Samenvatting
Complete samenvatting voor het tentamen van Health Psychology HSO-20806
- Instelling
- Wageningen University (WUR)
Alle benodigde informatie voor het tentamen!
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Begrip DefinitieOpeningscollege Gezondheidspsychologie
Geschiedenis gezondheidspsychologie ~1850: Grote epidemieën: aanpak verbetering hygiëne, woonomstandigheden
etc.
~1900: Biomedische ontwikkelingen: o.a. antibiotica en vaccinatieprogramma’s.
~1970: Chronische ziekte → link met leefstijl (menselijk gedrag), belang van
preventie en (beter) leren omgaan met ziekte.
Psychologie - Een wetenschap waarbij zowel het gedrag van mensen wordt bestudeerd
als de gevoelens en gedachten die mensen hebben bij het ervaren van
hun gedrag en de omstandigheden waarin dat plaatsvindt.
- Doel: gedrag verklaren en van daaruit voorspellen en beïnvloeden.
- Richt zich op het individu.
Distale factoren - Beïnvloeden proximale factoren en staan dus verder van het gedrag af.
- E.g. demografisch, beleid, biologisch, cultureel, omgeving.
Proximale (= psychologische, - Beïnvloeden gedrag.
psychosociale) factoren - Wat speelt er zich in het hoofd van het individu af?
- Makkelijker te beïnvloeden dan distale factoren.
Sociale psychologie - De wetenschappelijke studie naar hoe (menselijke) gedachten, gevoelens
en gedragingen worden beïnvloed door werkelijke of ingebeelde
anderen.
- Hier is (naast klinische psychologie) gezondheidspsychologie uit
voortgekomen.
Gezondheidspsychologie - Ontstaan eind jaren ’70
- Twee hoofdstromingen:
1) Behavioural health psychology: gericht op gezondheidsgedrag
(preventie/leefstijl) → gezonde populatie, gebruik kennis sociale
psychologie.
2) Clinical health psychology: gericht op omgaan met ziekte →
populatie mensen die met ziekte te maken heeft.
Theorie - Een beschrijving van een aantal samenhangende verschijnselen. De
theorie verklaart hoe de verschijnselen samenhangen en voorspelt hoe
de verschijnselen veranderen als de omstandigheden worden gevarieerd.
- Wetenschappelijke theorie is onderzoekbaar (empirische cyclus:
waarneming → hypothese → toetsing → verificatie of falsificatie).
Model Vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid.
Concept Abstract element dat wordt beschreven in een theorie (e.g. attitude).
Gedragsmodellen en het verklaren van gezondheidsgedrag
Leertheorie: Behaviorisme Mensen leren gedrag door het leggen van associaties.
- Classical conditioning: associate an involuntary response and a stimulus.
- Operant conditioning: associate a voluntary behavior and a consequence
(positive or negative).
- Weinig rekening met processen die in het hoofd afspelen (proximale
variabelen).
Sociaal-Cognitieve theorie Gedrag wordt bepaald door de verwachting die men van een bepaald gedrag
heeft.
- Modelling of observational learning (leren door gedrag te observeren)
- Self-efficacy/Perceived Behavioral Control: de verwachting dat men in
staat is om een bepaald gedrag uit te voeren.
, Health Belief Model (HBM) - Modifying factors → Individual factors → Actions
- Perceived Susceptibility to Disease + Perceived Severity of Disease =
Perceived Threat
- Perceived Threat + Perceived Benefits of Preventive Action + Perceived
Barriers to Preventive Action + Perceived Self-efficacy + Cues to Action =
Behaviour
- Verzameling van concepten (variabelen) die mogelijk gezondheidsgedrag
verklaren. Hoeven niet per sé samen genomen te worden om gedrag te
voorspellen.
Protection Motivation Theory (PMT)
- Te kleine voorspellende waarde; andere factoren voorspellen gedrag
beter.
TPB (Theory of Planned behaviour) - Gedrag is het best te voorspellen door aan mensen te vragen of ze van
plan zijn om een bepaald gedrag te vertonen (gedragsintentie).
- Attitude Toward Behaviour, Subjective Norm, Perceived Behavioral
Control → Intention → Behaviour
Attitude - Houding van mensen t.a.v. een bepaald gedrag (of onderwerp)
o Voor- en nadelen
o Verwachtingen (behavioral beliefs) (gedragsuitkomsten)
o Gedragsevaluatie (waarde gedragsuitkomsten)
Subjectieve sociale normen Wat men denkt dat anderen ervan vinden dat je het gedrag uitvoert (what others
think).
Self-Efficacy - Het hebben van gedrag-specifieke vaardigheden.
- Gedrag-specifiek: géén consequenties voor ander gedrag.
- Performance accomplishments (i.e. past experience), vicarious
experience (i.e. modelling by others), social persuasion (i.e. coaching and
evaluative feedback), physiological and emotional states.
Zelfvertrouwen (self-confidence) Het gevoel dat je over het algemeen kunt bereiken wat je wilt bereiken, globale
self-efficacy, niet gedrag-specifiek.
Perceived Behavioral Control Het hebben van kennis, vaardigheden en zelfvertrouwen.
Intention-Behavior Gap Intenties leiden niet altijd tot gedrag. Verklaring:
- Motivatie – intrinsieke vs extrinsieke
- Trigger – self-monitoring/bewustwording
- Response – emotional and behavioral denial
- Capaciteit – planning, paying attention, inhibiting responses, problem
solving
- Het proces – setting DO goals to achieve BE goals; implementation
intentions (als-dan plannen), action goal setting, action plans
SOC model (Stages of Change Model) - Gedragsveranderingsmodel
- Beschrijft het proces van gedragsverandering.
1. Precontemplatie: onbewust van probleem
Self-monitoring (vergroten bewustwording probleem), attitude
verandering (voor- en nadeel gedrag), motivational interviewing
(motivatie tot verandering verhogen)
2. Contemplatie: bewust van probleem, geen concrete plannen om gedrag
te veranderen (<6 m)
Beslissingsbalans (redenen om wel en niet te veranderen tegen elkaar
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JeskeKnol. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen