Gehandicaptenzorg
2011-‐2012
Keuzevak
Bachelor
Pedagogische
Wetenschappen
UvA
Boek:
“Mental
Retardation.
Historical
perspectives,
current
practices,
and
future
directions.”
(Taylor,
Richards
&
Brady)
à
Hoofdstuk
1,
2,
3,
4,
5,
6,
7,
8,
13
Artikelen:
‘Nieuwe
kansen
voor
het
burgerschapsparadigma’
‘Hoe
sluit
het
huidige
Nederlandse
gehandicaptenbeleid
aan
op
het
burgerschapsparadigma?’
‘Communication
intervention
in
Rett
syndrome:
A
systematic
review’
‘Toilet
training
and
adolescent
with
severe
mental
retardation
in
the
classroom:
A
case
study’
‘Functional
assessment
of
problem
behaviors
in
adults
with
mental
retardation’
‘Use
of
a
Multicomponent
Treament
for
food
refusal’
‘A
quasi-‐experimental
study
on
the
effect
of
electical
aversion
treatment
(EAT)
on
imposed
mechanical
restraint
for
severe
self-‐injurous
behavior
(SIB)’
‘Een
training
in
perspectief
nemen
en
sociale
vaardigheden
in
de
praktijk
in
beeld;
Wedden
dat
het
werkt!’
‘Behandeling
van
cognitieve
vaardigheden
bi
kinderen
en
jongeren
met
cognitieve
beperkingen’
‘Samen
met
jeugdigen
en
volwassenen
met
een
licht
verstandelijke
beperking
de
behandeling
vormgeven’
Afkortingen:
VB
=
verstandelijke
beperking
LVB
=
licht
verstandelijke
beperking
Boek
Hoofdstuk
1:
‘Historical
concepts
and
perspectives’
Een
donkere
vroege
geschiedenis
-‐ de
vroege
geschiedenis
op
het
gebied
van
gehandicaptenzorg
is
niet
erg
uitgebreid
gedocumenteerd,
er
zijn
wel
veel
speculaties
-‐ eerste
echte
beschrijving
van
‘mental
retardation’
was
waarschijnlijk
in
Egypte,
1500
voor
Christus,
hiervan
zijn
documenten
gevonden
-‐ ook:
Bisschop
van
Myra
(Turkije),
4e
eeuw:
werd
beschreven
als
de
beschermer
en
heilige
van
individuen
met
VB
en
van
kinderen
Het
oude
Egypte
-‐ Scheerenburger
(1983):
VB
heeft
altijd
bestaan
o In
oude
Egypte:
priesters
probeerden
spirituele
‘heling’,
gebruik
van
amuletten,
‘medicatie’
werd
al
populairder
Griekse
en
Romeinse
tijd
Grieken
-‐ infanticide
werd
wijdverspreid:
kind
werd
niet
als
eigendom
van
ouders
gezien,
werd
gecheckt
op
afwijkingen,
evt.
in
rivier
gegooid
of
achtergelaten
in
het
wild
o.i.d.
-‐ positief:
medicijnen
maakten
al
grotere
sprongen,
werd
leider
bij
behandeling.
Hippocrates
à
humane
behandeling
voor
iedereen
, o maar:
verklaringen
overgelaten
aan
filosofen
(Plato,
Aristotelis),
die
schiepen
een
zeer
negatief
beeld
Tijd
van
de
Romeinse
beschaving:
800
v.
Chr.
–
478
-‐ oude
Romeinen:
zelfde
ideeën
over
VB
als
Grieken
-‐ grootste
verschil:
kind
is
eigendom
van
de
ouders
à
het
was
hun
(meestal
vaders)
beslissing
om
het
kind
wel/niet
af
te
wijzen.
Hierdoor
werden
veel
kinderen
gespaard
-‐ van
1e-‐4e
eeuw:
infanticide
was
heel
sterk
(attitudes
veranderd)
Middeleeuwen(
tussen
val
van
Rome
en
begin
Renaissance)
-‐ tijd
van
religie,
angst
-‐ oorlog,
plagen,
op
je
16e
werd
je
als
volwassene
gezien
-‐ Avicenna
(medicus)
beschreef
behandelingen
Renaissance
(start
in
1300)
en
Reformatie
(begin
in
1500)
-‐ verschillende
medici
hadden
invloed
o Paracelsus:
onderscheidde
‘mental
retardation’
en
‘mental
illness’
§ Velen
die
mentaal
‘ill’
zijn,
zijn
niet
mentaal
‘sick’
§ ‘gekken’
(feeble-‐minded)
gedroegen
zich
als
gezonde
personen,
maar
de
psychopaten
als
irrationelen
o Platter:
er
zijn
kinderen
die
vanaf
de
geboorte
al
niet
‘kloppen’,
maar
minder
erge
gevallen
ontstaan
vaak
pas
later
in
het
leven,
zijn
als
kind
‘normaal’
-‐ Begin
Reformatie:
Martin
Luther
o Negatief
beeld
over
VB:
geen
ziel,
duivels
17e/18e
eeuw
-‐ vele
medische
vorderingen,
maar
behandeling
van
VB
(vooral
in
17e
eeuw)
was
inhumaan
-‐ in
Europa:
extreme
dichotomie:
o overvloedige
rijkdom
vs.
extreme
armoede
§ in
deze
tijd:
VB’ers
gingen
naar
instituten
(ziekenhuis,
gevangenis)
met
een
hoog
sterftecijfer
§ hele
armen:
‘stalen’
beperkte
kinderen
om
meer
geld
te
vangen
bij
het
bedelen,
als
het
niet
meer
hielp
lieten
ze
de
kinderen
achter
-‐ in
Amerika:
veel
invloed
van
religieuze
ideeën:
VB’ers
werden
gezien
als
heksen
à
verdrinking,
executie
o maar
positief:
inzicht
van
sommigen
dat
ze
iets
kan
en
moet
worden
aangeleerd
(Periere
en
Pinel)
§ Periere:
vooral
geïnteresseerd
in
doven:
hij
ontwikkelde
een
simpel
taalsysteem
om
ze
te
leren
communiceren
• Significante
impact
op
latere
personen
als
Itard
en
Seguin
§ Pinel:
betrokken
bij
beweging
naar
humane
behandeling
van
personen
met
mentale
ziektes
à
‘moral
treatment’
Een
verschuiving
naar
zorg
-‐ eerste
helft
19e
eeuw:
positieve
wending
m.b.t.
behandeling
van
individuen
met
een
VB
o medicatie
ontwikkeld,
educatie
mogelijk
geacht
o start
instituten
voor
personen
met
afwijkingen/stoornissen
(begon
met
blind/doof,
al
meer
uitgebreid)
à
residentiële
zorg
-‐ verschillende
invloedrijke
personen:
, o Itard
(1774-‐1838):
werkte
direct
met
slechthorenden
en
later
met
VB’ers
§ Bekend
van
‘wilde
van
Aveyron’:
mentale
retardatie
door
sociale-‐
en
educatieve
verwaarlozing
• Itard
faalde
in
het
behalen
van
zijn
opgestelde
doelen
met
deze
persoon,
maar
liet
wel
zien
dat
ze
leerbaar
zijn
en
educatie
verschil
kan
maken
o Esquirol
(1772-‐1840):
bekend
om
zijn
werk
met
mentaal
zieken
§ Idee:
mentale
retardatie
is
geen
enkel
fenomeen
maar
lig
top
een
continuüm:
idiots
ßà
imbiciles
(‘niet
zo
erg’)
• Hij
was
1
van
de
eerste
die
een
poging
deed
om
niveaus
aan
te
brengen
§ Geloofde
niet
in
educatie
o Guggenbuhl
(1816-‐1863):
startte
als
eerste
een
instituut
voor
VB’ers
§ Vooral
geïnteresseerd
in
cretinisme:
educatie
en
zorg
§ Ontdekte
de
oorzaak
van
cretinisme:
tekort
iodine
o Howe
(1801-‐1876):
vooral
bekend
om
zijn
werk
met
mensen
met
visuele
tekorten,
maar
had
ook
impact
op
het
veld
van
de
VB
à
stichtte
een
aparte
school
§ Gebruikte
de
fysiologische
methode:
belang
van
training
van
het
spier-‐
en
zenuwstelsel
§ Ontwikkelde
verschillende
instituties
Een
eeuw
van
conflict
-‐ vaak
term
(training)school
i.p.v.
institutie,
met
als
doel
de
leerlingen
productieve
leden
van
de
maatschappij
te
maken
o bleek
lastig,
vaak
verzetten
ze
uiteindelijk
werk
binnen
de
institutie
-‐ ‘school’
werd
al
meer
een
ziekenhuis:
nadruk
op
zorg,
VB’ers
beschermen
tegen
de
maatschappij
(en
niet
andersom!)
o maar:
ze
waren
wel
onderwerp
van
3
factoren:
isolatie,
vergroting
(enlargement)
en
economisatie
-‐ rond
1880:
nieuwe
institutionele
verschuiving
à
de
boerderijkolonie:
zelfverzorgend,
meer
in
stedelijke
gebieden
-‐ verschuiving
in
de
rol
van
instituties
naar
het
scheiden/isoleren
van
individuen
met
een
VB
o resultaat:
grotere
instituten,
meer
onpersoonlijk,
grotere
aantallen
‘The
Eugenics
Movement’
-‐ concept
‘eugenics’
geïntroduceerd
door
Galton
-‐ Dugdale:
studie
naar
familie
Jukes
suggereerde
de
overerfelijkheid
van
sociaal
negatieve
kenmerken
(VB
vaak
samen
met
criminaliteit!)
-‐ Tredgold:
90%
van
de
VB
was
over
geërfd
o Bevindingen
zorgden
voor
verschuiving
van
gescheiden
instituten
voor
mannen/vrouwen
(of
binnen
instituut):
voorkomen
dat
vrouwen
zwanger
worden
o Ook:
gedwongen
sterilisatie
(wetten),
gebruik
van
euthanasie
bij
pasgeborenen/voor
de
geboorte
§ Grote
angst
voor
VB’ers!
De
humanisatie
van
mentale
retardatie
-‐ Scheerenberger:
verschillende
gebeurtenissen
leidden
tot
positieve
veranderingen.
o Filosofisch:
percepties
over
VB
veranderden
iets,
nadruk
op
‘eugenics’
werd
minder
