Samenvatting
Hoofdstuk 15 samenvatting Seneca maatschappijwetenschappen vwo
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting van hoofdstuk 15 Maatschappijwetenschappen vwo van Seneca.
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 2 pagina's
Voorbeeld 1 van de 2 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Seneca H. 1515.1 Vanaf 1648: statensysteem. Staten bemoeiden zich niet met elkaar: non-
interventiebeginsel/soevereiniteitsbeginsel.
Conflicten kunnen latent en manifest zijn. Er zijn verschillende betekenissen van conflict:
- Functionalisme-paradigma: een samenleving bestaat uit organen, maar als de onderlinge
relatie niet goed functioneert: conflict. Conflict is dus de uitzondering;
- Conflict-paradigma: conflicten zijn natuurlijk: groepen strijden om schaarse zaken. Ze zorgen
ook voor verandering en zijn daarom niet per se negatief. Machtsverschillen en
nutsmaximalisatie zorgen voor conflicten. Twee stromingen:
o Gebaseerd op bezitsverdeling (Marx): leidt tot revolutie en omverwerpen systeem;
o Huntington: conflicten komen door sociale en culturele verschillen.
- Sociaalconstructivisme-paradigma: bestudeert de handelingen van actoren en de betekenis
die actoren eraan geven;
- Rationele-actor-paradigma: bestudeert hoe groepen met tegengestelde belangen
samenwerken en eventuele conflicten oplossen. Conflicten kunnen voor veranderingen
zorgen.
15.2 Staten hebben externe soevereiniteit en interne soevereiniteit (bevolking erkent de
overheid). Voorwaarden van een staat: zie 14.5.
Fragiele/falende staten: bevolking accepteert hogere macht niet of strijdt met elkaar. Vaak heeft de
staat niet meer het monopolie op de macht of kan de bevolking niet voldoende beschermd worden.
Een staat is fragiel als hij:
- De interne rechtsorde niet kan handhaven: anarchie;
- Openbare diensten niet kan draaiend houden (zorg, onderwijs etc.).
Dekolonisatie->iemand grijpt de macht->dictatuur->Sovjet-Unie/VS steunen dictator. Vervolgens:
einde Koude Oorlog->steun vervalt->opstandelingen staan op->intrastatelijk conflict (binnen een
staat). Er zijn echter juist minder interstatelijke conflicten (tussen staten).
Globalisering->grenzen worden vloeibaarder en terrorisme verspreidt: is gevaarlijk voor fragiele state
->conflicten worden buiten landsgrenzen uitgevochten.
De BRICS-landen zijn aan het opkomen->veranderende machtsverhoudingen->Europa en VS worden
minder machtig.
VN:
- Algemene Vergadering: alle lidstaten zijn hiervan lid. Vaardigt niet-bindende resoluties af;
- VN-Veiligheidsraad: kan externe soevereiniteit aantasten, economische en militair ingrijpen
afvaardigen. Resoluties zijn wel bindend. Heeft vijf permanente leden: VS, VK, Frankrijk,
Rusland, China en tien tijdelijke leden. Elk permanent lid heeft echter een veto en er is dus
vriendjespolitiek.
De NAVO had een concreet doel (bescherming tegen Sovjet-Unie) en is kleiner->neemt meer
besluiten dan VN. Na de val van de Sovjet-Unie treedt de NAVO ook op buiten het verdragsgebied
om de VN te helpen met conflictbeheersing en -preventie. Qua lidstaten is er grote overlap tussen
NAVO en EU ->afstemmingsprobleem: NAVO heeft militaire macht, EU niet. Landen en partijen
zijn of voor een trans-Atlantische relatie of meer continentaal gericht.
15.3 Vijf theorieën over patronen in gedrag van samenwerking en conflict van staten:
Realistische theorieën: er is een constante (dreiging van) strijd tussen staten om macht. Staten
volgen hun eigenbelang en vergroten hun macht (militair, economisch en qua kennis). Daardoor
ontstaat het veiligheidsdilemma van nationale staten: omdat er geen hoogste macht (hegemon) is,
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jrva. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen