Samenvatting
Samenvatting Biologie vwo 5 Thema 1, 2 & 3
Thema 1: regeling Thema 2: waarneming & gedrag Thema 3: stofwisseling in de cel Kort en krachting samengevat!
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 32 pagina's
Voorbeeld 4 van de 32 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Thema 1: RegelingParagraaf 1: Regeling en homeostase
Ieder organisme:
- neemt stoffen op uit omgeving (O2, H2O, voedsel)
- geeft stoffen af aan omgeving (CO2, urine, zweet, warmte)
Je lichaam moet verschillende factoren constant houden om een bepaald ''normwaarde''.
- vb: osm. waarde - zuurstofconcentratie - glucoseconcentratie - lichaamstemperatuur
- normwaarde van lichaamstemperatuur : 37°
Dynamisch evenwicht: waarde in body keeps ''changing'' (from like the outside temp. )
⤷ hierdoor heb je een ''homeostase'' nodig.
Homeostase: het instand houden van een dynamisch evenwicht in het lichaam.
- hier zijn regelkringen van belang ⟶ bestaat uit: sensor - controlecentrum - effector = uitvoerder
Je hebt altijd 2 soorten:
● Negatieve terugkoppeling:
- als een toename van een resultaat een remming veroorzaakt
- concentratie schommelt rond de normwaarde
- (huis boven 20 graden ⟶ verwarming stopt)
,● Positieve terugkoppeling:
- een toename van een resultaat versterkt het process.
- concentratie schommelt boven de normwaarde
- heeft een stimulerende werking op een process
- (door zuigen van baby wordt er steeds oxytocine
geproduceerd en komt er constant melk
vrij voor de baby)
,Paragraaf 2: Hormonale regulatie
Hormonen: signaalmoleculen met bepaalde informatie, getransporteerd door het bloed.
- via hormoonklieren afgegeven
- regelen allerlei lichaamsprocessen (groeien, ontwikkeling, voortplanting)
- puberteit ⟶ geslachtshormonen gemaakt
2 soorten klieren:
● Exocriene klieren:
- geven hun product af aan een holte in het lichaam of naar buiten
- hebben een afvoerbuis ￫ excretie/uitscheiding
- vb: - zweetklieren waarmee zweet naar buiten komt
- speekselklieren waarmee speeksel naar buiten komt
● Endocriene klieren:
- geven hormonen af aan het bloed (dit zijn dus hormoonklieren die dit doen)
- geen afvoerbuis
, - heeft ALTIJD een doelwitorgaan (hormoon moet bijv. naar ‘schildklier’)
- soorten hormoonklieren:
In bloedvaten kunnen hormonen naar alle cellen van het lichaam toe.
Doelwitcel: cel waar hormoon naartoe gaat
⤷ bevat receptoren om zijn membraan
⤷ hormoon kan hieraan binden
⤷ geeft zijn info. door aan cel
Doelwitorgaan: orgaan/hormoonklier waar cellen met hormonen
naar
toe gaan.
hormoonconcentratie = hormoonspiegel ⟶ ligt aan de hoeveelheid receptoren die een cel heeft
Hormoon-receptorcomplex: gebeurt wanneer een hormoon opgenomen wordt in cytoplasma van cel.
- hormoon bindt aan ''receptoreiwit''
- kan hierdoor genen van DNA aan- of uitzetten
- gen aan = eiwitten gemaakt ⟶ enzym, hormoon of receptor gevormd
- Second messenger: een signaalmolecuul die ontstaat wanneer hormoon aan ''receptoreiwit'' bindt O
het celmembraan.
- geeft info. in het cel door
- zorgt dat enzym actief wordt
- enzym: kan signaal doorgeven aan volgende signaalmolecuul, een reactie
opbrengen of aan- of uitzetten van genen ←
''genregulatie''
- Signaalcascade / cascade: wanneer een signaal via meerdere schakels in de cel wordt
doorgegeven.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dontab. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73216 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen