In dit document heb ik alle nuttige informatie bij elkaar gebundeld en er een compacte samenvatting van gemaakt. Alle begrippen staan gemarkeerd en er worden vragen over elk paragraaf beantwoord. Succes met leren!
Biologie H9
§9.1 Ongezond
Wat heeft invloed op je gezondheid?
Je gezondheid hangt van verschillende factoren af;
1. Je leefstijl = de gewoontes die je hebt
2. Je omgeving = woon je in een industriegebied of een park
3. De gezondheidszorg = dingen zoals de huisarts en een tandarts
Je kan ook ongezond zijn door bijvoorbeeld een aangeboren afwijking, een virus of
een bacterie.
Waarom gebruik je genotmiddelen?
Genotmiddelen zijn middelen om jezelf beter te laten voelen. Veel genotmiddelen
hebben §§schadelijke gevolgen en zijn verslavend (afhankelijk). Dit kan op 3
manieren;
1. Lichamelijk afhankelijk = je hebt het nodig om te functioneren, als je stopt
krijg je ontwenningsverschijnselen zoals hoofdpijn, trillen en zweten.
2. Geestelijk afhankelijk = je hebt het gevoel dat je het nodig hebt.
3. Sociaal afhankelijk = je mist het contact van de mensen met wie je het
genotsmiddel gebruikt.
Wat doen drugs met je hersenen?
Drugs is een voorbeeld van een genotmiddel. Je hebt drie soorten manieren hoe
drugs invloed hebben op je hersenen;
1. Verdovende middelen laten je hersenen trager werken en verminderen
angst, pijn en spanning.
2. Stimulerende middelen laten je hersenen trager werken en je voelt je
actiever.
3. Bewustzijns veranderende middelen laten je hersenen anders werken en
je beleeft de werkelijkheid heel anders dan normaal.
Drugs is een heel verslavend middel. Het ontwennen van drugs noem je afkicken
Wat zijn de gevolgen van roken?
Roken is heel ongezond en bevat veel slavende stoffen. Nicotine is de verslavende
stof in tabak. Het versnelt de hartslag en vernauwt de bloedvaten.
Koolstofmonoxide is een gas die je inademt. Het gaat zich hechten aan de
hemoglobine in je rode bloedcellen waardoor je minder zuurstof binnen krijgt. Teer
kleeft aan de binnenkant van je longen en beschadigt het slijmvlies waardoor ook
de longblaasjes beschadigen. Op den duur kunnen rokers verschillende ziektes
krijgen;
• COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) met twee ziektes =
1. Chronische bronchitis = ontstoken bronchiën en je maakt extra slijm aan
2. Longemfyseem = de longblaasjes knappen, waardoor je minder zuurstof op
kan nemen
• Longkanker kun je krijgen door al het teer in je longen
Welke gevolgen heeft alcohol?
Alcohol is een genotmiddel en dus verslavend. Als je een drank met alcohol drinkt,
komt het in je bloed naar je hersenen en andere organen. Uiteindelijk wordt het in
de lever afgebroken. Als je te veel drinkt, voel je je aangeschoten. Je denkt dat je
alles kan terwijl dit juist andersom is. Je bent dronken. Veel drinken kan ook schade
aan de hersenen veroorzaken. Je kan jezelf comazuipen doordat je een
1
, alcoholvergiftiging hebt in je hersenen. Andere gevolgen zijn een hoge bloeddruk
of een ontsteking in de maag.
Wat zijn de gevolgen van blowen?
Bij blowen rook wiet of hasj, meestal in een joint. Het wordt gemaakt van de
cannabisplant (hennep). Als je onder invloed bent van hennep, dan ben je stoned.
Dit versterkt je stemming en laat je hersenen een andere werkelijkheid zien.
§9.2 Goed geregeld
Wat gebeurt er in je lichaam?
De processen in het lichaam houden de stoffen in je lichaam zo constant mogelijk.
Het probeert veranderingen zo snel mogelijk op te heven. Hiervoor heb je een
regelkring. Zintuigcellen in je lichaam meten de waarde van een bepaalde stof, dit
wordt aan de hersenen doorgegeven en reageert hierop met signalen naar de
organen.
Hoe regel je het glucosegehalte van je bloed?
Glucose is brandstof voor je lichaam en het is nodig voor veel processen in je
lichaam. Daarom is het belangrijk dat er altijd genoeg is. Dit regelt je lichaam met
twee hormonen; insuline en glucagon. Deze worden gemaakt in de eilandjes van
Langerhans (groepjes cellen alvleesklier);
- Als je glucosegehalte stijgt; geeft je alvleesklier het hormoon insuline af. Dit
zorgt voor de opname van glucose in je cellen en dat het wordt opgeslagen in
je spieren en lever. Hier wordt glucose omgezet in glycogeen (vertakte
deeltjes glucose). Hierdoor daalt het glucosegehalte weer.
- Als je glucosegehalte daalt; geeft je alvleesklier het hormoon glucagon af.
Dit zorgt ervoor dat het glycogeen in de lever weer wordt omgezet in
glucose. Je glucosegehalte stijgt weer. De glucagon blijft in je spieren en
wordt automatisch verbrand.
Bij diabetes (suikerziekte) werkt deze wisselwerking niet goed. Bij type 1 is de
alvleeskliercellen beschadigd en maak je onvoldoende insuline. Bij type 2 zijn je
lichaamscellen ongevoelig voor insuline en werkt het hormoon niet meer goed.
Wat doet je lever?
Je lever speelt een belangrijke rol in het constant houden van de omstandigheden
in je lichaam. De toe- en afvoer van stoffen via bloed gaat door twee
toevoerkanalen; de leverslagader (zuurstof) en de poortader (stoffen). Het bloed
wat wordt afgevoerd gaat via de leverader. De vier verschillende processen zijn;
1. Opbouwen en omzetten = in je verteringsstelsel worden eiwitten tot
aminozuren afgebroken. De lever maakt hiervan weer nieuwe eiwitten. Je
lever kan ook glucose omzetten in vet en daar cholesterol van maken.
2. Afbreken = je lever breekt giftige stoffen zoals alcohol af. Ook als er te veel
aminozuren in je bloed zitten, breekt je lever deze af. Hierbij ontstaan ureum
die door de nieren wordt uitgescheiden.
3. Afvoeren = via de gal die je lever maakt, worden afvalstoffen uitgescheiden.
4. Opslaan = je lever slaat glucose op in de vorm van glycogeen en ook ijzer
afkomstig van de versleten rode bloedcellen.
Hoe werken je nieren?
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper WesselIQ. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
