Uitwerking Ziektebeelden
IC-Neonatologie – Ilse de Winter
Open Ductus Botalli (ODB)
Definitie
Voor de geboorte is er een open verbinding tussen de aorta en de
longslagader, de ductus Botalli of ductus arteriosus. Het is een
belangrijk bloedvat bij een foetus. Doordat de longen van een
ongeboren kind nog niet ontplooid zijn, beschermt dat bloedvat het hart
tegen een te hoge druk. Normaal sluit de opening binnen enkele uren
tot 3 dagen na de geboorte, als de longen ontplooid zijn. Als de
verbinding na de geboorte openblijft, is er sprake van een open ductus
Botalli (ODB) Er stroomt dan zuurstofrijk bloed van de aorta terug naar
de longslagader (Blancquart, z.d.)
Anatomie/normale werking
Tijdens het normale leven zorgen de longen voor de opname van
zuurstof en de afvoer van koolstofdioxine. Het zuurstofarme bloed dat vanuit het lichaam
in de rechterboezem aankomt, vertrekt vanuit de rechterkamer via de longslagader naar
de longen waar de zuurstofuitwisseling plaatsvindt. Het zuurstofrijke bloed zal daarna via
de linkerboezem en -kamer via de aorta naar het lichaam worden gevoerd om het
lichaam van zuurstof te voorzien. Tijdens het leven in de baarmoeder wordt deze rol van
zuurstofuitwisseling overgenomen door de placenta. Omdat de longen tijdens de
zwangerschap nog geen functie hebben omzeilt het bloed de longen doormiddel van de
ductus Botalli. De bloeddruk in de longen is tijdens de zwangerschap zeer hoog. Het
bloed neemt de weg van de minste weerstand: het zuurstofarme bloed stroomt dan van
het rechterhart niet naar de longen maar via het foramen ovale en de ductus Botalli naar
de aorta en zo terug naar de placenta. Onmiddellijk na de geboorte ontplooien de longen
en nemen de longen hun taak van gasuitwisselaar op. De bloeddruk in de longcirculatie
zakt en het zuurstofarme bloed zal nu wel via de longslagader naar de longen stromen
(weg van de minste weerstand). Na de geboorte is de korte weg niet meer nodig en zal
de ductus zich sluiten. Het sluiten van de ductus van Botalli komt tot stand door het
hormoon prostaglandine en het zuurstofgehalte in het bloed. Na de geboorte neemt de
hoeveelheid prostaglandine in het bloed af waardoor de ductus zich zal sluiten
(hartstichting, 2016).
Oorzaak
Meestal sluit de ductus Botalli zich binnen de eerste 3 levensdagen. In enkele specifieke
gevallen gebeurt dit niet. Zo komt een persisterende ductus arteriosus (openblijven van
de ductus) zeer frequent voor bij prematuur geboren kinderen. De mechanismen die
zorgen voor het sluiten van de ductus zijn bij te vroeg geborenen nog onvoldoende
ontwikkeld. Er worden nog vrij veel prostaglandines gevormd, waardoor de opening zich
vaak niet sluit. Er blijft dus een verbinding bestaan tussen de aorta en de longslagader.
Na de geboorte daalt de bloeddruk in de longen zodat deze lager wordt dan de bloeddruk
in de lichaamscirculatie. Het zuurstofarme bloed dat vertrekt vanuit de rechterkamer zal
dus probleemloos naar de longslagader en naar de longen stromen. Het zuurstofrijke
bloed dat vanuit de linkerkamer in de aorta stroomt zal echter, vanwege de lagere
bloeddruk in de longen (opnieuw via het principe van de weg van de minste weerstand),
voor een deel via de ductus Botalli opnieuw naar de longen gaan. Deze extra bloedstroom
is zinloos, maar zorgt er wel voor dat het hart extra hard moet pompen. De longen raken
op deze manier te veel gevuld met bloed wat aanleiding geeft tot zuurstofnood. Op de
lange termijn kan dit ernstige gevolgen hebben. Na de geboorte neemt de hoeveelheid
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ilsedewinter. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.