Inhoudsopgave
Voorbereiding psychologie tentamen....................................................................................................1
College 1: Grondslagen van de psychologie........................................................................................2
College 2: De evolutionaire basis van gedrag.....................................................................................4
College 3: Leren..................................................................................................................................7
College 4: Motivatie en emotie.........................................................................................................12
College 5: Perceptie..........................................................................................................................17
College 6: Geheugen en aandacht....................................................................................................21
College 7: Redeneren en intelligentie...............................................................................................26
College 8: De sociale aspecten van ontwikkeling, waarneming en gedrag.......................................30
College 9: Persoonlijkheid................................................................................................................36
College 1: Grondslagen van de psychologie.......................................................................................2
College 2: De evolutionaire basis van gedrag.....................................................................................4
College 3: Leren..................................................................................................................................7
College 4: Motivatie en emotie........................................................................................................12
College 5: Perceptie..........................................................................................................................17
College 6: Geheugen en aandacht....................................................................................................21
College 7: Redeneren en intelligentie...............................................................................................26
College 8: De sociale aspecten van ontwikkeling, waarneming en gedrag.......................................30
College 9: Persoonlijkheid................................................................................................................36
,College 1: Grondslagen van de psychologie.
1. Wat is psychologie? (slide 15)
Psychologie gaat over hoe gedrag van individuen gemotiveerd is (waarom doet deze persoon dit?) en
de direct waarneembare (bijv. omgevingsfactoren), de privaat toegankelijke (motieven, wensen,
meningen/attitudes, gedachten herinneringen etc.) en privaat niet-toegankelijke (d.i. onbewuste)
processen en toestanden die hierbij een rol spelen.
2. Welke drie verschillende soorten oorzaken kennen we in de psychologie? (slide 17)
Direct waarneembare oorzaak: slachtoffer heeft net een schop uitgedeeld aan Pepe
Privaat toegankelijke oorzaak: Pepe voelt zich boos of is in een agressieve bui
Privaat ontoegankelijke oorzaak: zonder dat hij het weet heeft Pepe veel ‘opgekropte woede’
3. Kun je twee grondleggers van de moderne psychologie noemen? Wat deden zij? (slide 22-23)
Wilhelm Wundt (1832 – 1920): eerste (?) psychologisch laboratorium, onderzoek naar waarneming
en waarnemingsdrempels, methode: introspectie (vraag proefpersonen naar hun ervaring)
William James (1842 – 1910): onderzoek naar emoties (emotie = verandering in het lichaam), facial
feedback hypothese, “voel je je sip? Probeer te lachen!”, emotie is immers lichamelijke verandering
4. Wat zijn de drie uitgangspunten van de moderne psychologie? (slide 24; pagina 2-10)
1. Fysieke veroorzaking van gedrag
2. Gedrag/ psychische processen worden gevormd door ervaring
3. De machinerie voor gedachten en gedrag (d.w.z. brein, lichaam) is vormgegeven door
natuurlijke selectie
5. Wat is het lichaam-ziel probleem? Waarom is het een 'probleem'? (slide 26-29; pagina 2-10)
De ziel beïnvloedt het lichaam.
René Descartes zei: Dieren hebben geen ziel (alleen fysieke oorzaken). Dus alles wat zowel dieren als
mensen doen heeft een fysieke oorzaak!
Dieren hebben geen gedachten, dus die komen uit de ziel. Maar: hoe communiceren ziel en lichaam
dan? Antwoord: in de pijnappelklier.
Dit is flauwekul.
,6. Hoe verloopt 'fysieke veroorzaking van gedrag' volgens René Descartes? (slide 27-29; pagina 2-
10)
René Descartes zei: Dieren hebben geen ziel (alleen fysieke oorzaken). Dus alles wat zowel dieren als
mensen doen heeft een fysieke oorzaak!
Dieren hebben geen gedachten, dus die komen uit de ziel. Maar: hoe communiceren ziel en lichaam
dan? Antwoord: in de pijnappelklier.
Dit is flauwekul.
7. Wat is materialisme? Waarom biedt ook dit geen verklaring voor het lichaam-ziel probleem?
(slide 30; pagina 2-10)
Thomas Hobbes (1588-1679) zei: Er is geen ziel, alleen maar materie.
Materialisme. Probleem: is een gedachte ook materie?
- Nee? Dan heb je nog steeds een probleem (zie Descartes)
- Ja? Dan moet je gedachten en gevoelens dus vanuit materie kunnen verklaren (Maar hoe
dan?)
8. Waarom is onderzoek naar reflexen belangrijk geweest voor de ontwikkeling van de
psychologie? (slide 31;pagina 2-10)
Alle gedrag (ook breinmechanismen) zijn reflexen.
9. Wat is lokalisatie van functie en waarom is dit belangrijk geweest voor het idee van de fysieke
veroorzaking van gedrag? (slide 32;pagina 2-10)
Belangrijke ontwikkelingen in de 19e eeuw (2). Lokalisatie van functies in het brein. Schade aan
bepaalde delen van het brein resulteert in selectieve uitval. Bijvoorbeeld gebieden van Broca en
Wernicke voor taal
10. Waarom is het belangrijk te onderkennen dat psychologische processen fysieke oorzaken
hebben? (slide 33;pagina 2-10)
Maakt het mogelijk psychologische processen empirisch te onderzoeken.
11. Welk idee staat centraal in het empirisme? (slide 35;pagina 2-10)
Kennis en gedachten worden gevormd door sensorische ervaring.
12. Welk idee staat centraal in het nativisme? Wat is het verschil tussen a priori en a posteriori
kennis? (slide 36;pagina 2-10)
Nativisme: veel van bepalende menselijke gedachten en motieven zijn aangeboren (o.a. Kant en von
Leibniz)
- A priori kennis: aangeboren
- A posteriori kennis: aangeleerd
13. Wat wordt bedoeld met het 'nature vs nurture' debat? (slide 37;pagina 2-10)
Bijv. is goed kunnen voetballen aangeboren of een kwestie van veel trainen? Tegenwoordig geloven
we dat het allebei een beetje waar is.
, 14. Wat heeft natuurlijke selectie te maken met het vinden van verklaringen voor emoties en
gedrag? (slide 40-41; pagina 2-10)
Anatomische/ fysiologische eigenschappen erf je want hebben overlevingswaarde. Verdriet, lachen,
boosheid hebben overlevingswaarde en zijn dus (deels) erfelijk (zie college 2).
15. Met welke twee andere ideeën (naast 'survival of the fittest') leverde Darwin een belangrijke
bijdrage aan de ontwikkeling van de psychologie? (slide 41; pagina 2-10)
Twee andere belangrijke bijdragen van Darwin:
1. Mensen zijn dieren
2. Nadruk op functie van gedrag (vgl. ecologische psychologie)
16. Hoe kunnen we gedrag soms begrijpen door naar de functie ervan te kijken en wat heeft dit
met natuurlijke selectie te maken? (slide 42; pagina 2-10)
Belang van functie: wat is het nut van boos zijn, verdrietig zijn etc.? Implicatie: soms kun je gedrag
begrijpen door naar de functie ervan te kijken.
College 2: De evolutionaire basis van gedrag
1. Op welke wijze beïnvloeden genen ons gedrag? (slide 8; pagina 60-62)
Genen beïnvloeden of produceren het gedrag nooit direct. Genen beïnvloeden de fysieke structuren
bepalen die bij gedrag betrokken zijn (bijv de hersenen)
2. Waarom dicteren genen ons gedrag niet? (slide 9-14; pagina 60-62)
Genen coderen aanmaak eiwitten à zorgt voor dit lichaam à en dat bepaald gedrag.
3. Welke rol speelt (de interne en externe) omgeving bij de expressie van genen? (slide 9-14;
pagina 60-62)
Iemand met hetzelfde genotype kunnen (door verschillen in de omgeving) anders zijn in fenotype.
4. Wat is een 'genotype' en wat is een 'fenotype'? (slide 13; pagina 62)
Genotype: de set van genen die iemand overerft
Fenotype: de waarneembare eigenschappen van het lichaam en in het gedrag (genotype + invloed
omgeving)
5. Waarom is het goed dat genen ons gedrag niet dicteren? (slide 14; pagina 62)
Als genen niet luisteren naar de omgeving kunnen ze de plank misslaan (bijv. te sterke groei van de
embryo als er geen sprake is van prenatale ondervoeding). De werking van genen is adaptief!
6. Wat bedoelen we als we zeggen dat de werking van genen 'adaptief' is? (slide 14; pagina 62)
Adapteren = aanpassen, ervoor zorgen dat dier en omgeving bij elkaar passen.
7. Wat is het belangrijkste verschil tussen mitose en meiose? (slide 17-18; pagina 62-64)
Mitose: letterlijke reproductie van genetisch materiaal.
Meiose: Dit is in geslachtscellen. Uitwisseling van genetisch materiaal uit de chromosomen is
volkomen willekeurig. Hier zit geen strategie in. Deling van je geslachtscellen levert variatie op!
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mfv123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,29. Je zit daarna nergens aan vast.
