Dit is een uitgebreide samenvatting van alle Toxicologie hoorcolleges: biotransformatie, Risk assessment, Endocriene toxiciteit, Hematotoxicity, immunotoxicologie, lever toxicologie, neurotoxicologie, pesticiden, planten toxicologie, toxiciteit nieren, Toxicokinetic, toxicologie luchtwegen, toxicol...
Risk assessment
Risico: is een kans dat we een nadelig effect ondervinden door blootstelling aan een stof
- Te maken met blootstelling, worden we wel degelijk blootgesteld
- Te maken met: gevaar (hazard), heeft de stof een effect op het lichaam en op welke manier
(biologisch mechanisme van een stof.
- Crobra: hazard heel hoog, alleen risico voor ons heel erg klein, want we worden er niet aan
blootgesteld in NL
Systemische scientific evaluatie van potentiële gezondheidseffecten die resulteren uit blootstelling
aan gevaarlijke stoffen of situaties.
Waarom doen we risico beoordeling:
1. Op gezondheid van mens en milieu te beschermen tegen effecten van toxische stoffen
2. Balans tussen risico en gevaar
o Geneesmiddelen
o Pesticiden
3. Standaarden en gezondheidswaarden vastleggen
o Gecontamineerd eten, hoeveel bestreidingsmiddel mag op mn appel zitten om hem
nog op te mogen eten.
o Water vervuiling
4. Regelgeving rondom gebruik van een stof → de meer risico des te strenger de regelgeving
5. Schatten wat het restrisico is en mate van risicoverminderen nadat er stappen zijn genomen
om het risico te verminderen.
Risico management: proces waarbij regelgeven acties worden gekozen om het gevaar te
controleren.
Rrisico management maatregelen: stappen die je onderneemt om het risico te verminderen
wanneer je toch met de giftige stof bijv. werkt, zoals handschoenen
Bedrijf is verantwoordelijk voor het aantonen of de stof veilig is.
Verschillende toxische middelen
- Chemische: zoals schoonmaakmiddelen
- Fysische: zoals radioactieve straling
- Biologische: gevaar van zwemmen als er haai in water zit.
Er zijn verschillende takken in de toxicologie:
Alle takken hebben bijdrage aan de risicobeoordeling
- Mechanistic toxicilogy: houdt zich bezig met wetenschappelijk onderzoek, d.m.v.
celsystemen en proefdieren, moleculaire mechasme achterhalen om te kijken wat bijv. het
biologische effect is.
- Descriptive toxicology: doet toxiciteitstesten die informatie verschaffen over de chemische
veiligheid van een stof → dieren als modelorganismen gebruikt.
1
, - Regulatory toxicology: heeft te maken met wetten en regelgeving, toxicologen die bepalen
of een stof toxisch is of niet en welke wetten en regels daarbij gemaakt moeten worden. Veel
gedaan in overheidsorganisaties
Regulatory agencies:
Overheid, organisatie, of autoriteit die bepaalde autoriteit heeft over een bepaald gebied van
humane activiteit.
Zijn veel organisaties voor regelgeving over stoffen:
- Land specifiek: Regulaties en agencies zijn land specifiek.
- Harmonisatie in progress: Processen gaande die de verschillende regelgevingen probeert te
harmoniseren
o Bijv. OECD: samenwerking tussen 34 landen in de wereld. Ontwikkelen toxiciteitstest
richtlijnen. Resultaten kunnen worden uitgewisseld over de landen
- Chemische exposure wordt gereguleerd naar aanleiding van gebruik, dus regelgeving wordt
gebaseerd op het gebruik van de stof.
o Medicijnen, eten, pesticiden
- Relevante regelgeving is ook afhankelijk van hoe vaak de stof wordt gebruikt. Des te vaker de
stof wordt gebuikt, des te meer blootstelling aan de stof en des te strenger de regelgeving
moet zijn.
RIVM: onderzoeksinstelling die advies geeft aan overheid over regelgeving.
2
,ECHA: Handhaven regelgeving industriële stoffen→ REACH ordening:
REACH: regelgeving te maken met registratie, Evaluatie en autorisatie
van stoffen
- 2006 bijna geen data over veiligheid van de stoffen
Reach geeft bedrijf verantwoordelijk voor registratie van chemicaliën
en chemische data vrijgeven.
Vanaf 2006 moet fabrikant van een stof aangeven of de stof veilig is of
niet.
Bedrijf registreert de stof bij agentschap ECHA en leveren een aantal
basis toxiciteitsdata. Des te groter het volume gebruik van de stof des
te meer toxiciteitsdata aangeleverd moet worden.
Beginnen bij de stoffen die het meest geproduceerd worden
Nu grotere helderheid over welke stoffen zijn er op de markt en
welk mogelijk gevaar/veiligheidsrisicos neemt het met zich mee en
heel veel is online en openbaar.
US regulatory agencies:
FDA: betrokken bij alle stoffen in voedsel. Zet de veiligheidswaarde voor stoffen in voedsel
EPA: houdt zich bezig met stoffen in mileu en hoeveel van de stof mag in het milieu komen
OSHA: veiligheid met werken met stoffen op de werkvloer. Bepaalde beroepen heb je hogere kans
om met bepaalde stof in aanraking te komen. Zoals bestrijdingsmiddelen etc.
Risk assesment Nederland:
RIVM
Veel methodes beoordelen risico van stoffen worden bedacht door RIVM
RIVM eerste agentschap in nederland die wordt geraadpleegt als er ergens een gevaar is voor
volksgezondheid en milieu
Het is een kennisinstituut (geen regelgevingsinstituut)
Geeft onafhankelijk advies aan overheid
Betrokken gezondheidsrisico’s stoffen
Geven advies bedrijven die toxischedata moeten doorgeven via REACH.
3
, Risk assesment/risk management
framework:
Onderzoek kant, beoordelingskant en
management kant
Onderzoek kant: zorgt voor de
wetenschappelijke basis voor de risk
beoordeling.
Risico beoordeling: zelf bestaat uit
verschillende stappen en dit leidt tot het
karakteriseren van het risico (hoe groot is
het gevaar aan het blootstellen van de
stof)
Risico management: als risico bepaald is,
hoe gaan we om met het risico en hoe
gaan we deze managen → niet bepaald
door empirische data, maar beleid.
4 stappen risk assessment:
1. Hazard identificatie: wat doet de stof met het lichaam
2. Hazard characterisation (dose-repons): welke dosis is veilig of niet veilig
3. Blootstelling assessment
4. Risk characterisation: blootstelling en effect met elkaar vergelijken om risico in te schatten.
1 Hazard identificatie:
Beantwoorden van de vraag: Heeft de stof invloed op de gezondheid
- Structuur-activiteit analyse (insilico analyse)
o Structuur van de stof zegt al veel over of het kan binden aan een bepaalde target,
veel relatie tussen moleculaire structuur en acitivteit
o Fysische & chemische eigenschappen van de stof erg belanrijk
▪ Wateroplosbaarheid, vetoplosbaarheid, is het vluchtig etc.
o Toxische effect gerelateerd aan moleculaire structuur
▪ Kunt in silico modeling gebruiken (QSAR toolbox)
• Geen dierstudie nodig, je kan alles doen via computer modellen
- Short-term in vitro screening testen
o Vragen:
▪ Beïnvloed de stof de cellen negatief?
▪ Wat is het moleculaire mechanisme van de toxiciteit?
o Ames test meest bekend, kijken naar mutagene eigenschappen van stoffen.
▪ Nadeel: heel veel stoffen zijn niet direct mutageen, niet direct bindend aan
DNA, hebben soms een metabole stap nodig om omgezet te worden. Vaak
enzymen verkregen uit de lever van de proefdier toegevoegd, om te kijken of
de metabolieten evt. voor mutagenese kan zorgen.
o Toxcast:
▪ Chemicaliën screenen voor verstoring van pathways die kunnen resulteren in
toxiciteit
▪ Duizende stoffen gescreened op honderden biologische mechanismen
▪ Uit de data worden profielen voor stoffen gemaakt en voorspellingen voor
toxiciteit gedaan
- Dierlijke bioassays
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mk5. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,80. Je zit daarna nergens aan vast.
