Samenvatting
Samenvatting Week 2 Europees en nationaal constitutioneel recht
Dit document bevat smart-art, schema's, literatuur samenvatting en een samenvatting van het college en onderwijsgroep van week 2.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
College 2 Europees en Nationaal Constitutioneel recht - EMU en constitutioneel rechtIntro
Deze lecture ziet op de verworvenheid van de constitutionele orde met de EU m.b.t. de Euro, die voor
het eerste de kop op stak bij het Verdrag van Maastricht. Het verdrag werd vernoemd naar de stad in het
land dat destijds hoofd was van de Commissie, Nederland. Voor de Europese bankenunie bestaat er geen
zogeheten ‘founding city’, gezien deze haar oorsprong vindt in secondary EU law. De bankenunie is
gecreëerd omdat de Europese Unie een bevoegdheid nodig had om iets te ondernemen in het veld van
monetaire en economische samenwerking. Een andere optie was echter ook geweest om een ‘gewoon’
internationaalrechtelijk verdrag te sluiten, buiten het EU raamwerk.
Voorbeelden van de verworvenheid tussen constitutioneel recht en de euro
❖ Zaak Bundesverfassungsgericht (mei 2020)
- Het ging hier om verschillende acties van de ECB binnen het PSPP programma. Het
Duitse Hof stelde dat de actie van de ECB niet proportioneel was om de beoogde doelen
te bereiken. Zij vond dan ook dat de Bundestag een controle moest kunnen uitvoeren
om te bezien of er wel sprake was van proportionaliteit. Dit is een voorbeeld van hoe
de Euro zich uitbreidt tot in de Duitse constitutionele orde (battlefield ECJ en BVfG).
❖ Fiscal compact
- Dit was een verdrag dat in het midden van de Euro crisis tot stand kwam. Het idee was
dat dit verdrag de grote financial assistance programma’s zou vergezellen. Veel
noordelijke landen waren niet blij dat zij in principe moesten ‘providen’ voor het
zuiden, en ze wilden dan ook striktere regels. Dit leidde tot the fiscal compact, buiten
de EU legal order. Het bevatte striktere regels over hoe regeringen binnen de EU hun
economisch en monetair beleid dienden uit te voeren.
- Art. 2: preferably in the constitutional order. Normaal wordt wel vereist dat specifieke
regels bindende kracht krijgen binnen de nationale rechtsorde, maar op welke manier
staat hier normaal gesproken NIET in. VREEMD
❖ Verdrag van Maastricht (1992)
Dit Verdrag had twee belangrijke constitutionele karaktereigenschappen:
1. Rigide
• Het is zeer moeilijk om het te amenderen.
2. Hiërarchisch
• Er bestaat een zekere hiërarchie tussen dit verdrag en lagere regelgeving
(althans in de Europese constitutionele rechtsorde).
Zelfs als er werd gekozen voor de euro BINNEN eu-integratie, dan zou dit makkelijk kunnen worden
bereikt door de volgende zin in de Verdragen te introduceren: “EU has the competence to create a
currency and the rules governing the Euro will be made through secondary legislation”. De EU koos er
echter voor om het in artikel 126 TFEU te regelen. Twee andere artikelen die zeer van belang zijn, zijn:
• Art. 125: Stelt dat de EU en Lidstaten elkaar niet mogen helpen. Dit is vreemd aangezien het
een anti-solidariteits clausule is in een organisatie die volledig op solidariteit is gebouwd.
• Art. 130: Dit artikel verlengt de onafhankelijkheid van de ECB. Het is vreemd dat dit ook vast
werd gelegd in de EU verdragen, aan dit niet eerder was voorgekomen.
1
,Verschillende beleidsgebieden
Er bestaan verschillende beleidsgebieden die voor dit onderwerp van belang zijn:
• De institutionele sfeer (inner sphere);
• De naar buiten tredende sfeer (EU diplomatie; en
• De tussensfeer.
Lid
staat
Raad
Rest
EU bloc van de Lid Lid
wereld staat EU staat
Commissie EP
Lid
staat
De ‘tussensfeer’ is waar de Lidstaten collectief rond de tafel zitten om besluiten te nemen in het licht
van EU integratie. Lidstaten zullen zich hier net snel aan onttrekken indien zij ergens tegenaan lopen
omdat zij geïnformeerd en betrokken willen blijven. Door middel van gemeenschappelijke beslissingen,
beperken de Lidstaten het mandaat van de EU en laten zij de EU als instelling niet de overhand krijgen
in het Europese integratie proces. De EU is op deze manier alleen ‘in charge of’ de specifieke taken die
zij krijg toebedeeld. In die zin, zijn de ECB en het Europese monetaire beleid een vreemd juridisch
fenomeen.
❖ Enerzijds is het monetaire beleid volledig overgedragen aan de EU, maar
❖ anderzijds is de EU niet volledig bevoegd om controle over dit monetaire beleid uit te voeren.
➢ De ECB is namelijk een onafhankelijke instelling.
De Euro als een constitutionele valuta
De juridische vorm van de euro moet worden uitgelegd. Wat waren bijvoorbeeld de alternatieven voor
Verdrag van Maastricht? Waarom is de euro georganiseerd via het MS-verdrag? En wat zijn diens
kenmerken?
❖ Vergaande regels over hoe de Euro werd gegoverned. Iets wat erg vreemd is aangezien,
constituties dit normaal gesproken niet doen voor een valuta.
➢ NL: artikel 106 Grondwet “De wet regelt het geldstelsel.”
➢ In Duitsland was het voor de Euro ook zeer summier geregeld.
Waarom het Verdrag van Maastricht?
Fundamentele regels zijn vastgelegd in een verdrag en gaan derhalve boven alle andere wettelijke
regelgeving. Doordat het de meest belangrijke pijlers van de Euro vastlegde, moesten Lidstaten de EU
machtigen om in dit veld om te treden (enablingclause). Het alternatief was een verdrag met een regel
maar dan zou alles summeier zijn geregeld. Het Verdrag van Maastricht heeft quasi-constitutionele
status. Echter is er in nationale constituties geen enkele referentie te vinden m.b.t. de EU valuta. Hiervoor
bestaan twee redenen:
I. Wantrouwen
De Lidstaten vertrouwden elkaar niet, noch de EU-instellingen. Duitsland zou nooit zijn valuta
opgeven zonder strikte juridische garanties en voorwaarden, zoals bijvoorbeeld de
onafhankelijkheid van de ECB. Ook wilden ze niet als het ware ‘overruled’ worden in de
ordinary legislative procedure. De EU-instellingen kregen steeds meer bevoegdheden, en de
ECB ging fungeren als een motor van integratie. Voor Frankrijk was vooral het Europees
Parlement (EP) problematisch. Zij zagen de EU als een organisatie om de Lidstaten te
ondersteunen, niet als iets dat nogmaals versterkt diende te worden.
2
, II. Economische ideologie
Regels over discretionair beleid, economisch bestuur / beleid en monetair beleid zijn meer regels
dan via discretionaire politieke besluitvorming. Het meest zichtbaar door mandaten van centrale
banken.
In het verdrag van Maastricht werd een manier gevonden om tegemoet te komen aan dit politieke
wantrouwen door de lidstaten de leiding te geven. Daarom werd het ook in dit verdrag geregeld.
Een van de belangrijkste kenmerken van het verdrag is de verdeling in drie centrale ‘pillars’.
- Onafhankelijkheid van de
Gecentraliseerd monetair ECB (art. 130 VWEU
beleid - Beperkt mandaat van
prijsstabiliteit
Verdrag van ˗ Multilateraal toezicht (art.
Maastricht Gedecentraliseerd 121 VWEU) ˗
economisch/fiscaal beleid Buitensporige tekorten
3 Pillars (art.126 VWEU)
˗ Voor monetair beleid (art.
123 VWEU)
"No Bailout" clausules - Voor
vakbondsinstellingen en
lidstaten (art. 125 VWEU)
De Euro-crisis
Er kunnen verschillende juridische instrumenten in de crisis worden onderscheiden:
• Financiële hulp met strikte voorwaarden
- Tandeloze wetgeving
- Veel discretie bij de Raad
- Beleid dat elk land moest implementeren
- ESM
• Sixpack, two pack, EU-semester en Fiscal compact
- Fiscaal compact zwaarst, maar in de praktijk niet de strengste of meest belangrijke →
men kon het praktisch negeren.
- De six- en two pack beschreven veel meer de limieten van de wetgeving en ‘tools’
• Onconventioneel monetair beleid
- SMP, OMT, PSPP, PEPP (ECB helpt lidstaten bij hun financiering)
• Bankenunie
Wie besliste nu eigenlijk over de hervormingen van de Euro?
Het antwoord: LIDSTATEN
- Volgens het Verdrag van Maastricht, waren de MS ‘in charge’. Zij creëerden dan ook:
internationale verdragen, art. 136(3) VWEU amendement, de Eurogroup, Euro Summit en
additionele bevoegdheden voor de Raad.
- Vereist toestemming / deelname van nationale instellingen en activeert nationaal grondwettelijk
recht (uitvoerende macht). Er was vooral sprake van een dominerende rol voor lidstaten m.b.t.
hun uitvoerende rol. Zij bepaalden zelf hoe ze bepaalde verplichtingen wilden uitvoeren.
- Maar zij interpreteerden ook het mandaat van de ECB
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LisajUM. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 71498 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen