Samenvatting
Samenvatting ORG Cyclus 2.8 + 2.9 (THK Ba2)
- Instelling
- Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Dit document bevat een uitwerking van alle colleges gegeven in cyclus 2.8 en 2.9 voor de tweede deeltoets van Orale Geneeskunde.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 55 pagina's
Voorbeeld 4 van de 55 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Chiara Eenkhoorn – Tandheelkunde Bachelor 2Samenvatting ORG cyclus 2.8 + 2.9
Thema: ‘Afwijkingen van de orale mucosa’
College 2 – Afwijkingen orale mucosa I (14-12-2020)
Orale geneeskunde is de discipline die zich bezighoudt met de preventie, diagnostiek en
niet-chirurgische behandelingen van afwijkingen in en rond de mond.
• In de VS: orale geneeskunde is een erkent specialisme.
• In Engeland/Canada: orale geneeskunde is een erkent specialisme.
• In Nederland: het specialisme is een onderdeel van mondziekten en
kaakchirurgie.
Slijmvliesafwijkingen
Slijmvliesafwijkingen kunnen op verschillende factoren ingedeeld worden, zoals:
• Lokalisatie: waar bevindt de afwijking/aandoening zich?
o Tong, wang, gingiva, lippen, etc.
• Klinische verschijningsvorm: wat zijn de uiterlijke kenmerken?
o Wit, rood, ulceratie, blauw-rood, etc.
De afwijkingen kunnen zich op verschillende manieren presenteren in/rondom de
mond. Daarnaast kunnen verschillende afwijkingen dezelfde verschijningsvorm hebben
maar een andere oorzaak.
DUS: Verschillende aandoeningen kunnen dezelfde verschijningsvorm hebben; een
afwijking kan hetzelfde ogen, maar een andere oorzaak hebben.
Opbouw van het mondslijmvlies
Hoe zit het mondslijmvlies er normaliter uit? Het epitheel bestaat uit verschillende
lagen:
• Stratum corneum: de hoornlaag.
• Stratum spinosum: hier vindt de cel differentiatie
plaats.
• Stratum basale (= basaalmembraan): hier vindt
de celdeling plaats.
Þ Als er iets mis gaat in de celdeling,
ontstaat dat door afwijkende cellen die
zich in het stratum basale bevinden.
• Submucosa
Tussen het stratum basale en submucosa zitten desmosomen en hemidesmosomen.
Stratum corneum is wel aanwezig in gekeratiniseerd epitheel, maar is niet aanwezig in
niet-gerekatiniseerd epitheel.
Mondslijmvlies afwijkingen
Er zijn verschillende mondslijmvlies afwijkingen van elkaar te onderscheiden, namelijk:
• Witte afwijkingen
• Ulceraties
• Blaarvormige afwijkingen
1
,Chiara Eenkhoorn – Tandheelkunde Bachelor 2
• Rode afwijkingen
• Mesenchymale afwijkingen
• Pigmentaties
Van boven naar beneden zijn ze het meest voorkomend.
Witte afwijkingen
1
Het slijmvlies kan er op drie manieren wit uit gaan zien, zoals:
1. Doordat de keratine laag dikker wordt
2. Het aantal cellen in het stratum spinosum neemt toe, waardoor het
slijmvlies dikker wordt.
Þ De bloedvaten komen hier door ‘verder weg’ te liggen, het
slijmvlies wordt dikker waardoor het wit oogt.
3. De cellen nemen niet in aantal toe, maar nemen in omvang toe.
Witte afwijkingen zijn in de meeste gevallen reactieve afwijkingen, welke kunnen
ontstaan onder invloed van licht, tabak, alcohol, micro-organismen en mechanisch.
Er zijn vier soorten witte afwijkingen die in de mond kunnen ontstaan:
• Reactieve witte afwijkingen
• Lichen planus
• Leukoplakie
• Niet-epithiale witte afwijking
Reactieve witte afwijkingen
Witte afwijkingen hebben een onderliggende oorzaak. Er is altijd een relatie tussen
oorzaak en gevolg; als de oorzaak verwijderd wordt, verdwijnt het gevolg (en dus de
aandoening).
Meest voorkomende reactieve witte afwijkingen zijn:
• Borstel trauma
• Solar cheilitis (= schilfering van de lippen ontstaan door zonlicht).
• Traumatische hyperkeratose (= verdikking van de hoornlaag).
• Linea alba, morsicatio buccarum (= wangbijten): veranderingen aan het
mondslijmvlies onder invloed van de kauwfunctie.
• Stomatitis nicotina (= wit slijmvlies ontstaan door sigaretten rook).
Hiernaast is een witte afwijking te zien welke is ontstaan als gevolg van
de prothese (= reactieve afwijking). De prothese kan even uitgenomen
worden om er zeker van te zijn dat de prothese de oorzaak is van de
afwijking.
® Verdwijnt de afwijking na uitname van de prothese? Dan is de
prothese de oorzaak van de afwijking.
2
,Chiara Eenkhoorn – Tandheelkunde Bachelor 2
Lingua geographica
= landkaart tong; een wit rafelige landkaartachtige afwijking op de tong. De
oorzaak hiervan is onbekend en kan er iedere week heel anders uit zien.
Er is vaak sprake van verlengde papillen.
Lichen planus
Lichen planus is een afwijking die in verschillende vormen zichtbaar is en vaak
begint als een reticulaire witte afwijking. Het kent verschillende
verschijningsvormen, zoals:
• Reticulaire vorm: er lopen wittige lijntjes over het slijmvlies en dit geeft weinig
pijnklachten.
• Erosief: het slijmvlies is meer (vuur)rood en geeft daardoor meer pijnklachten.
• Atrofisch: het slijmvlies gaat kapot.
Kenmerkend is dat lichen planus bilateraal voorkomt in de mond.
Lichenoïde afwijkingen zijn reactieve afwijkingen met een wit uiterlijk, en ze verdwijnen
bij verwijdering van de oorzaak.
Deze aandoening komt bij 1-2% van de mensen voor en komt vaker bij voor vrouwen
dan bij mannen.
® Het komt vaak voor tussen het 40e en 50e levensjaar.
Het komt niet alleen in de mond voor, maar kan ook op de huid voorkomen.
De aandoening komt vaak eerst op de huid voor en zon 1-10 jaar daarna
komt de aandoening pas in de mond voor.
De oorzaak van lichen planus is nog onbekend en daarom is de behandeling ook erg
lastig bij mensen bij wie de afwijking niet verdwijnt (50%). De klachten kunnen
toenemen wanneer iemand meer last heeft van stress, last heeft van candidosis, e.d.
Bij het zien van een witte afwijking van het mondslijmvlies welke bilateraal voorkomt
hoef je geen biopt te nemen, maar kun je door middel van het klinische beeld de
diagnose stellen.
® Er wordt wel een biopsie genomen bij erosieve vormen of wanneer je niet zeker
weet dat er sprake is van een lichen planus.
Wat staat er nog meer in je differentiaal diagnose wanneer je denkt aan lichen planus?
• Leukoplakie, maar deze komt unilateraal voor.
• Candidiasis, deze kun je uitsluiten door te kijken of de medicatie die je hiervoor
toeschrijft helpt.
o Verdwijnt de witte afwijking? Geen sprake van lichen planus.
• Erythema multiforme/pemfigoïd/pemfigus, ontstaat door bepaalde medicatie.
Lichen planus is geen premaligne afwijking.
Premaligne afwijkingen zijn afwijkingen
welke de kans vergroten dat er uiteindelijk
een vorm van kanker ontstaat.
® Leukoplakie en solar cheilitis zijn wel
premaligne afwijkingen.
3
, Chiara Eenkhoorn – Tandheelkunde Bachelor 2
Candidosis/candidiasis
= een schimmelinfectie. Deze infecties kunnen secundair voorkomen bij
slijmvliesafwijkingen zoals leukoplakie en Lichen planus. De patiënt krijgt klachten
doordat er een reticulaire vorm van Lichen planus aanwezig is, daardoor krijgen
bepaalde schimmels de kans om uit te groeien.
® Een schimmelinfectie in de mond is een teken van onderliggend lijden!
Pseudomembraneuze candidiasis
Een ontstoken mondslijmvlies kan ontstaan door
schimmels.
Een candidiasis is te herkennen aan het witte
tongbeslag welke je er gemakkelijk af kunt
schrapen.
Er is onderscheid te maken in acute- en chronische candidiasis infecties. Bij acute
infecties is er vaak sprake van witte afwijkingen, een aantal acute infecties zijn:
• Pseudomembraneuze candidiasis, waarbij er een wit tongbeslag ontstaat.
• Atrofische candidiasis, ontstaat onder invloed van antibiotica gebruik.
Een aantal chronische infecties zijn:
• Hyperplastische candidiasis
• Atrofische candidiasis
• Angular cheilitis
• Chronische mucocutane candidiasis
• Erythemateuze candidiasis
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chiaraeenkhoorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €27,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79373 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen