Onderzoeksopzet
kwalitatief onderzoek
Aantal woorden: 1476
Datum: 04-10-2020
,Inhoud
1. Inleiding .......................................................................................................................... 2
2. Design ............................................................................................................................ 4
3. Onderzoekspopulatie ..................................................................................................... 5
4. Werving en selectie ........................................................................................................ 6
5. Dataverzameling ............................................................................................................ 7
6. Studieprocedures ........................................................................................................... 8
7. Zorgvuldigheidseisen ..................................................................................................... 9
8. Tijdsplanning .................................................................................................................10
9. Communicatie en randvoorwaarden ..............................................................................11
10. Literatuurlijst ..............................................................................................................12
Bijlage 1: Verklaring geheimhouding ....................................................................................13
1
, 1. Inleiding
Uit literatuur blijkt dat bij ontslag uit het ziekenhuis patiënten zich onvoldoende geïnformeerd
voelen. Schriftelijke informatie en informatie over nazorg en medicatiegebruik wordt gemist.
(Schoen et al., 2011). Informatievoorziening vind meestal gehaast, tussen de momenten van
zorgverlening door, plaats. Door tijdgebrek ontbreekt het ontslaggesprek vaak. Dit kan
zorgen voor heropnames en overbodige (zorg)kosten. Om dit te voorkomen dient de
verpleegkundige een ontslaggesprek te voeren waarin de patiënt geïnformeerd, geïnstrueerd
en gecheckt wordt of informatie is begrepen (Hesselink, Schoonhoven, Vernooij-Dassen, &
Willersheim, 2013).
Een ontslaggesprek vindt plaats binnen 24 uur voor ontslag. Met als doel het bevorderen van
een soepele overgang van het ziekenhuis naar de periode na ontslag. De verpleegkundige
evalueert de opname en geeft informatie betreffende de ziekte, nazorg, leefregels, medicatie
en vervolgafspraken (Van Engelshoven, Beker, & Reurslag, 2007). Met deze kennis weet de
patiënt wat hij/zij kan verwachten en hoe hiermee om te gaan (Van der Burgt, Terra, &
Mechelen-Gevers, 2016). Bij onvoldoende informatie of instructie kan kennisgebrek
optreden. Met kennisgebrek wordt bedoeld “ontoereikende of ontbrekende kennis in verband
met een specifiek onderwerp.” Kennisgebrek kan angst of zelfzorgtekort veroorzaken
(Carpenito, 2018). Volgens de wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst
(WGBO) heeft de patiënt ook recht op duidelijke informatie over onderzoeken,
behandelingen en de gezondheidstoestand (Ministerie van Volksgezondheid en Sport, z.d.).
Het Ziekenhuis heeft de ambitie om hoogwaardige zorg te bieden. Dit wordt bereikt door het
terugdringen van onnodige ziekenhuisbezoeken en -(her)opnames en te streven naar
bevordering van zelfredzaamheid en eigen regie van de patiënt (Bomers, Kienstra, & van
den Berg, z.d.). Het bevordering van zelfredzaamheid en eigen regie doet de
verpleegkundige onder andere door het geven van voorlichting aan de patiënt. In haar rol als
communicator maakt de verpleegkundige inschattingen van de informatiebehoefte van de
patiënt. Dit leidt tot gezondheidsbevordering en zelfmanagement (Sassen, 2018). Het
Ziekenhuis verwacht van verpleegkundigen dat er bij ontslag van patiënten een
ontslaggesprek wordt gevoerd. Om de coördinatie en continuïteit van zorg ten aanzien van
de ontslagprocedure te bevorderen is een checklist ontslag ontwikkeld. Deze checklist geeft
onderwerpen weer die de verpleegkundige aanbod moet laten komen in het ontslaggesprek
(Persoonlijke communicatie, z.d.).
Vanuit de Acute Opname Afdeling (AOA) in het Ziekenhuis gaan er wekelijks gemiddeld 36
patiënten met ontslag naar huis of naar een andere zorginstelling. Een patiënt krijg na
ontslag de mogelijkheid een FeedbackRadar in te vullen. Dit is een
patiënttevredenheidsvragenlijst over opname, verblijf en ontslag van de patiënt.
Informatievoorziening bij ontslag is, vanuit de FeedbackRadar, een belangrijk aandachtpunt
voor de AOA. Gemiddeld 18% geeft, in het derde kwartaal van 2020, aan informatie te
missen bij ontslag. Een stijging van 8% ten opzichte van kwartaal één. Patiënten missen
informatie over leefregels, adviezen en met wie ze contact moeten zoeken bij problemen. Bij
thuiskomst blijken er onder andere vragen over voedingsadviezen of wondzorg.
Verpleegkundigen geven aan dat er meermaals per maand naar de afdeling wordt gebeld
door ontslagen patiënten die nog vragen hebben. Deze vragen blijven soms onbeantwoord
omdat de desbetreffende verpleegkundige niet meer altijd aanwezig is.
Er is onvoldoende zicht op het proces van ontslaggesprek gevoerd door een AOA
verpleegkundige. Voeren de verpleegkundigen een ontslaggesprek, welke informatie topics
worden besproken en op welke wijze (mondeling/schriftelijk) wordt informatie verstrekt? Het
2