Wat leuk dat je mijn samenvatting wilt kopen!
Deze samenvatting bevat uitgebreide aantekeningen van ALLE hoorcolleges van Persoonlijkheidsstoornissen. LET OP: hoorcollege 8 werd gegeven ná hoorcollege 9, deze staat dus in het document ook erna!
Er zitten veel duidelijke en toevoegende afbeel...
Het is een prima samenvatting, maar mist net wat punten uit literatuur, waardoor ik de toets net niet heb gehaald
Door: shimaravdelzen • 1 jaar geleden
Dag Maud,
Wat vervelend om te horen dat je de toets niet hebt gehaald. Echter, in de beschrijving van mijn samenvatting staat dat het een samenvatting van de hoorcolleges is (en dus niet van de literatuur). De meeste samenvattingen van mij zijn gebaseerd op de hoorcolleges.
Groetjes Shimara
Door: ceciledubois • 1 jaar geleden
Door: teunes98 • 2 jaar geleden
Door: Dj2021 • 2 jaar geleden
Door: pimdielissen • 2 jaar geleden
Door: MIKIDANAN • 2 jaar geleden
Opzich een oke samenvatting, wel missen er helaas wat dingen en soms worden zinnen te vaak herhaald, wat de tekst (persoonlijk) wat minder fijn maakt om te lezen
Door: shimaravdelzen • 2 jaar geleden
Hi!! Ik ben benieuwd wat voor dingen er missen, het is al een samenvatting van vorig jaar dus wellicht ligt het daaraan, het vak kan natuurlijk veranderd zijn. Mocht je concrete tips hebben kun je me altijd een privé berichtje sturen, ik verbeter mijzelf graag :)!
TiU: Persoonlijkheidsstoornissen (2020/2021)
Shimara van den Elzen
PERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN
SAMENVATTING VAN DE HOORCOLLEGES
HOORCOLLEGE 1: INTRODUCTIE
Persoonlijkheid: blijvende patronen van waarnemen van, omgaan met en denken over de
omgeving en zichzelf die worden getoond in een breed scala aan sociale en persoonlijke
contexten. Dit doet een persoon op een vrij stabiele manier wanneer diegene in
verschillende persoonlijke of sociale contexten terechtkomt.
Elementen van het Big Five/ Five Factor Model:
- Extraversie.
- Negatieve Affectiviteit of Neuroticisme.
- Agreeableness (vriendelijkheid).
- Conscientieusheid (hoe ordelijk, planmatig, perfectionistisch je bent).
- Openheid voor nieuwe ervaringen.
Een persoonlijkheidsstoornis is een blijvend patroon van innerlijke ervaring en gedrag dat
afwijkt van de verwachtingen van de cultuur van een individu, doordringend en inflexibel is,
begint in de adolescentie en vroege volwassenheid, stabiel is over tijd en leidt tot klinisch
significant leed in sociale, beroepsmatige of andere functiegebieden (definitie DSM-5).
- Het moet voldoen aan het algemene criterium voor een mentale stoornis: het moet
leiden tot significant leed/beperkingen voor de persoon die daar aan leidt en zijn
directe omgeving. En het moet directe invloed uitoefenen op al dan niet het
functioneren in sociale/werkmatige zin.
Het verschil tussen persoonlijkheid en een persoonlijkheidsstoornis zit dus in het stukje
‘leed/beperkingen’ erdoor ervaren.
Patronen manifesteren zich in:
- Cognitie: manieren om zichzelf, anderen en gebeurtenissen waar te nemen en te
interpreteren.
- Affectiviteit: bereik, intensiteit, labiliteit en geschiktheid van emotionele respons.
1
, TiU: Persoonlijkheidsstoornissen (2020/2021)
Shimara van den Elzen
- Interpersoonlijk functioneren: de manier waarop iemand met andere mensen
interacteert.
- Impulsiviteit en impulscontrole.
- Patronen moeten zich manifesteren in 2 of meer van de bovenstaande gebieden.
Exclusiecriteria:
- Geen manifestatie of gevolg van een andere psychische stoornis.
o Bijvoorbeeld: iemand laat hallucinaties zien en zou aan het beeld van
‘schizofrenie’ kunnen voldoen. Dan kun je niet zeggen dat diegene leidt aan
een schizoïde persoonlijkheidsstoornis.
o Er moet dan eerst een kortdurende geestelijke stoornis gediagnosticeerd
worden, voordat je gaat kijken naar een eventuele onderliggende
persoonlijkheidsstoornissen.
- Niet toe te schrijven aan de fysiologische effecten van een middel of een andere
medische aandoening.
- D.w.z. persoonlijkheidskenmerken die PS definiëren, moeten worden onderscheiden
van kenmerken die ontstaan als reactie op specifieke situationele stressoren of
voorbijgaande mentale toestanden.
Voorbeeld van hoe een stoornis in de DSM-5 staat weergegeven: zie slides.
Persoonlijkheidsstoornis-criteria DSM-5:
- Naast een beschrijving van criteria en kenmerken wordt het volgende vermeld:
o Diagnostische kenmerken.
▪ In verhaalvorm een beschrijving van de symptomen.
o Bijbehorende functies ter ondersteuning van diagnose.
▪ Komen er nog andere dingen bij kijken? Bijv. hoge suïciderisico.
o Prevalentie.
▪ In de algemene maatschappij en in psychiatrische settings.
o Ontwikkeling en cursus.
o Risico- en prognostische factoren.
▪ Prognostische factoren: factoren die iets kunnen zeggen over het
beloop van de stoornis.
o Cultuurgerelateerde diagnostische kwesties.
o Geslachtsgerelateerde diagnostische problemen.
o Differentiële diagnose.
▪ Zijn er andere stoornissen in de DSM die vaak overlap hebben met
deze stoornis of die er op lijken, diagnostisch gezien?
In de huidige DSM worden er 10 persoonlijkheidsstoornissen onderkend:
- Antisociale persoonlijkheidsstoornis.
- Borderline persoonlijkheidsstoornis.
- Vermijdende persoonlijkheidsstoornis.
- Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis.
- Narcistische persoonlijkheidsstoornis.
- Theatrale (histrionic) persoonlijkheidsstoornis.
- Obsessieve compulsieve persoonlijkheidsstoornis.
- Paranoïde persoonlijkheidsstoornis.
- Schizoïde persoonlijkheidsstoornis.
- Schizo typische persoonlijkheidsstoornis.
2
, TiU: Persoonlijkheidsstoornissen (2020/2021)
Shimara van den Elzen
Clusters van persoonlijkheidsstoornissen:
Cluster A: dit cluster zie je niet veel in de psychiatrische praktijk, dat komt voor een groot
deel doordat deze mensen meestal geen behoefte/interesse hebben in sociaal contact en ze
zijn wantrouwend. Dit kan ervoor zorgen dat iemand niet zo snel hulp zal zoeken bij een
ander of bij een therapeut en dat zo iemand ook niet graag over zichzelf praat. Hiernaast is
het zo dat deze mensen hun stoornis niet altijd als een probleem ervaren.
- Van de paranoïde persoonlijkheidsstoornis is ‘wantrouwen’ het kernsymptoom.
Deze stoornis komt best vaak voor naast andere persoonlijkheidsstoornissen.
- De schizoïde persoonlijkheidsstoornis wordt gekenmerkt door het niet zo
geïnteresseerd zijn of je terugtrekken uit sociale interacties. Ook niet veel
emoties/affect laten zien (vooral in interpersoonlijke situaties).
- De schizotypische persoonlijkheidsstoornis toont deels wat overlap met de
paranoïde en schizoïde persoonlijkheidsstoornissen. In de kern hebben deze mensen
vaak een wat moeizame relatie met andere mensen, maar gaat het samen met wat
positieve symptomen van schizofrenie. Deze mensen kunnen bijvoorbeeld lichte
wanen/hallucinatie-achtige neigingen hebben.
3
, TiU: Persoonlijkheidsstoornissen (2020/2021)
Shimara van den Elzen
Cluster B: deze stoornissen hebben vaak met elkaar gemeen dat ze behoorlijk emotioneel
kunnen zijn en vaak veel impulsiviteit zullen vertonen. Deze mensen worden
gekarakteriseerd door de woorden: dramatisch, emotioneel, onvoorstelbaar en ‘het draait
allemaal om mij’. De ogen moeten op hun gericht zijn en ze zorgen ervoor dat ze van
anderen krijgen wat ze willen.
- De theatrale persoonlijkheidsstoornis kenmerkt zich door excessief emotioneel
zijn en veel aandacht zoekgedrag van andere mensen. Ze hebben de aandacht van
andere mensen nodig om vooral het gevoel te krijgen dat ze bestaan en een identiteit
hebben.
- De narcistische persoonlijkheidsstoornis wordt in de kern omschreven door
grootheid. Het gevoel dat ze door anderen bewonderd moeten worden. Het verschil
met de theatrale persoonlijkheidsstoornis is dat narcisten een gebrek aan empathie
naar anderen laten zien.
- De antisociale persoonlijkheidsstoornis gaat in de kern over continu de grenzen
van andere mensen overgaan. Een grote populatie van de mensen in forensische
settings leidt aan deze stoornis.
- De borderline persoonlijkheidsstoornis wordt beschreven door de term ‘stabiele
instabiliteit’. Wat betekent dat ze op alle vlakken die je maar kunt bedenken continu
fluctueren (zelfbeeld, emoties, impulsiviteit, interacties die ze zullen vertonen met
anderen).
Cluster C: deze stoornissen worden gekenmerkt door angst en zorg. Dit is het angstige
cluster. Kern kenmerk: overmatig bezorgd / ongerust zijn over hoe ze in de wereld bestaan
en wat de wereld van hen denkt.
- Voor de vermijdende persoonlijkheidsstoornissen zien we in de kern sociale
inhibitie en terugtrekgedrag. Dus niet graag met andere mensen samenwerken,
dingen doen of relaties aangaan, uit een voortdurend onderliggend gevoel dat jij niet
genoeg bent. Deze mensen hebben dus weinig gevoel van eigenwaarde (self-
esteem).
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper shimaravdelzen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
