In deze samenvatting zijn alle colleges inclusief aantekeningen opgenomen en aangevuld met de relevante literatuur. Uit het boek 'sleutel tot het burgerlijk procesrecht' zijn alle relevante passages opgenomen.
Samenvatting Burgerlijk Procesrecht
Burgerlijk procesrecht als vak
Het burgerlijk procesrecht is dynamisch, want het wordt steeds aangepast aan de hand van de zaken
die door de Hoge Raad behandeld worden.
Er zijn verschillende visies op het burgerlijk procesrecht:
Rechtssocioloog: De inrichting van de staat en maatschappij. (relatie burger en overheid)
EVRM-fan: uitwerking van het recht op fair trial
Politici, rechtswetenschapper: faciliteit voor rechtsontwikkeling
Pastoor: middel om geschillen op te lossen
Rechtseconoom: middel om geschillen te beslechten
Praktijkjurist: geschilbeslechting en titelverschaffing in Nederland heb je echt iets aan het
vonnis, omdat het een titel verschaft en de persoon er dus mee verder kan om het recht te
realiseren via tenuitvoerlegging of executie. In common law landen is er geen titel en heb je dus
niks aan het vonnis, want je kunt hier niet mee verder.
Advocaat: instrument om een doel te bereiken, cliënten helpen. Evt. het recht krom praten.
In eerste aanleg worden de civiele zaken behandeld door De Sector Civiel. Deze valt uiteen in twee
kamers: de kamer belast met de behandeling van kantonzaken en de kamer belast met de
behandeling van overige zaken. Het onderscheid tussen deze twee is van belang, omdat de
procesmodellen anders zijn. In appèl gaan we naar het Hof, en in cassatie naar de Hoge Raad.
§1.1 Inleiding
Doelen burgerlijk procesrecht “geschilbeslechting” en “titelverschaffing”.
Geschilbeslechting is anders dan conflictoplossing, want bij beslechting mag het conflict best blijven
bestaan. Titelverschaffing zorgt ervoor dat de partij daadwerkelijk kan afdwingen waar zij recht op
heeft door de executoriale titel.
De buitengrenzen van het burgerlijk procesrecht zijn terug te vinden in art. 6 EVRM.
§1.2 Definities en bronnen
Het burgerlijk procesrecht: formeel recht gericht op het beslechten van een geschil tussen
betrokkenen over het materiële burgerlijk recht.
Herziene gerechtelijke kaart
,De gerechtelijke kaart is in 2013 veranderd. In veel arresten zullen dus instanties staan die niet meer
bestaan.
Een arrondissement heeft vestigingsplaatsen en zittingsplaatsen. Een ressort heeft een gerechtshof.
Concept civiel proces
Claim
Het proces begint met de eis van een partij. Hiertegenover zal een verweer staan van de andere partij.
Partijen zijn burgers onderling of burger tegen de overheid inzake burgerlijke kwesties/recht.
Ontvankelijkheid: een partij is (niet-)ontvankelijk. Dan bepaalt de rechtbank dat de partij niet
ontvangen wordt. Je mag alleen op formele gronden de partij niet-ontvankelijk verklaren.
Formele eisen:
Stelplicht: wat breng je bij de rechter aan.
Mogelijke verweren: welke verweren kunnen worden gevoerd.
Kosten: wie betaalt wat.
Bewijs:
In common law landen is dit niet efficiënt geregeld want alles mag bewezen worden. Bij ons wel
efficiënt want bij ons zijn er restricties naar enkel relevante dingen.
Dwangmiddelen: partij werkt niet mee, kun je dan gedwongen worden?
Beslissing:
De rechter moet het recht en de feiten combineren. De rechter kan tot de conclusie komen dat hij er
geen beslissing over mag nemen, dan is de rechter onbevoegd. Herstelmogelijkheden =
rechtsmiddelen.
Executie: In common law landen krijg je na de uitspraak geen titel. Dit is in Nederland anders.
Eerste vraag in de praktijk
Procederen is emotioneel belastend en duur. Daarom is ‘een slechte regeling beter dan een goed
proces.’ Je kunt dus beter niet tot een procedure komen. Op sommige punten toegeven in een
regeling is beter, dan procederen.
Er hoeft niet altijd geprocedeerd te worden bij de rechterlijke macht, Consensuele
geschillenbeslechting alternatieven:
Regelen
Regeling treffen waar beide partijen zich in kunnen vinden. Is echter niet altijd mogelijk omdat
tegenpartij niet meewerkt of de zaak zich er niet voor leent.
, §2.2.1 Treffen van een regeling
Er is sprake van een vaststellingsovereenkomst (art. 7:900 e.v. BW). De regeling is erop gericht
partijen zekerheid te verschaffen over de rechtspositie en kan dus later niet in strijd zijn met
dwingend recht, wel kan een beroep worden gedaan op de andere gronden van art. 3:40 BW
art. 7:902 BW. Ook moet het gericht zijn tot beëindiging van een bestaand geschil. Gemaakte
kosten kunnen later in een eventuele procedure aan de eis worden toegevoegd als
buitengerechtelijke kosten art. 6:96 BW.
Een regeling is een afspraak met dispositieve werking de overeenkomst zelf roept een nieuwe
rechtstoestand in het leven. Art. 7:901 BW: de gebruikelijke handelingen moeten worden verricht.
De verjaringstermijnen gaan lopen vanaf het moment van de afspraak.
De regeling kan betrekking hebben op ieder type geschil en kan ook een deel daarvan betreffen of
alleen procedurele afspraken bevatten. Bewijsafspraken zijn alleen een vaststellingsovereenkomst
als tegenbewijs wordt uitgesloten (art. 7:900 lid 3). Geen vormvoorschriften voor een regeling, dus
kunnen ook mondeling.
Voordelen zijn dat het goedkoop, snel is en het biedt zekerheid. Nadeel is dat wanneer de
regeling niet wordt nagekomen alsnog een vordering in rechte moet worden ingesteld om een titel
te verkrijgen.
Bindend advies (art. 7:904 BW)
Partijen komen overeen om een derde te laten beslissen over hun zaak. Het heeft niets met een
advies te maken want de einduitspraak (het advies) is bindend, behoudens de uitzonderingen in
het artikel. Je sluit als het ware en ovk met als inhoud het bindend advies. Indien er niet wordt
nagekomen is er dus wanprestatie. Volgens HR: indien je hierna nog naar de rechter stapt wordt
je niet-ontvankelijk verklaard. Je zegt je recht naar de rechter op.
NB: Afspraak tot bindend advies is bindend, uitkomst is "partijafspraak" dus geen titel!
Nadelen:
Je zegt je recht naar de rechter op. Volgens de HR dien je niet-ontvankelijk verklaard te
worden indien je na het bindend advies nog naar de rechter stapt (geen hoger beroep
mogelijk).
Er is weinig rechtsbescherming.
Er is geen titel en je kunt niet meteen executeren.
§2.2.3 Bindend advies
Een bindend advies is een partijafspraak, een vaststellingsovereenkomst art. 7:900 lid 1 BW.
Het bindend advies gaat deel uitmaken van de overeenkomst. Ook het bindend advies heeft dus
enkel een dispositieve werking.
De ontbinding van de overeenkomst wegens wanprestatie wordt beperkt door art. 7:905 BW. De
ontbinding kan alleen in rechte plaatsvinden, dus moet worden gevorderd.
Art. 7:904 lid 1 BW: bindend advies is vernietigbaar wanneer het in verband met de inhoud of
wijze van totstandkoming in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en
billijkheid onaanvaardbaar zou zijn om daaraan te worden gehouden.
Art. 7:902 BW: een beslissing in strijd met dwingend recht is niet vernietigbaar. Het advies moet
gemotiveerd worden. Hogere eisen hieraan naarmate de beslissing meer het karakter van
rechtspraak heeft.
, Na vernietiging van het bindend advies is de burgerlijk rechter weer bevoegd over de zaak te
beslissen (art. 904 lid 2 Rv).
Mediation
Een onafhankelijke derde helpt partijen om zelf tot een regeling te komen, mediator neemt geen
beslissing! Het is niet wettelijk geregeld en de afspraak tot mediation is niet bindend, geen titel.
Volgens de HR kun je nog gewoon naar de rechter stappen en de mediation negeren. Je sluit een
vaststellingsovk.
Nadelen:
Je hebt beide partijen nodig. Naar de rechter kun je eenzijdig, dit kan bij mediation niet.
Geen titel
Indien een partij zich niet aan de afspraak houdt, moet je alsnog naar de rechter stappen.
Duur
Geen garantie op een oplossing van het probleem.
§2.2.2 Mediation
Doel = tot stand brengen van een regeling (vaststellingsovereenkomst art. 7:900 BW). Bij
mediation kunnen partijen zich bij laten staan door advocaten of andere adviseurs.
Er is buiten RV een regeling die ziet op “grensoverschrijdende mediation”. Het juridische kader
moet worden gezocht in het verbintenissen- en procesrecht. Het zijn geen bindende afspraken,
want een afspraak tot mediation kan de partij niet afhouden van beroep op rechter. De rechter kan
dus ook alleen maar mediation adviseren, niet dwingen tot art. 818 lid 2 Rv.
Mediator heeft geen verschoningsrecht (art. 165 Rv), dus hij kan als getuigen worden
opgeroepen. Dit kan worden voorkomen door in een bewijsovereenkomst dit bewijsmiddel uit te
sluiten rechtsgevolg overeenkomst: art. 153 Rv, bepalingen die “niet ter vrije bepaling van
partijen staan”: rechten en rechtsbetrekkingen m.b.t. een openbaar belang en rechtszekerheid van
andere dat de overheidsrechter een beslissing moet nemen in een door de wet vastgelegde
procedure.
Arbitrage (art. 1020 e.v. Rv)
Private geschilbeslechting. Partijen komen overeen een eigen rechter te kiezen, zijn meestal
deskundigen. Aantal mogen ze ook zelf beslissen (moet oneven aantal zijn). Rechters en partijen
bepalen zelf de procedure. De wet geeft alleen regels voor het geval je zelf niets hebt
afgesproken. Het uiteindelijk Arbitrale vonnis levert wel een titel op! (Exequatur = dwangbevel)
Twee soorten overeenkomsten tot arbitrage:
• Arbitraal beding: vooraf aan het geschil een ovk tot arbitrage
• Compromis: Achteraf ovk tot arbitrage
Afspraak is bindend en de weg naar de burgerlijke rechter is afgesloten (rechter is onbevoegd,
tenzij is overeengekomen dat de weg nog openstaat).
Nadeel: Heel erg duur
§2.2.4 Arbitrage
Beslissing van een geschil wordt opgedragen aan een scheidsrechter. Wanneer de afspraak
vooraf komt, dan is er een arbitraal beding (voor het geschil). Wordt de afspraak na het ontstaan
van het geschil gemaakt, dan heet dit een compromis (art. 1020 lid 2 Rv). Beide overeenkomsten
moeten schriftelijk worden vastgelegd (art. 1021 Rv). Arbitrale bedingen in algemene
voorwaarden staan op de “zwarte lijst” (art. 6:236 sub n BW).
De Nederlandse arbitrageregels zijn van toepassing als de plaats van arbitrage in Nederland is
gelegen (art. 1073 lid 1 Rv). Wanneer de arbitrage buiten Nederland is, geven artt. 1074-1076 Rv
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechtenstudent_maastricht. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,79. Je zit daarna nergens aan vast.
