Artrose
Ziektebeeld uitgewerkt door middel van de “rode loper”.
Wat is Artrose?
Artrose is een vorm van reuma waarbij het hele gewricht betrokken is. Het kraakbeen in het gewricht
gaat in kwaliteit achteruit. Het wordt dunner, zachter en brokkelig. Kraakbeen bevat geen zenuwen
en kan daardoor geen pijn doen. Pijn door artrose komt dus waarschijnlijk door andere
veranderingen binnen en buiten het gewricht.
Naast de kraakbeenschade ontstaan veranderingen in het bot direct onder het kraakbeen. Er vormen
zich aan de rand van het gewricht zichtbare en voelbare knobbels, osteofyten genoemd. Ook is er
vaak een lichte ontsteking van de slijmvlieslaag in het gewricht. Soms veranderen zenuwen in het
gewricht, wat pijn veroorzaakt. Daarnaast komt het regelmatig voor dat spieren rondom het gewricht
verzwakken en doen pezen om het gewricht pijn.
Artrose kan in alle gewrichten optreden, maar dit hoeft niet. Er zijn gewrichten waarin het vaker
voorkomt zoals in de knieën, de heupen, de gewrichten in de nek en onderrug, de duim, de vingers
en de grote teen.
Artrose is de meest voorkomende reumatische aandoening aan het bewegingsapparaat. Meer dan 1
miljoen mensen in Nederland hebben artrose. De internationale naam van artrose is osteoartritis.
Het gewricht met artrose:
In een gewricht komen twee botten bij elkaar. Om te zorgen dat deze botten soepel langs elkaar
heen glijden, zitten er op het uiteinde van de botten schokdempende laagjes kraakbeen.
Het gewricht wordt bij elkaar gehouden door banden en een gewrichtskapsel. Aan de binnenkant van
het kapsel zit een slijmvlieslaag, ook wel synovium genoemd. Deze slijmvlieslaag produceert vocht
(synoviaalvocht) dat werkt als smeermiddel.
Op de linker afbeelding zie je een gezond gewricht. Op het rechter plaatje zie je een gewricht met
artrose.
, Bij artrose worden de lagen kraakbeen dunner, zachter en brokkeliger. Als het kraakbeen volledig
verdwijnt, schuiven de botten direct over elkaar.
Het bot onder het kraakbeen wordt dikker en breder. Aan de randen van het gewricht vormen zich
benige uitgroeisels: osteofyten. Deze osteofyten beperken soms de beweeglijkheid van het gewricht.
In veel gewrichten met artrose is er ook een lichte ontsteking van de slijmvlieslaag in het gewricht.
Dit kan leiden tot pijn en lichte zwelling of warmte van het gewricht. De ernst van de ontsteking
wisselt.
Epedimiologie (verspreiding)
In 2018 waren er naar schatting 1.467.200 mensen bij wie de huisarts de diagnose artrose
(gewrichtsslijtage) heeft gesteld: 513.900 mannen en 953.300 vrouwen. De meeste mensen zijn
gediagnosticeerd met knieartrose (693.400). Dat komt overeen met 60,1 artrosepatiënten per 1.000
mannen en 109,9 per 1.000 vrouwen. Vrouwen hebben vaker artrose dan mannen.
Anatomie/fysiologie
Botten kunnen op verschillende manier met elkaar zijn verbonden:
door onbeweeglijke beenverbindingen: naadverbindingen, bijvoorbeeld in de schedel.
Door beweeglijke beenverbindingen: waarbij er nog twee mogelijkheden zijn: verbindingen
door middel van kraakbeen en door middel van gewrichten.
Kraakbeen:
Kraakbeenverbindingen bevatten vooral vezelig kraakbeen. In de gewrichten bevindt zich vaak
hyalien kraakbeen. Ook voor een goede conditie van kraakbeen is afwisselend belasten en ontlasten
noodzakelijk. Kraakbeen is namelijk niet doorbloed en wordt gevoed vanuit de bloedvaten in het
kraakbeenvlies. Voedingsstoffen diffunderen van hieruit naar het inwendige van het kraakbeenstuk
en afvalstoffen vloeien terug naar het kraakbeenvlies. Door een kraakbeenstuk te belasten wordt de
vloeistof naar de randen gedrukt, waardoor de afvoer van afvalstoffen wordt bevorderd.
Het bot:
Bij botten wordt altijd een hard, compact deel en een sponsachtige deel onderscheiden. Zowel het
compacte als het sponsachtige beenweefsel is opgebouwd uit botcilinders. In compact beenweefsel
lopen botcilinders evenwijdig aan elkaar met heel weinig tussenruimte. In het sponsachtige deel
liggen de botcilinders verder uit elkaar, waardoor er goed doorbloede holtes ontstaan. In deze holtes
bevindt zich het rode beenmerg met de stamcellen voor alle bloedcellen.
Bij een breuk in een groot pijpbeen, zoals het dijbeen, kan geel beenmerg (vetweefsel) in de
bloedbaan terechtkomen en een verstopping in de longslagaders veroorzaken.
Botten zijn omgeven door beenvlies, een bindweefsellaag met bloedvaten en zenuwen. Bij de
schacht van een pijpbeen lopen vanuit de bloedvaten in het beenvlies aftakkingen het compacte
beenweefsel deel in door de kleine vaatjes. Zijtakken van deze vaatjes lopen door holtes in de centra
van de botcilinders.
Het bot kan zich op twee manieren ontwikkelen, en wel door directe en indirecte botvorming. De
directe botvorming vindt plaats vanuit het beenvlies. Een verzameling botvormende cellen met
calciumzouten en daaromheen botmassa, wordt een verbeningscentrum genoemd. Voorbeelden van
botten, die door directe botvorming ontstaan zijn, zijn de platte schedelbeenderen, de onderkaak en
het sleutelbeen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Melkenie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.