat er eten is. Zij stimuleren de
speekselklieren om speeksel in de mond te laten lopen, zodat later het voedsel
makkelijker doorgeslikt kan worden. De maag wordt aangespoord om zich voor te
bereide. Maagzuur wordt afgegeven, zodat als het eten in de maag komt, direct
verteerd kan worden.
Gastrische fase: Deze fase begint als je net bent begonnen met eten. Doordat eten
in de maag komt, wordt deze een beetje opgerekt. Deze oprekking wordt opgemerkt
door speciale receptoren en deze sturen een signaal naar de hersenen. De hersenen
sturen een signaal terug naar de maag, zodat deze het hormoon gastrine gaat
secreteren. Gastrine zet ondermeer aan tot het secreteren van extra maagzuur,
zodat de maag zuurder wordt en de enzymen beter kunnen werken.
Intestinale fase: deze fase begint als het eerste voedsel in de darmen komt. De
relatieve zure voedselbrei uit de maag wordt opgemerkt door speciale receptoren,
die zorgen voor afgifte van onder meer het hormoon Cholecystokinine (CCK). Dit
hormoon zorgt ervoor dat de alvleesklier, de verteringsenzymen en de galblaas het
gal gaan secreteren. Hierdoor zal de darm minder zuur worden, zodat de
verteringsenzymen uit de alvleesklier hun werk beter kunnen gaan doen. Kortom, de
verteringsenzymen in de maag werken dus het beste in een zure omgeving. De
intestinale fase duurt ongeveer totdat al het voedsel verteerd is.
De chymus (voedselbrij) verlaat de maag via de maagportier en komt in de twaalfvingerige
darm terecht. De pylorus (maagport) is het onderste deel van de maag, de maagportier
wordt ook wel pylorussfincter genoemd. Sfincter à kringspier.
Anneloes Molenaar
, https://www.gezondheidsuniversiteit.nl/sites/gezondheidsuniversiteit/files/
samenvatting_informatie.pdf
6. Pancreas – alvleesklier (accessoir orgaan)
Als de chymus in de twaalfvingerige darm
terecht komt, is het nog erg zuur door de
aanwezigheid van het maagzuur en de
voedingsmoleculen zijn nog te groot om
goed in de darmen te kunnen worden
opgenomen.
Functies:
De pancreas zorgt dat de chymus
minder zuur wordt. De pancreas
produceert bicarbonaat om de
voedselbrij minder zuur te maken,
zodat de enzymen beter kunnen
werken.
De voedingsmoleculen zullen kleiner worden gemaakt. Daarvoor produceert de
pancreas enzymen zodat de voeding beter in de darmen kan worden opgenomen.
Die worden dus in de twaalfvingerige darm uitgescheiden waar ze het voedsel
kunnen afbreken. Dit is een exocriene functie – het wordt door klieren uitgescheiden.
Voor elke macronutriënt (koolhydraten, eiwitten en vetten) worden er verschillende
enzymen geproduceerd. De meeste enzymen eindigen op -ase.
Koolhydraten: amylase breekt lange suikermoleculen af, bijv. zetmeel en glycogeen.
Eiwitten: enzymen (lastige namen die je niet hoeft te weten) breken eiwitten af tot peptiden,
die bestaan uit aminozuren.
Vetten: lipase, fosfolipase en nog een enzym breken vetten af tot vetzuren en fosfolipiden.
De enzymen worden pas actief wanneer zij in de twaalfvingerige darm terecht komen, om te
voorkomen dat ze de pancreas aantasten.
De pancreas speelt nog een belangrijke rol in het constant houden van de
bloedsuikerspiegel. Dit is een endocriene functie – hormonen worden afgescheiden
in de bloedsomloop. Door middel van glucagon (verhoogt) en insuline (verlaagt) die
komen uit de eilandjes van Langerhans. Zie KTF2.
7. Intestini – dunne darm
Enzymatische vertering en opname van water, organische substraten, vitaminen en ionen
De dunne darm bestaat uit de duodenum (twaalfvingerige darm), jejenum (nuchtere darm)
en de ileum (kronkeldarm).
De dunne darm zorgt voor de vertering d.m.v. verteringssappen en opname van
voedingsstoffen d.m.v. darmplooien en darmvlokken. Door de darmplooien en darmvlokken
heeft de darmwand een heel groot oppervlak en kan de darm veel voedingsstoffen tegelijk
opnemen. In elk darmvlok zijn bloedvaten en lymfevaten aanwezig. De bloedvaten
vervoeren de meeste opgenomen stoffen via de poortader naar de lever. De leverpoortader
vervoert zuurstofarm, voedingsstofrijk bloed van de darmen, maag en milt naar de lever. In
de lever worden de gifstoffen en afvalstoffen uit de opgenomen stoffen gefilterd.
Anneloes Molenaar
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amolenaar. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 57413 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen