Sanctierecht - week 5
Tenuitvoerlegging: de formele rechtspositie (penitentiair recht)
Thema
Deze week borduurt voort op het thema van vorige week: de interne rechtspositie van
gedetineerden. Deze week staan echter niet de materiële rechten, maar de procedurele
rechten van gedetineerden centraal. Aan bod komen de beklag- en beroepsrechten van
gedetineerden; deze zullen ook beschouwd worden vanuit mensenrechtelijk perspectief.
Daarnaast zal aandacht besteed worden aan de bestaansgrond van dergelijke intramurale
procedures. Behalve aan de procedurele rechtspositie van gedetineerden, komt deze
week tevens de procedurele rechtspositie van terbeschikkinggestelden en gedetineerden
in justitiële jeugdinrichtingen aanbod. Ookwordt gekeken naar nieuwe ontwikkelingen in
het medisch klachtrecht van gedetineerden en kritisch bezien voor welke uitdagingen
de beklag- en beroepsinstanties zich gesteld zien. Ook wordt een kleine interne
rechtsvergelijking gemaakt met het bestuursprocesrecht, waarmee het penitentiair
klachtrecht veel gelijkenissen vertoont. De laatstgenoemde onderwerpen zullen, als
verdieping op de stof van dinsdag, meer centraal staan tijdens de donderdagbijeenkomst.
Voorgeschreven studiemateriaal
1. Dinsdag
- F.W. Bleichrodt en P.C. Vegter, Sanctierecht, Deventer: Kluwer 2016, hoofdstuk 5.3.3;
en hoofdstuk 7.
- EHRM, 9 oktober 2003, Ezeh and Connors t. het Verenigd Koninkrijk, Nrs. 39665/98
en 40086/98.
- MvT bij Wijziging van de Penitentiaire beginselenwet, de Beginselenwet verpleging ter
beschikking gestelden en de Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen en enkele
andere wetten in verband met het vervoer, het medisch klachtrecht en enkele andere
onderwerpen, 33 844, 2013-2014, nr. 3.
2. Donderdag
- J.W. Fokkens, ‘De terbeschikkingstelling’, in: B.C.M. Raes en F.A.M. Bakker, De
psychiatrie in het Nederlandse recht, Wolters Kluwer, Deventer 2017, Ho 11, par.
11.3.5.
- T. Liefaard en D.S. Verkroost, ‘Jeugdrecht en Kinderrechten’, in: B.C.M. Raes en F.A.M.
Bakker, De psychiatrie in het Nederlandse recht, Wolters Kluwer, Deventer 2017, Ho.
14, par. 14.3.4. (herhaling week 4).
- P.M. Schuyt, ‘Veertig jaar beklagrecht: een moderne gids, klaar voor de toekomst?’,
in: Sancties 2017/46, Kluwer.
- H.G. Lubberdink, ‘Het penitentiaire beklagrecht langs de lat van het
bestuursprocesrecht’, in: Sancties 2017/44, Kluwer.
________________________________________________________________________________
, Aantekeningen
I. De interne procedurele rechtspositie van TBS-gestelden
A. Beklag en beroep
- Art. 56 lid 1: tegen welke beslissingen beklag kan worden ingesteld
- Art. 56 lid 2 BVT: vult reikwijdte van beklag aan, bijv. intrekking van verlof
- Art. 56 BVT: vergelijking met PBW? De omschrijving is veel specifieker dan in de Pbw,
het gaat niet om alle beslissingen van de directeur. De behandeling is uitgezonderd van
beklag en beroep. De wetgever waakt ervoor dat (op indirecte wijze) de behandeling
onderdeel zou worden van de beklagsituatie. Er bestaat in de TBS geen medisch
klachtrecht.
- Medisch klachtrecht
- Vervoer
- Art. 66a en 66b & 68a BVT (Veegwet!): zal de Veegwet vernieuwen. Vervoer door DV&O
zal openstaan voor klachten bij de CvT. Dit zal ook zo zijn voor TBS gestelden.
- Plaatsing
- Art. 6.1 Wfz: “De plaatsing van forensische patiënten bij een zorgaanbieder geschiedt
door of vanwege Onze Minister, op basis van een gedagtekend besluit. Onze Minister
neemt het besluit bedoeld in de eerste volzin slechts nadat hij zich een indicatiestelling
heeft doen overleggen.”
Hiertegen kan geen CvT beroep worden ingesteld, want het is geen beslissing van de
directeur.
- Beroep bij RSJ mogelijk: art. 69 lid 1 sub a BVT
- Bemiddeling
- Art. 55 BVT > als het om een kwestie van bejegening gaat in de zorg, kan de CvT
proberen tot een voor iedereen acceptabele oplossing te komen.
B. Disciplinaire bestraffing
- Hoofstuk 10, art. 48 e.v. BVT
- Art. 48 lid 1 BVT: “Indien een personeelslid/medewerker constateert dat verpleegde
betrokken is bij feiten die onverenigbaar zijn met de orde of de veiligheid.. deelt hij dit
de verpleegde mede.”
- Art. 49 lid 1 BVT: afzondering in persoonlijke verblijfsruimte, beperking van de
bewegingsvrijheid, geldboete, ontzetting van bezoek, uitsluiting van deelname aan een
of meer activiteiten.
- Vergelijking met PBW? Geen verlof, geen voorwaardelijk bij TBS.
II. De interne procedurele rechtspositie van jeugdige justitiabelen
Liefaard en Van Kroost: beklagprocedure is bij jeugdigen erg belangrijk voor
rechtsbescherming van de jeugdigen.
A. Beklag en beroep
- Art. 65 BJJ > reikwijdte beklagrecht, opsomming van mogelijkheden tot beklag
- Art. 66 e.v. BJJ beklagprocedure
- Art. 74 e.v. BJJ Beroepsrecht RSJ