LONGAFDELING
Ziektebeeld - COPD
Anatomie ademhaling
Met de ademhaling wordt zuurstof opgenomen en getransporteerd naar de weefsels, waar het
gebruikt wordt bij de verbranding van voedingsstoffen. Hierbij wordt energie vrijgemaakt en ontstaat
kooldioxide dat vervolgens naar de longen getransporteerd wordt om daar te worden uitgescheiden.
Daarnaast speelt de ademhaling een belangrijke rol bij het zuur-base-evenwicht, de verdediging tegen
vreemde stoffen en micro-organismen, de vochthuishouding en de spraak. Hoewel de longen vaak als
symbool voor de ademhaling worden gebruikt, zijn hierbij veel meer organen, structuren en processen
betrokken. Denk hierbij aan het centraal zenuwstelsel, luchtwegen, thoraxwand en processen als
diffusie, ventilatie, circulatie en stofwisseling. De kwaliteit, de onderlinge samenwerking en
afstemming van al deze organen, structuren en processen zijn bepalend voor de uiteindelijke kwaliteit
van de ademhaling.
Wat is COPD?
COPD is de afkorting van Chronic Obstructive Pulmonairy Disease, een longziekte waarbij de
ademhaling chronisch moeizaam gaat. Het is de nieuwe naam voor chronische bronchitis en
longemfyseem (uitgerekte longen). De verergering van COPD wordt exacerbatie genoemd. In de
meeste gevallen wordt exacerbatie veroorzaakt door een virus of een bacterie. Deze veroorzaken
ontstekingen in de luchtwegen. De kortademigheid, het hoesten en het opgeven van slijm (sputum)
nemen hierbij toe. Als de gebruikelijke medicatie hierbij niet voldoende helpt, is een
ziekenhuisopname nodig voor een maximale behandeling. De opnameduur bedraagt in de meeste
gevallen vijf tot zeven dagen.
De oorzaken van COPD
Bij COPD zijn de longen chronisch ontstoken. Chronisch betekent dat het blijvend is. De meeste mensen
krijgen pas na hun veertigste COPD. Heel vaak is roken de oorzaak van COPD. Roken of meeroken
beschadigt de longen ernstig. Daardoor kunnen longziekten zich gemakkelijker ontwikkelen. Andere
oorzaken van COPD zijn:
- Moeilijk te behandelen astma.
- Longontsteking en andere longziekten.
- Erfelijke ziekten.
- Schadelijke stoffen, zoals houtstof, lijm en verfdampen.
- Luchtvervuiling, bijvoorbeeld door fijnstof.
De klachten bij COPD
Als u COPD heeft, komt u vaak adem tekort. Door ontstekingen in uw longen gaan uw longblaasjes
langzaam kapot. Bij COPD kunt u last hebben van:
- Benauwdheid.
- Hoesten.
- Slijm ophoesten (sputum).
- Kortademigheid.
- Vermoeidheid.
- Weinig spierkracht.
- Gewichtsverandering.
De behandeling van COPD
De behandeling bestaat uit het toedienen van:
- Een ontstekingsremmend medicijn (DAF= Di-AdrisonF, de oplosbare vorm van prednison) via
de venflon in een ader van de arm. Je krijgt twee dagen 50mg, waarna je over gaat op
prednison oraal gedurende zeven dagen.
, LONGAFDELING
- Luchtwegverwijders (zoals: Combivent, Ipramol, Iprax of Ventolin) via een venevelaar.
- Een antibioticum als er sprake is van hoge koorts of een bacterie in het opgehoeste slijm
(sputum).
- Extra zuurstof via een slangetje in de neus, indien nodig.
Meestal worden de inhalatiemedicijnen die je thuis gebruikt in overleg met de arts tijdelijk gestopt.
Tijdens de opname gebruikt de patiënt de medicijnen die de verpleegkundige geven. Overige medicatie
voor andere aandoeningen dan die van de longen krijgt de patiënt ook van de verpleegkundige.
Als de COPD weer onder controle is, kan de patiënt in de meeste gevallen de eigen medicatie weer
gaan gebruiken. Het is raadzaam deze in het ziekenhuis bij te hebben. Je hoort van de arts of de
verpleegkundige met welke medicijnen je mag doorgaan, starten of stoppen.
Levensverwachting bij COPD
Hoe COPD verloopt is afhankelijk van hoe ernstig de klachten zijn. Sommige mensen hebben licht
COPD, bij anderen is het juist ernstig. De ziekte ontwikkelt zich ook niet bij iedereen hetzelfde. Je kijkt
samen met de arts hoe erg je last hebt van de COPD. Bijvoorbeeld de ernst van de klachten die je hebt
en of de ziekte je leven beperkt. We noemen dit kwaliteit van leven.
Lichte COPD
Dan kun je zonder ernstige klachten leven met de ziekte. De longen werken nog voor meer dan de helft
goed. De klachten worden meestal niet snel en plotseling erger. Vaak ben je bij lichte COPD onder
controle bij de huisarts. Zorg ervoor dat je gezond eet en voldoende beweegt.
Matige COPD
Hierbij is het nodig om de manier van leven aan te passen. Bijvoorbeeld door gezond te eten en
voldoende te bewegen. Bij matig COPD gaat je regelmatig op controle bij de huisarts. Soms bezoek je
de longarts. Vaak volg je bij de fysiotherapeut een speciaal programma, dat je helpt om meer
te bewegen.
Ernstig of zeer ernstig COPD
Dan zijn de klachten vaak zo erg, dat je misschien extra zuurstof nodig heeft. Je bent zo benauwd en
moe, dat je in een rolstoel zit of veel op bed ligt.
Verpleegkundige interventies bij COPD
- Anamnese afnemen.
- Wegen.
- Vitale functies meten.
- Zuurstof toedienen.
- Pijnscores vragen.
- Observatie.
- Medicatie geven.
- Vernevelen.
- Sputumkweek afnemen.
