Dit is een samenvatting over hoofdstuk 14 en 15 van het lesboek Seneca 6vwo. Het gaat voornamelijk over modernisering en machtsverhoudingen. Er staan veel schema's en tekeningen in om het overzichtelijk te maken. Kernbegrippen komen er overigens ook veel in terug.
(Ik heb door deze samenvatting...
H14 Verandering in de moderne samenleving 1
§1 Traditioneel of modern 1
§2 Wording van de moderne samenleving 2
§3 Verandering in vraagstukken 4
§4 Paradoxen 6
§5 Politiek en overheidsbeleid 7
H15 Internationale machtsverhoudingen 9
§15.1 Westfaalse statensysteem 9
§15.2 Analyse van het statensysteem 9
§15.3 Realisme versus liberalisme 10
§15.4 Machtsverhoudingen 12
Hoofdconcepten
-Vorming = Verwijst naar het proces van verwerving van een bepaalde identiteit.
-verhouding = Verwijst naar de wijze waarop mensen zich van elkaar onderscheiden en tot
elkaar verhouden en de manier waarop samenlevingen in sociale zin vorm geven aan deze
verschillen. Het verwijst ook naar onderlinge betrekkingen tussen staten.
-Binding = Verwijst naar de relatie en onderlinge afhankelijkheden tussen mensen in een
gezin of familie, tussen leden van een groep, in de maatschappij en op het niveau van de
staat.
-Verandering = Verwijst naar richting en tempo van ontwikkelingen in de samenleving en de
(on)mogelijkheden deze te beïnvloeden.
Link naar placemat.pdf
, H14 Verandering in de moderne samenleving
§1 Traditioneel of modern
Er zit veel verschil in cultuur van een traditionele samenleving en een moderne samenleving
= Het geheel van voorstellingen, uitdrukkingsvormen, opvattingen, waarden en
normen die mensen als lid van een groep of samenleving hebben verworven.
● In een traditionele samenleving zijn vreemden een dreiging en in een moderne
samenleving doen ze er juist niet toe
● Moderne samenlevingen lijken veel meer op elkaar dan traditionele samenlevingen
○ Komt door rationalisering, staatsvorming, democratisering, institutionalisering,
individualisering en globalisering
Institutionalisering
= Het proces waarbij een complex van waarden en min of meer geformaliseerde
regels vastgelegd wordt in standaard gedragspatronen, die het gedrag van mensen
en hun onderlinge relaties reguleren
-Institutionalisering heeft handige functies in een samenleving:
● Het biedt zekerheid in het alledaags handelen
● Geeft meer ruimte en tijd; men kan meer nieuwe dingen ontdekken
● Mensen kunnen duidelijk maken wat hun doen en laten is
○ Ook hun doel ermee; het geeft ‘zin’ aan de handeling
● Het bepaalt voor een deel het beeld van mensen over de werkelijkheid
● Zorgt voor een betekenisvolle structuur en het herkennen en ervaren van samenhang
In een institutionaliseringsproces ontstaan er vaak organisaties die zich richten op het
vormen van standaard gedragspatronen
= Verbanden tussen mensen die een gemeenschappelijk doel nastreven
● Vb. winst maken (bedrijven) of het beschermen van waarden (belangenorganisaties)
In een traditionele samenleving is er meer variatie in normen
● Dit is niet te voorspellen en kan gevaarlijk zijn bij ontmoetingen met andere culturen
Rationalisering
Voor moderne mensen zijn traditionele d
o’s en don’ts onbekend, wat kan l eiden tot problemen
- Het verschil in denken valt te verklaren door rationalisering
= Het proces van het ordenen en systematiseren van de werkelijkheid met de
bedoeling haar voorspelbaar en beheersbaar te maken en van het doelgericht
inzetten van middelen om zo efficiënt en effectief mogelijke resultaten te bereiken
● Een moderne samenleving is meer gerationaliseerd dan een traditionele
○ In de moderne samenleving zijn kennis en wetenschap belangrijk
○ De traditionele samenleving laat zich beïnvloeden door godsdienst,
gewoontes en tradities
Voordelen van rationalisering volgens socioloog Max Weber:
● Uitbouw van wetenschap
○ Zorgt voor een grote mate van beheersing over sociale processen en natuur
● De rationele en efficiënte vormgeving van arbeidsorganisaties
● De nadruk op universele formele regels en gelijke behandeling van gelijke gevallen
○ Dus: formalisering en rationalisering van het recht
● Het meten van opbrengsten en aandacht voor de juiste persoon op de juiste plaats
Nadelen van rationalisering volgens socioloog Max Weber:
● Het bestaan van de mens dreigt steeds meer gecontroleerd te worden
○ Middelen beginnen steeds meer de doelen te overheersen
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper zoestern1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
