Estate planning colleges
Week 2
College civielrechtelijke aspecten van personenvennootschappen
Rechtspersoon: zelfstandig drager van plichten. De achterliggende aandeelhouders zijn
beschermd.
Geen rechtspersoon: de aandeelhouders zijn in privé aansprakelijk.
Rechtsvormen:
Eenmanszaak: geen rechtspersoonlijkheid
Personenvennootschap: kernpunt is samenwerking
Maatschap: zelfstandige beroepsuitoefening: kennis en kunde van de personen (advocaten,
notarissen, artsen)
VOF: uitoefenen van een bedrijf (bakker, slager)
Commanditaire vennootschap: stille en beherende vennoten. De beherende vennoten hebben
de dagelijkse leidingen voeren het bedrijf. De stille vennoot mag geen beheersdaden uitvoeren
en wordt als geldschieter aangemerkt. Wanneer de stille vennoot beheersdaden verricht is hij
vanaf dat moment hoofdelijk aansprakelijk.
Besloten CV: fiscaal transparant
Open CV: hybride karakter van open CV
Kapitaalvennootschappen: BV en NV (rechtspersoonlijkheid)
Bij een BV zijn de aandelen niet vrij verhandelbaar (blokkeringsregelingen). Bij een NV zijn de
aandelen vrij verhandelbaar op de beurs.
Wet flex-BV: aandelen creëren waar geen zeggenschaps- of winstrecht aan zitten. Hierdoor kun
je aandelen mengen. Ook is de minimumkapitaaleis vervallen voor de BV. Het uitkeren van
dividend is wel strenger geworden, dit moet worden goedgekeurd door het bestuur
(uitkeringstest), ook kans op bestuurdersaansprakelijkheid in geval van dividenduitkering die
leidt tot faillissement.
Vereniging: leden en geen winst uitkeren. Kan rechtspersoonlijkheid hebben of niet.
Stichting: rechtspersoonlijkheid, ideëel doel, geen winst uitkeren
Coöperatie: bijzondere vorm van een vereniging. Mag wel winst uitkeren.
Rechtspersoonlijkheid. Behoeften bevredigen van leden (melk coöperatie)
Onderlinge waarborgmaatschappij: verzekeringsmaatschappijen
,Personenvennootschappen
Maatschap
⁃ Openbare maatschap: beroepsuitoefening onder gemeenschappelijke naam (art.
7A:1655 BW e.v.)
⁃ Stille maatschap: beroeps- of bedrijfsuitoefening zonder gemeenschappelijke naam (art.
7A:1655 BW e.v.)
In de wet is er geen verschil tussen de openbare en stille maatschap.
VOF
Bedrijfsuitoefening onder gemeenschappelijke naam (16 WvK en art. 7A:1655 BW e.v.)
Commanditaire vennootschap
Bedrijfsuitoefening onder gemeenschappelijke naam + commanditair (stille/geldschietende)
vennoot (19 WvK en art. 7A:1655 BW e.v)
Oprichting: vormvrij (7A:1655 BW):
⁃ Overeenkomst
⁃ Samenwerking
⁃ Inbreng
⁃ Verdeling van voordeel
Inbreng: ruime interpretatie:
⁃ Geld
⁃ Goederen
⁃ Genot van goederen
⁃ Arbeid
Beheer
Beherende vennoten (7A:1676-1679 BW en 17 WvK)
Beheer: het stellen van handelingen die, gelet op het doel van de personenvennootschap tot
haar gebruikelijke, regelmatige voorkomende werkzaamheden behoren
Alle vennoten zijn bevoegd om voor rekening van de personenvennootschap daden van beheer
te verrichten, tenzij anders overeengekomen (7A:1676 sub 1 BW).
De commanditaire vennoot is uitgezonderd.
Vertegenwoordiging
Handelen in naam van de personenvennootschap.
Let op: als een vennoot voor rekening van de personenvennootschap handelt, betekent dit nog
niet dat deze bevoegd is om de personenvennootschap te vertegenwoordigen.
,Maatschap:
⁃ Namens de vennootschap handelen
⁃ Volmacht vereist (7A:1679 BW)
Heeft een vennoot in naam van de vennootschap gehandeld maar onbevoegdelijk, dan kunnen
de overige vennoten toch medegebonden zijn:
⁃ Opgewekte schijn (3:61 lid 2 BW)
⁃ Bekrachtiging (3:69 lid 1 BW)
⁃ Baattrekking (7A:1681 BW)
VOF/CV
Vereisten:
⁃ Namens vennootschap handelen
⁃ Bevoegd zijn te handelen
In beginsel is iedere vennoot bevoegd (17 WvK en 19 lid 2 WvK), tenzij:
⁃ Anders is overeengekomen
⁃ Voldaan is aan kenbaarheidsvereiste (29 WvK): wanneer VOF of CV niet ingeschreven is
in het handelsregister
De commanditaire vennoot is niet bevoegd de CV te vertegenwoordigen (20 lid 2 WvK).
Commanditaire vennoot is aansprakelijk wanneer hij een beheersdaad begaat of wanneer de
CV zijn naam draagt.
Aansprakelijkheid
Maatschap
Voor gelijke delen verbonden (7A:1680 BW) (onafhankelijk van winstverdeling t.o.v. derden.
Intern heb je een regresvordering ten opzichte van andere vennoot op basis van
winstverdeling)
VOF
Hoofdelijk verbonden (18 WvK)
(Aansprakelijk voor gehele schuld t.o.v. derden. Interne regresvordering ten opzichte van
andere vennoten)
CV
Hoofdelijk verbonden (18 WvK)
De commanditair vennoot is niet verbonden, tenzij (art 21 WvK):
⁃ Naam in CV-naam (intern)
⁃ Overtreding beheersverbod (extern)
Winst & Verlies
Het aandeel van de vennoten in de winsten en verliezen van de maatschap en VOF kunnen
partijen zelf overeenkomen.
⁃ De bepaling daarvan kan niet aan 1 vennoot worden overgelaten (7A:1671 BW)
⁃ Het beding dat 1 vennoot alle winst krijgt is nietig (7A:1672 BW) (societas leonina)
,⁃ Omgekeerd kan wel geldig worden afgesproken, dat de verliezen uitsluitend voor
rekening van een van de vennoten komt (7A:1672 lid 2 BW)
⁃ De commanditair deelt niet verder in de verliezen dan zijn inbreng (20 lid 3 WvK)
Vaststellen van het resultaat
De vennoten zijn vrij in de wijze waarop het resultaat van de personenvennootschap wordt
vastgesteld (geen verplichting tot opstellen jaarrekening of balans)
Uitkeren van winst
Zolang winst niet is uitgekeerd, valt zij in de gemeenschap, dat wil zeggen dat de vennoten
daartoe gezamenlijk gerechtigd zijn
Verhaal
Rechten van vennootschapscrediteuren
Afgescheiden vermogen: de vennootschapscrediteuren mogen zich als eerste op de
gemeenschap verhalen. De privé-crediteuren kunnen pas indien de vorderingen van de zaaks
crediteuren zijn voldaan, het aandeel van hun debiteur in de gemeenschap uitwinnen.
Jurisprudentie:
1897 VOF heeft afgescheiden vermogen
2003 Hovuma/Spreeuwenberg: CV heeft afgescheiden vermogen
2013: openbare maatschap heeft afgescheiden vermogen
2015 het failliet verklaren van de personenvennootschap leidt niet direct tot faillietverklaring
van vennoten
Continuïteit
Vier wijzen van beëindiging (7A:1683 BW)
⁃ Door het verloop van tijd waarvoor de maatschap is aangegaan
⁃ Door het tenietgaan van het goed of volbrengen van de handeling waarvoor de
maatschap is aangegaan
⁃ Door opzegging
⁃ Door dood, curatele of faillissement van, alsmede toepassing van de Wet schuldsanering
natuurlijke personen op een van de vennoten
Gevolg: ontbinding
In de praktijk: voorzettingsbeding opnemen in contract.
Toetreding vennoot
De toetredende vennoot zal aan zijn verplichting tot inbreng moeten voldoen. Waar nodig:
leveringsformaliteiten.
Toetredende vennoten zijn in gelijke mate verbonden voor de maatschapsschulden als andere
vennoten
, Uittreding vennoot
⁃ De uittredende vennoot heeft in beginsel recht op zijn aandeel in de gemeenschap.
Gevolg: goederenrechtelijke afrekening.
⁃ Uittredende vennoten kunnen, afhankelijk van de omstandigheden, bevrijd worden van
hun persoonlijke verbondenheid voor de zaaksschulden. Mededeling aan de zaakscrediteuren is
daarvoor in elk geval onontbeerlijk.
Personenvennootschap: contractuele samenwerkingsvorm, persoonlijk karakter, geen
rechtspersoon, oprichting vormvrij, vennoten persoonlijk aansprakelijk
Kapitaalvennootschap: institutioneel karakter, onpersoonlijk karakter, rechtspersoon,
oprichting strikter, aandeelhouders niet persoonlijk aansprakelijk
Fiscale aspecten Flex-BV
Impact op de AB-regeling
Van belang is: HR 16 december 2011, BNB 2012/80-81
Volgens de HR is er sprake van een aparte soort AB (4.7 IB) als er een verschil bestaat in:
⁃ De gerechtigheid tot een vermogensbestanddeel of een reserve van de vennootschap
⁃ De besluitvorming omtrent uitkeringen van winst en/of vermogen van de vennootschap
(Winst of stemrechtloze aandelen)
Ja dit zou kunnen, soort AB op basis van de statuten. Aandeelhouder valt dan in box 2 i.p.v. box
3. Hoe kan dit voorkomen worden? Niet opnemen in de statuten.