Samenvatting
Maatschappijleer samenvatting verzorgingsstaat VWO 4
-> maatschappijleer samenvatting van hoofdstuk 5 'verzorgingsstaat' -> alle paragrafen. -> voor het proefwerk had ik een 8. -> bevat veel overzichtelijke opsommingen.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
MAATSCHAPPIJ TENTAMEN – 19 JANUARI 2021 ‘VERZORGINGSSTAAT’HOOFDSTUK 1: WAT IS EEN VERZORGINGSSTAAT?
Verzorgingsstaat= overheid bemoeit zich actief met welvaart en welzijn van haar inwoners.
-> welvaart: de mate waarin mensen over voldoende middelen beschikken om hun
behoeften te vervullen.
-> welzijn: de mate waarin mensen tevreden zijn over hun lichamelijk en geestelijke
gezondheid.
Voor het inrichten van een verzorgingsstaat is het belangrijkste solidariteit = als er
bereidheid is in een groep of samenleving om risico’s met elkaar te delen.
Bij een verzorgingsstaat is er een gezamenlijk/collectief belang:
-> als je iets overkomt ben je verzekerd
-> het gebruik van collectieve goederen (gezamenlijke voorzieningen)
Dit kan helaas wel leiden tot bewust passief gedrag -> zogenaamde free-Riders.
De verzorgingsstaat zorgt voor welvaart & welzijn en heeft 4 functies:
- verzorgen
- verzekeren
- verheffen
- verbinden
Het socialezekerheidsstelsel verzekert mensen van een inkomen bij werkeloosheid,
ziekte, ouderdom of arbeidsongeschiktheid.
Nederland is een sociale rechtsstaat, dus burgers hebben sociale grondrechten, zoals:
-> bestaanszekerheid en spreiding van de welvaart (betalen van belastingen premies)
-> woon & werkgelegenheid (sollicitatieplicht)
-> goed onderwijs (leerplicht)
-> volksgezondheid
Bij rechten horen ook plichten -> zie tussen de haakjes achter de rechten vermeld.
Planeconomie
-> gebaseerd op gelijkheid
-> communistische staatsopvattingen = staat neemt de totale verzorging v.d. burgers op zich
Vrijemarkteconomie = (de waarde vrijheid)
-> een passieve overheid
-> particuliere verzekeringen
-> hoge zorgkosten en kosten voor goed onderwijs
-> risico van het delen i.p.v. delen van het risico
We onderscheiden 3 typen van de verzorgingsstaten:
1. De sociaaldemocratische verzorgingsstaat
-> kenmerkend voor de Scandinavische landen
-> hoge uitkeringen
-> flexibele arbeidsmarkt + sociale zekerheid
-> hoge collectieve lasten
-> uitgebreide verlofregeling voor ouders
, 2. Liberale verzorgingsstaat
-> kenmerkend voor Angelsaksische landen
-> liberale waarden
-> beperkte sociale zekerheid
-> lage collectieve lasten
-> meer eigen verantwoordelijkheid voor de zorg + het onderwijs
-> een goed ondernemingsklimaat = loonvorming wordt bepaald door de flexibele
arbeidsmarkt.
3. Corporatistische verzorgingsstaat = (mix van voorgaande modellen)
-> goede samenwerking van werknemers, werkgevers en de overheid
-> werknemers en gezinnen worden goed beschermd
-> sociale zekerheid is belangrijk
Tot 1960 was Nederland een Corporatistische verzorgingsstaat. Alleen in de jaren 70 was er
een uitdijing v.d. verzorgingsstaat. Maar door de hoge kosten kwam het onder druk te staan
en vanaf de jaren 90 was er sprake van inkrimping van de voorzieningen. De collectieve
voorzieningen worden steeds meer geprivatiseerd.
HOOFDSTUK 2: ONTSTAAN VERZORGINGSSTAAT
-> 19e eeuw was Nederland gebaseerd op het vrijemarktprincipe (liberale grondslag)
-> zwakkeren werden geholpen door de kerk/rijken/organisaties i.p.v. de overheid =
nachtwakersstaat: staat waarin de overheid zich beperkt tot het handhaven v.d. rechtsorde
o De keerzijde van de vrijemarkteconomie:
-> lage lonen
-> meer dan 16 uur per dag werken
-> ook werken op zaterdagen
-> kinderen moesten soms ook werken
De eerste sociale wetten kwamen vanaf de 2e helft van de 19e eeuw:
-> armenwet (1854)
-> wet tegen kinderarbeid/ kinderwetje van Van Houten (1874)
-> veiligheidswet (1895)
-> leerplicht, woningwet & ongevallenwet (1901)
-> invaliditeitswet (1913)
-> arbeidswet (1919)
o Noodzaak tot verandering:
-> de christenen wilden dat de zwakkeren beter beschermd werden
-> sociaaldemocraten wilden een betere machtspositie voor de arbeiders
-> liberalen wilden minder armoede = automatisch ook minder criminaliteit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isaaaken. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80467 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen