Klinisch redeneren....................................................................................................................................... 35
KR Benauwdheid.................................................................................................................................................35
KR Vermoeidheid................................................................................................................................................37
KR Thoracale pijn................................................................................................................................................37
KR Shock op de eerste hulp.................................................................................................................................38
Aantekeningen proeftoets en oefententamens............................................................................................ 40
1
,Week 1 Dyspnoe
Prevalentie
- ± 40 % is tenminste 1x dyspnoisch per jaar
- Bij ongeveer 11% leidt dyspnoe tot huisartsbezoek
DD dyspnoe =
- COPD
- Astma
- Corpus alienum
- Long embolie
- Hartfalen
- Rechtsdecompensatie
- Anemie
- CZS stoornis
- Psychisch paniekaanval
o Kramp in handen en voeten
o Stijfheid in tenen en/of vingers
o Tintelingen rond mond
o Duizeligheid
Ernst van benauwdheid =
- Bewustzijn, praten of stridor
- Blauw aspect cyanose
- Wit aspect shock
- Gebruik hulpademhalingsspieren
- AF > 30 per minuut
- Bijgeruis =
o Piepen
o Rochelen
- Niet plat kunnen liggen
Indeling klachten kan op basis van =
- Tijd (hyperacuut, subacuut, chronisch)
- Tracti (pulmonaal, cardiaal etc)
- Systemen (ventilatie, circulatie)
2
,Saturatie gemeten d.m.v. pulsoximeter
X-thorax bij hartfalen =
- Vergroot core-thorax ratio
- Kerley B lijntjes
- Peribronchiaal oedeem
Astma = ontsteking kleine luchtwegen
Prevalentie = 10% in NL
Pathofysiologie = ontsteking van het slijmvlies hypertrofie omliggende weefsels
aangespannen spierlaag vernauwing luchtweg
Diagnose astma kan niet gesteld worden bij kinderen onder de 6 jaar, inhalatieonderzoek
is niet effectief viraal piepen
Aantal opnames op de IC in NL door astma is met 25% gestegen
Vragenlijsten om ernst astma in te schatten =
- Vanaf 4 jaar = ACT
- Vanaf 12 jaar = ACQ
Diagnostiek astma =
- Spirometrie = FEV1
o Diagnose astma = FEV1 verbetert >12% na bronchusverwijding
- Screeningstest op inhalatieallergenen
Doel behandeling astma = alle kinderen met astma is een zo goed mogelijke astmacontrole
in een zo laag mogelijke dosering en toedieningsfrequentie
SABA = kortwerkende luchtwegverwijder = salbutamol
SAMA = short acting muscarinic antagonist = ipratropium
ICS = inhalatiecorticosteroïd
LABA = langwerkende luchtwegverwijder
Stap 1 bij ≤ 2x/week klachten
Stap 2 bij ≥ 3x/week klachten
Stap 3 bij geen goede controle na SABA en ICS
Behandeling COPD =
- Stap 1. SABA/SAMA
- Stap 2. LABA/LAMA
o Bij het niet behalen van de behandeldoelen
- Stap 3. ICS
o Alleen bij ≥ 2 exacerbaties in het voorafgaande jaar, ondanks behandeling met
LABA of LAMA
Ernstige astma/COPD exacerbatie bij één van de volgende =
- AF ≥ 30
- HF > 120/min
- Gebruik hulpademhalingsspieren
- Saturatie < 94 %
- Dyspnoe in rust
- Geen hele zinnen kunnen spreken
- Niet plat kunnen liggen
4
,Verwijs een patiënt met een ernstige astma/COPD exacerbatie als er:
- Binnen een half uur geen verbetering optreedt;
- Thuis onvoldoende zorgmogelijkheden zijn;
- Ernstige interfererende comorbiditeit is;
- Bij eerdere exacerbaties altijd een ziekenhuisopname noodzakelijk was
Acute behandeling astma/COPD exacerbatie bij alarmsymptoom =
- O2 geven 15L/min: streef naar ≥ 94 % (90-92% bij COPD)
- Combinatie salbutamol (2,5-5 mg) en ipratropiumbromide (0,5 mg) geven
- Overweeg 30 mg predinsolon
Acute behandeling exacerbatie
COPD is hetzelfde beleid als die van
astma! Zie hiernaast
Definitie dyspneu = een
onaangename gewaarwording van de
ademhaling
O2-gebrek is niet hetzelfde als
kortademigheid
Tissandier ballonvaart = hypoxie leidt
niet tot dyspneu, wel tot euforie en
bewustzijnsverlies doorademen
zorgt voor minder last van
luchthonger
Perifere chemoreceptoren bevinden
zich vooral in de carotiden (bifurcatie)
4 soorten dyspneu =
1. Luchthonger = hypoxie,
hypercapnie, metabole
acidose stimulatie
chemoreceptoren, geremd
door longinflatiereflex
a. Anterieure insula
betrokken bij
waarneming
5
, b. Behandeling =
i. Correctie bloedgaswaarden (toediening O2)
ii. Demping chemoreflexen (morfine)
iii. Bevordering longinflatie (bronchusverwijder)
2. Gevoel van ademarbeid = meer ventilatie/kracht nodig meer motorische
actiepotentialen naar ademspieren
3. Strak gevoel op borst = vooral door bronchospasmen
a. Behandeling = lidocaïne
4. Stuwing in longcapillairen (rek juxtacapillaire receptoren ) stimulatie C-vezels
n. vagus tachypneu (en soms prikkelhoest)
Rechtsdecompensatie =
- Lever kan vergroot zijn
- Verwijde vena cava superior mediastinum verschuift naar links (= rechts op
thoraxfoto)
Apical cap = pleurale verdikking in (rechter) longtop
- Typisch voor doorgemaakte tuberculose
Anamnese bij dyspnoe =
- Koorts?
- Duur en ernst
Systolische souffle = ruis tussen eerste en tweede
harttoon
- AS
- Mitralis insuf. (continue ruis)
Atriumfibrilleren =
- Geen P-toppen aanwezig
- Irregulaire QRS complexen
Kurley B lines = vocht in de intraseptale alveoli
Core/thorax ratio om vergroot hart vast te stellen
, - Nitrate afterload reductie, pas op bij patient met AS
- Lasix = furosemide (diureticum)
- Oxygen
- ACE remmer
- Digoxine
- Morfine afterload reductie en rustige ademhaling
- Extremiteiten omlaag
Verandering bloeddruk tijdens inademing =
Toename van de negatieve druk in de borstholte tijdens de inademing ophoping van
bloed in de longcirculatie het aanbod van bloed aan de linkerharthelft neemt af daling
van de linkerventrikeloutput daling systolische bloeddruk
Compensatiemechanisme normale ademhaling =
Toename van de negatieve intrathoracale druk bij inspiratie heeft ook een aanzuigende
werking van bloed naar het hart tot gevolg relatieve ondervulling van de linkerboezem en
het linkerventrikel wordt gecompenseerd beperkte daling van bloeddruk
Pulsus paradox = het genoemde compensatiemechanisme functioneert onvoldoende bij
verhoogde druk in hartzakje en instroombelemmering de daling van de systolische
bloeddruk is tijdens de inspiratie veel groter
- Harttamponnade
- Pericarditis
- Grote longembolie
- Astma aanval ( = negatieve intrathoracale druk wordt nog hoger!)
Laryngitis subglottica = pseudokroep = virale hoge LWI gevolgd door slijmvliesontsteking van
deel van de trachea zwelling net onder stembanden door ontsteking en oedeem
- Symptomen =
o Blafhoest
o Heesheid
o Inspiratoire stridor
o Presentatie = ’s nachts op SEH met benauwdheid
- Risicofactoren =
o Vaker bij jongens
o Vaker in
herfst/wintermaanden
- Piekprevalentie = 6 mnd – 6 jaar
- Diagnostiek = Westley croup score
o Score 5 overweeg
eenmalig dexamethasondrank
o Score > 5 geef
dexamethasondrank,
adrenaline verneveling bij
score > 7
7
,Glottis = stembanden
Epiglottis = strotklepje
Epiglottitis = bacteriële infectie van het strotklepje
- Acute dyspnoe
- Piekprevalentie = 3 – 4 jaar
- Kwijlen
- In de keel kijken kan direct totale afsluiting veroorzaken
- Behandeling = spoed intubatie en antibiotica
Diagnostiek corpus alienum = endoscopisch onderzoek van de luchtwegen onder narcose
O2 geef je bij een saturatie van <94 %
Bronchiolitis = acute virale lage LWI met ontsteking van de kleine luchtwegen
- Piekleeftijd < 2 jaar
- Meestal in herfst/winterseizoen
- Vaak aansluitend op hoge LWI
- Diagnose wordt klinisch gesteld , evt. nasopharyngeaal aspiraat
- Indicaties voor opname =
o Agitatie/onrust of verminderde alertheid
o AF > 50
o Persisterend verlaagde saturatie
o Dehydratie/onvoldoende intake
o Apneurisico
Ernst van pneumonie vaststellen = CRB-65
- Confusion
- Respiratory rate 30/min
- Blood pressure, sys. < 90 mmHg, dias. < 60 mmHg
- Leeftijd 65 jaar
o Bij een score van 2 wordt patiënt opgenomen in het ziekenhuis
Cijfers roken =
- Gemiddeld begint met op een leeftijd van 16 jaar met roken
- Roken de nummer 1 oorzaak van verhoging van de ziektelast met 9,4%
- Tot de jaren ’50 dacht men dat roken gezond was
9
, - Van rokers krijgt ±15 % COPD
- 30-40% van blaaskankers wordt veroorzaakt door roken
- Zware rokers (> 20 sigaretten/dag) gaan 13 jaar eerder dood
- 70% van de rokers zou graag willen stoppen met roken
- 80% van de rokers komt aan in gewicht bij stoppen
- Risico om te overlijden door tabak is 3x zo hoog bij mensen met een lage sociaal
economische status
- Hoe armer het huishouden, hoe groter de kans dat iemand rookt
Determinanten van succes stoppen met roken =
- Kennis over stopproces
- Attitude t.a.v. stoppen
- Sociale normen, steun
- Sterkte van verslaving, gewoonte
- Vastberadenheid
Strategie van stoppen met roken =
- In een keer stoppen
- Vastellen van de stopdag
- Verkennen barrières
- Mobiliseren van steun
Behandelaars stoppen met roken:
- Arts-patiënt contact
o Behandeling middels richtlijn
o Minimale interventie
- Zorgorganisatie
o Stoppen met rokenpoli
o Groepstraining
- Elders in gemeente
o GGD
o Trainingen onafhankelijke hulpverleners
- Landelijk
o E-health
o Campagnes = Stoptober
Beste behandeling stoppen met roken = gedragsmatige therapie i.c.m. farmacologische
therapie
- 16 % is na 6 maanden gestopt
Hulp bij stoppen moet beter toegankelijk worden door financiële drempels weg te nemen of
uit te gaan van behoeften van de doelgroep
Nicotine stimuleert het CZS =
- Dopaminerg
- Noradrenalinerg
10
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper thomaskrommenhoek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.