Samenvatting
Samenvatting LF5
Alle Thema's van LF5 samengevat inclusief illustraties. Complete samenvatting volgens de Syllabus van het CHE. Mijn behaalde cijfer is een 7.0
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 40 pagina's
Voorbeeld 4 van de 40 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting LF 5Thema 1: Gynaecologie en verloskunde
Anatomie en fysiologie
10.9.5: de geslachtsorganen
De testes: bij de man vormen de interstitiële cellen van de testes steroïdhormonen, die androgenen
worden genoemd. Testosteron is het belangrijkste androgeen en bevordert de vorming van
functionele spermacellen, het onderhoud van de klieren van de mannelijke voortplantingsorganen en
bepaalt de secundaire geslachtskenmerken (gezichtsbeharing en verdeling lichaamsvet). Testosteron
heeft ook invloed op de stofwisseling, het stimuleert de eiwitsynthese en spiergroei en leidt tot
agressief gedrag. Tijdens de embryonale ontwikkeling heeft testosteron invloed op de ontwikkeling
van de mannelijke voortplantingsorganen, de uitwendige geslachtsorganen en onderdelen van het
centrale zenuwstelsel. Steuncellen, sertolicellen, in de testes spelen een rol bij de vorming van
functionele spermacellen. Wanneer deze cellen door FSH worden gestimuleerd geven ze inhibine af
dat de afgifte van FSH remt.
De ovaria: wanneer de follikels door FSH worden gestimuleerd gaan deze eicellen produceren. De
follikelcellen rond de eicellen produceren oestrogeen, steroïdhormoon die de rijping van eicellen
stimuleert en de groei van de bekleding van de baarmoeder bevordert. Na de ovulatie ontwikkelt het
follikel zich tot het gele lichaam, corpus luteum. Deze geven een mengsel van oestrogenen en
progestativa af, vooral progesteron. Progesteron versnelt de verplaatsing van bevruchte eicellen
door de eileiders en bereidt de baarmoeder voor op de aankomst van een embryo in ontwikkeling. In
combinatie met andere hormonen zorgt dit er ook voor dat de melkklieren gaan groeien. De
regulerende hormonen worden door de hypofysevoorkwab afgegeven. Tijdens de zwangerschap
functioneert de placenta ook als hormoonklier in samenwerking met de ovaria en hypofyse.
Inleiding 19.2: de vorming van spermacellen
Vanuit elk van beide testes reizen spermatozoën in structuren die de mannelijke tractus genitalis
(epididymis –> zaadleider –> ejaculatiekanaal –> urethra) vormen, voordat zij het lichaam verlaten.
Accessoire organen (zaadblaasjes, prostaaten de cowperklieren) geven hun producten af aan het
ejaculatiekanaal en de urethra. Uitwendige geslachtsorganen zijn het scrotum (omgeeft de testes) en
de penis (erectiel orgaanwaar het distale gedeelte van de urethra doorloopt).
Inleiding 19.3: de vorming van eicellen
Het vrouwelijk voortplantingsstelsel moet niet alleen geslachtshormonen en gameten vormen, maar
moet ook een zich ontwikkelend embryo kunnen beschermen, ondersteunen en een pasgeborene
voeden. De belangrijkste organen zijn de ovaria, de eileiders, de baarmoeder de vagina en de
onderdelen van het uitwendige geslachtsorganen.
1
,Figuur 19.1 mannelijk en figuur 19.8 vrouwelijk voortplantingsstelsel
Human Diseases
P25-27: Immune dificiency – Immuundeficiëntie
AIDS: Acquired Immunodeficiency Syndrome, is een ziekte van het immuunsysteem die wordt
gekenmerkt door een vermindering van het aantal helper-T-cellen (CD4-cellen) en een verhoogde
vatbaarheid voor infecties en bepaalde kankers. Elke dag worden er 7.000 mensen besmet met HIV,
Human Immunodeficiency virus, waarbij de ontwikkeling van aids een mogelijke uitkomst van een
hiv-infectie is.
Risicofactoren voor HIV/AIDS zijn: onbeschermde seks, meerdere sekspartners, een andere seksueel
overdraagbare infectie hebben, intraveneus drugsgebruik, onbeweeglijk zijn en geboren worden bij
een besmette moeder.
Stadia van een Hiv-infectie: HIV kent 4 verschillende stadia:
1. Primaire stadium: volgt op blootstelling aan HIV, duurt een paar weken en gaat gepaard met
een korte, griepachtige ziekte.
2. Klinisch asymptomatische fase: duurt gemiddeld 10 jaar. In deze fase hebben patiënten
geen symptomen maar kunnen ze de infectie wel overdragen. HIV gaat door met
vermenigvuldigen, infecteren en doden van helper-T-cellen.
3. Symptomatische HIV: wanneer een met HIV geïnfecteerde patiënt symptomen ervaart maar
geen AIDS heeft ontwikkeld. Tekenen en symptomen kunnen meerdere jaren aanhouden
waaronder: diarree, koorts, vermoeidheid, gewrichtspijn, orale infecties, vergrote
lymfeklieren en huidproblemen.
4. Overgang van HIV naar AIDS: in dit stadium heeft de patiënt van een helper-T-celgetal
minder dan 200. AIDS-indicatorziekten zijn infecties die normaal niet voorkomen bij een
persoon die beschermd wordt door een gezond immuunsysteem. Bijv. pneumocystis jirovecii
HIV wordt overgedragen via besmette lichaamsvloeistoffen, waaronder bloed, sperma, vaginale
afscheiding en moedermelk. Daarom wordt HIV overgedragen door onbeschermde anale, orale of
vaginale geslachtsgemeenschap, tijdens geboorte, door borstvoeding en door het delen van naalden.
2
,Het virus infecteert en doodt helper-T-cellen waardoor de immuunrespons van het lichaam wordt
verlamd en het lichaam vatbaarder wordt voor infecties en tumoren die een gezond immuunsysteem
gemakkelijk kan beheersen.
HIV wordt gediagnosticeerd met ELISA om Hiv-antilichamen in het bloed te detecteren. De meeste
mensen produceren antilichamen binnen 3 maanden na een infectie.
ART is een aanbevolen behandeling voor HIV en moet zo snel mogelijk gestart worden. ART
controleert de replicatie van het virus en vertraagt de voortang van gerelateerde ziekten. ART
geneest de infectie niet en met deze medicijnen kun je HIV nog steeds overdragen. De WHO stelt het
volgende voor als HIV-preventie: onthouding, monogamie, condoomgebruik, testen en counseling
voor HIV, besnijdenis bij mannen, steriele naalden en spuiten voor elke injectie en ART therapie bij
een hiv-negatieve partner, accidentele blootstelling en voorkomen van overdracht moeder op kind.
P241-248: sexually transmited infections - seksueel overdraagbare
infecties
SOA’s zijn infecties die worden verspreid door seksueel contact, omvat onbeschermd oraal, anaal en
vaginaal. SOA’s worden veroorzaakt door bacteriën, virussen en protozoa. Sommige SOA’s
veroorzaken geen of relatief kleine symptomen, maar niet-gedetecteerde infecties kunnen ernstige
gevolgen hebben waaronder onvruchtbaarheid, PID, baarmoederhalskanker en ongunstige
zwangerschapsuitkomsten. Risicofactoren voor SOA’s zijn: onbeschermde seks, meerdere
sekspartners, voorgeschiedenis van een soa, jonger dan 25 jaar en seksueel contact onder invloed
van alcohol of drugs. Preventie omvat: onthouding, monogamie en condoomgebruik. Voorbeelden:
HIV/AIDS: zie hierboven
Gonorroe: wordt overgedragen tijdens seks of tijdens de bevalling. Mannen kunnen
asymptomatisch zijn, als ze optreden omvatten tekenen en symptomen een branderig gevoel
tijdens het plassen, witte/gele/groene afscheiding, pijnlijke of gezwollen testikels. Vrouwen
kunnen asymptomatisch zijn, als ze optreden omvatten tekenen en symptomen een
branderig gevoel tijdens het plassen, toegenomen vaginale afscheiding of vaginale bloeding
tussen de menstruaties. Onbehandelde gonorroe kan de gevolgen hebben van: PID,
epididymis en onvruchtbaarheid. Bij een pasgeborene kan het blindheid, gewrichtsontsteking
of een bloedinfectie veroorzaken. Diagnose: DNA-test of een kweek. Behandeling: antibiotica
Syfilis: vaak jaren lang geen symptomen en een steeds groter risico op complicaties. Vaak
begint het met kleine, pijnloze, stevige, ronde laesies die gewoonlijk 3-6 weken aanhouden
en zonder behandeling genezen. Zonder behandeling gaat de infectie verder. De 2 e fase
wordt gekenmerkt als wijdverspreide uitslag (ruwe/rode vlekken). Andere tekenen zijn
koorts, vermoeidheid, hoofdpijn, keelpijn, haarverlies, gewichtsverlies, spierpijn en
gezwollen lymfeklieren. Zonder behandeling naar het 3 e stadium waarin geen symptomen
zijn. Deze fase kan jaren duren. In het laatste stadium worden interne organen beschadigd.
Tekenen zijn moeite met coördineren van spierbewegingen, verlamming, gevoelloosheid,
blindheid en dementie. Soms zelfs de dood. Kan via de placenta ook overgedragen worden
op de foetus. Tekenen zijn dan huiduitslag, prikkelbaarheid, groeiachterstand en geen
neusbrug. Diagnose: microscopisch onderzoek en antilichamen test. Behandeling: antibiotica
Chlamydia: meerderheid van de geïnfecteerde is asymptomatisch. Tekenen kunnen zijn:
abnormale afscheiding, branderig gevoel bij het plassen, pijn in de onderbuik, lage rugpijn,
misselijkheid, pijn tijdens seks, koorts en bloedingen tussen menstruatie. Bij vrouwen kan
chlamydia een PID veroorzaken. bij mannen zijn complicaties zeldzaam. Baby’s kunnen de
infectie in hun ogen en luchtwegen krijgen. Diagnose: kweek, dna en antilichaam.
Behandeling: antibiotica
3
, Trichomoniasis: slechts 30% ontwikkeld symptomen. Tekenen kunnen zijn: jeuk, brandend
gevoel na het plassen, roodheid, pijn en dunne afwijkende afscheiding. Diagnose:
microscopie, pap-test, kweek, dna en antigeentest. Behandeling: antiparasitaire medicatie
Genitale herpes: betreft meestal koortsblaasjes rond de mond en geslachtsorganen. Komt
vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Tekenen zijn: pijnlijke baren op of rond de
geslachtsorganen die na het genezen opnieuw kunnen uitbreken. Bij baby’s kan dit leiden tot
hersenbeschadiging, blindheid of de dood. Meestal wordt er dan gekozen voor een
keizersnede. Diagnose: medische geschiedenis, lichamelijk onderzoek, kweek en uitblijven
van antilichamen. Behandeling: geen
Genitale wratten: op een leeftijd van 50 jaar heeft 80% van de vrouwen hier last van.
Gezwellen of bultjes die in het genitale gebied verschijnen. Kunnen verschijnen op de vulva,
in of rond de vagina en anus, op de baarmoederhals en op de penis, scrotum, lies of dij. In de
meeste gevallen zal het immuunsysteem dit binnen 2 jaar genezen. Diagnose: lichamelijk
onderzoek. Behandeling: verwijderen
Anatomie en fysiologie
Figuur 20.2 en 20.6, placenta en de doorbloeding
20.4.3: Circulatie in de placenta en placentahormonen
Zuurstofarm bloed stroomt van de foetus naar de placenta door de gepaarde aa. Umbilicales
(navelstrengslagaders) en zuurstofrijk bloed keert terug naar de foetus via de enkelvoudige v.
umbilicalis (navelstrengader). De chorionvlokken vormen een oppervlak voor de actieve en passieve
uitwisseling van gassen, voedingsstoffen en afvalstoffen tussen de bloedsomloop van de foetus en de
moeder.
De placenta functioneert ook als hormoonklier voor de foetus. Verschillende hormonen waaronder
HCG, progesteron, oestrogenen, humaan placentair lactogeen, placentair prolactine en relaxine
worden door de syncytiotrofoblast gevormd en aan de bloedsomloop van de moeder afgegeven. Kort
na de innesteling verschijnt humaan choriogonadotropine, HCG, in het bloed van de moeder.
Zwangerschapstests zijn gevoelig voor de aanwezigheid van dit hormoon. Net als luteïniserend
hormoon, LH, zorgt HCG ervoor dat het gele lichaam in stand blijft en dat de afgifte van progesteron
doorgaat. Daardoor blijft de bekleding van het endometrium goed functioneren en vindt er geen
menstruatie plaats. Als er geen HCG aanwezig is eindigt de zwangerschap, doordat er een
menstruatiecyclus begint. In de aanwezigheid van HCG blijft het gele lichaam 3 tot 4 maanden in
stand waarna het geleidelijk verschrompelt. De placenta blijft progesteron en oestrogeen afgeven
waardoor de menstruatie uit blijft. Na het eerste trimester vormt de placenta genoeg progesteron
om het endometrium in stand te houden zodat de zwangerschap door kan gaan. Tegen het einde van
het derde trimester neemt de oestrogeenproductie toe, dit speelt een rol bij het opwekken van
weeën en de bevalling. Humaan placentair lactogeen, HPL, en placentair prolactine helpen de
melkklieren voorbereiden op de melkproductie. Hiervoor zijn placentahormonen (HPL, placentair
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ivankabrons. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,29. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen