Hoorcollege week 1
Hoorcollege oedeem (leerdoel 1)
1. kan de huidtherapeutische behandeling bij lymf/lipoedeem specifiek voor de onderhoudsfase
(inclusief het werkingsmechanisme en achterliggende natuurkundige principes) volgens de Richtlijn
lymfoedeem (2014) beschrijven, kan het werkingsmechanisme, indicaties en contra-indicaties van
TEK beschrijven, de keuze voor een kous beredeneren en onderbouwen, inclusief de keuze voor aan-
en uittrekhulpmiddelen (20)
Richtlijn lymfoedeem 2014 we gaan het dit blok hebben over de onderhoudsfase
De onderhoud (behandel)fase is langdurend; tertiaire preventie
Dit is gericht op:
- Het voorkomen van progressie van oedeem
- Het behouden van verkregen verbeteringen
- Het verminderen van de impact op het algeheel menselijk functioneren van de patiënt
In deze fase is zelfmanagement heel erg belangrijk, het belang hiervan is;
- Preventie en zelfmanagement is essentieel bij een chronische ziekte
- Gericht op zelfcontrole en behandeling met als doel de chronische aandoening in het
leven van alledag in te passen
- Patiënt als manager van zijn behandeling!
,Zie tabel
Patientgerichte interventies
Voorlichting en Huidzorg
Zelf massage Zelf zwachtelen Zelf trainen
informatie toepassen
Veranderingen bij de patient
Vergroten van kennis en Vergroten van
Veranderen van gedrag
vaardigheden zelfvertrouwen
Betere zorguitkomsten
Patient als manager van zijn eigen chronische ziekte
Zelfmanagement verandering van gedrag van de patiënt is noodzakelijk en patiënt dient
zijn eigen therapeut te worden.
Manuele lymfedrainage in de onderhoudsfase dient gestreefd te worden geen MLD door
een therapeut toe te passen maar zelf masseren dus het toepassen van drainagegrepen.
, Zwachtelen zelf zwachtelen van de arm of het been, wanneer de omvang toe is genomen of
er spanning voelbaar is. (bijvoorbeeld bij heel heet douchen, en bij infectie neemt vaak ook de
omvang mee).
Pressotherapie/ IPC op strikte indicatie bij onmogelijkheid van mobilisatie of bewegen,
oedeem wordt verplaats door het interstitium heen. (alleen indicatie bij inmobile patiënten)
Krachttraining/ oefeningen zelf trainen/sporten: Nederlandse norm gezond bewegen is 150
minuten per week, dus oefentherapie; bestaande uit mobiliserende oefeningen, krachttraining
en conditietraining.
Voorbeelden
Voor de ademhaling zijn yoga, pilates, tai chi etc goed.
Krachttraining/oefeningen bewegings- en ademhalingsoefeningen, oefeningen voor het
verbeteren van de kuitspierpompfunctie. Oefentherapie; bestaande uit mobiliserende
oefeningen, krachttraining en conditietraining.
Mobiliseren weefsel/fascie release technieken zelf masseren
Huidzorg zelf huidzorg toepassen (een infectie zoals erysipelas kan zowel een pre-existent,
gecompenseerd lymfafvloedsysteem doen decompenseren als ook een bestaand lymfoedeem
verergeren;huidveranderingen kunnen complicaties geven)
Huidzorg/voorlichting voorkomen (kleine) verwondingen, gebruik van antibacteriële
zeep/creme; doel is het intact houden van de huid dus dat je infecties etc voorkomt let hierbij
op bij lymfoedeem benen en armen.
Bewustwording zelf kennis bewustwording toepassen, hierbij is de timing belangrijk
(patiënt kan maar bepaalde hoeveelheid informatie onthouden), informatie geven over
risicofactoren, preventie en leefstijladviezen sluit mogelijk beter aan bij de belevingswereld
van een patiënt in de re-integratie fase), voorlichting op maat door speciale (zelfmanagement)
cursussen. (je kan bijv niet verwachten dat een vrouw van 85, 50 trappen kan lopen, het is dus
belangrijk dat je op maat advies geeft en kijkt naar de capaciteiten van de patiënt).