Samenvatting hart- en vaatrevalidatie
HC 1: Wat is revalidatiegeneeskunde?
Deel 1: multidisciplinair vs. interdisciplinair
- Multidisciplinaire samenwerking:
* Behandeling van een patiënt door meerdere disciplines.
* Elke discipline heeft zijn eigen doel en handelt vanuit zijn eigen expertise
- Interdisciplinaire samenwerking:
* Behandeling van een patiënt door meerdere disciplines
* De disciplines werken aan gezamenlijke behandeldoelen, vanuit hun eigen expertise,
gebruikmakend van de expertise van de andere disciplines
Leerdoelen
Na het college:
- Kun je het doel, de aard, de inhoud en de omvang van revalidatiegeneeskunde beschrijven
- Kun je het verschil tussen multi- en interdisciplinaire werkvormen omschrijven
- Kun je de indicatiecriteria voor de revalidatiegeneeskunde benoemen
- Kun je aan de hand van deze indicatiecriteria, voor een individuele patiënt, bepalen of een multi- of
interdisciplinaire revalidatiebehandeling, dan wel monodisciplinaire fysiotherapeutische behandeling
geïndiceerd is
Deel 1: Wat is revalidatiegeneeskunde?
- Revalidatiegeneeskunde is het medisch specialisme dat zich richt op het voorkomen, terugbrengen
en genezen van de (te verwachten) gevolgen voor mensen met blijvend lichamelijk letsel of een
functionele beperking
- Richten zich niet op letsel maar op de gevolgen hiervan
* Deze gevolgen proberen ze te genezen, terug te brengen of te voorkomen
- Anders dan andere medische specialismen:
* Het last hebben erná is niet helemaal hun expertisegebied
- Het letsel en de ontstaanswijze is niet primair, de gevolgen wel
Deel 1: Wat is revalidatiegeneeskunde?
- Diagnostiek
- Prognostiek
- Advisering
- Behandeling
Deel 1: aard van de functie
Revalidatiezorg richt zich op somatische ziekten, trauma’s of aangeboren afwijkingen:
- Van het houdings- en bewegingsapparaat of zenuwstelsel
* Leidend tot complexe en/of ingrijpende beperkingen in het bewegingsvermogen
- Somatische ziekten van het centraal zenuwstelsel
* Leidend tot ingrijpende stoornissen en beperkingen in de communicatie en/of gedrag (i.p. in
persisterende aanwezigheid van defecten in het bewegingsvermogen).
Deel 1: Welke aandoeningen?
Neurologische groep:
,- Cerebrale beschadiging:
* Bij of vanaf geboorte
* Later verkregen
* CVA, NAH, infecties, tumoren
- Ruggenmergaandoeningen
- MS (multiple sclerose), ALS
- m. Parkonson
- Perifere zenuwletsels
- Polyneuritis en polyradiculitis
* Polyneuritis = ontsteking van verschillende zenuwen
* Polyradiculitis = ontsteking van zenuwwortels die uit het ruggenmerg ontspringen
- Neuromusculaire aandoeningen
- Poliomyelitis
* = ernstige, besmettelijke ziekte die veroorzaakt wordt door het poliovirus; de infectie kan
verlammingen geven, kan leiden tot blijvende restverschijnselen en soms tot overlijden.
- Reflexdystrofieën
* Reflexdystrofie = CRPS (Complex Regionaal PijnSyndroom)/dystrofie
Reumatische aandoeningen
- Reumatoïde artritis
* = Auto-immuunziekte waarbij gewrichtsontstekingen ontstaan
- Spieraandoeningen en collageenziekten
- m. Bechterew
* = Vorm van ontstekingsreuma; vooral d gewrichten van de rug, heupen en knieën raken ontstoken;
de WK wordt stijf en pijnlijk en soms ook krom (vooral laag in de rug)
Orthopedische aandoeningen:
- Amputaties en misvorming van extremiteiten
- Gewrichtsaandoeningen en –afwijkingen
* Zoals artritis, artrose, osteochondrose
* Artritis = een ontsteking van de gewrichten die veroorzaakt kan worden door reumatische
aandoeningen (bijv. RA), verwondingen of bacteriële infectie
* Osteochondrose = een groep van aandoeningen waarbij zich in bot, veelal onder een laag
kraakbeen, groeistoornissen voordoen
- Osteocondritis, traumata, contracturen, ankylose, status na athrodese, endoprothese
* Osteochondritisch = een gewrichtsaandoening waarbij er scheurtjes ontstaan in het
gewrichtskraakbeen en het onderliggende (subchrondale) bot; veroorzaakt pijn en zwellling in het
aangedane gewricht en het gewricht kan tijdens beweging op slot schieten
* Contractuur = wanneer een gewricht langdurig in een bepaalde stand blijft staan en er
verkortingen van de spieren en pezen ontstaan, waardoor een gewricht in een dwangstand komt.
* Ankylose = er is geen bewegingsmogelijkheid in een gewricht doordat de botdelen door zieke aan
elkaar vergroeid zijn
* Artrodese = kunstmatige ankylose; een operatie waarbij de normale beweeglijkheid van een
gewricht wordt opgeheven
* Endoprothese = implantaat; een buisje van synthetisch materiaal (graft) dat wordt ondersteund
door een metalen structuur (stent); wordt geplaatst binnen in de thoracale aorta; behandelingsvorm
,voor aneurysma’s.
- Multitraumapatiënten
- Brandwonden
- Handletsels
- Aandoeningen van de wervelkolom
Orgaanaandoeningen:
- Hart- en longrevalidatie
* Alleen indien ondanks optimale fysieke reconditionering nog ernstige en complexe beperkingen en
handicaps resteren/te verwachten zijn
* Fysieke reconditionering = het optimaliseren van de fysieke belastbaarheid
Onbegrepen pijnklachten:
- Chronische pijn (whiplash)
- Chronische vermoeidheid
Revalidatiegeneeskunde
- Goed afgebakend zodat het behapbaar blijft
- Wanneer is voor jou de grens bereikt?
*
Deel 1: omvang revalidatiezorg
In Nederland:
- Ongeveer 24 revalidatiecentra
* Klinische revalidatie
* Poliklinische revalidatie
- Ziekenhuizen:
* 90 poliklinieken
* Consulten
- Consulten in o.a.:
* Vepleeg-/verzorgingshuizen
* Mytyl- en tyltylscholen
* Mytylschool; regulier onderwijs in een speciaal jasje voor kinderen met een lichamelijke
handicap
* Tyltylschool: een school voor zeer moeilijk lerende kinderen (meervoudig gehandicapten)
Analyseren patiënt/samenwerking
ICF
In kaart brengen:
Van links naar rechts:
- Participatie activiteit anatomische eigenschappen/functies
*Waarom lukt het niet??
*
- Anatomische eigenschappen/functies activiteiten particip
atie
* Wanneer heb je er last van? Waarom is dit belangrijk?
, Analyseren patiënt/samenwerking
- Hulpvraag patiënt/doelen
Filmpje
Koken:
- Ergotherapeut: “Rolstoel goed.” “Rolstoel op de rem zetten.” “Hij is niet dicht.” “Snijplank.”
Huisarts TV – De ergotherapeut:
- Bewegen, opstaan, vallen, uit stoel opstaan. Leren omgaan met een hulpstuk bij reuma deur
open en dicht kunnen doen. Naar mogelijkheden kijken i.p.v. naar belemmeringen. Verder kijken
wat kun je wel? Buiten werken aan de mobiliteit van patiënten bijv. scootmobielles. Fibromyalgie
– aanpassingen in het huis (bijv. nieuwe sta-op-stoel) en het oppakken van een nieuwe hobby.
- De ergotherapeut helpt de patiënt om in elke situatie het beste voor de patiënt eruit te halen.
Hiervoor zet de ergotherapeut diverse hulpmiddelen in, en leert de patiënt om te gaan met deze
hulpmiddelen. Zodat de patiënt zo zelfstandig als mogelijk kan functioneren met zijn/haar ziekte.
CVA ziekenhuisfase:
- Therapie: oefenkeuken – ergo; loopgroep – fysio; warmwaterzwembad met beweegbare vloer;
sporthal – groepsles coördinatie, evenwicht, conditie, kracht; behandelteams die gespecialiseerd zijn
in spraak en geheugen.
- Concrete doelen stellen; samen met de patiënt naar toe werken
- Ontspanning – op eigen initiatief – activiteitenbegeleiding (vrijwilligers)
- Zodra het kan in het weekend naar huis.
- Revalidatiecentrum! CVA-patiënten verblijven gemiddeld 2 maanden.
Samenwerkingsverbanden
- Bijvoorbeeld:
* Handenteam
* ALS-team
* Pijnteam
* DCD-team
* CP-team
* Duchenneteam
Indicatie interdisciplinaire specialistische revalidatie
- Dreigende, complexe, met elkaar samenhangende problemen van functies; m.a.g. problemen met
activiteiten en/of participatie
- Veroorzaakt door:
* Aandoeningen van het houdings- en bewegingsapparaat, het centrale en/of perifere zenuwstelsel,
orgaanproblematiek
- Meest doelmatige behandeling
- Patiënt in staat te leren, trainen en actief deel te nemen
OF
- Voorkomen/beperken van specifieke symptomen/gevolgen
Indicatie klinische behandeling
- Wel indicatie voor interdisciplinaire revalidatie, maar door situatie thuis niet mogelijk