, 1.Gerontologie
Gerontologie is de tak van wetenschap die het ouder worden bestudeert, zowel in
lichamelijk, maatschappelijk en geestelijk opzicht.
Geriatrie is een medisch specialisme, gericht op de zorg en behandeling van ouderen.
Comorbiditeit- er zijn meerdere aandoeningen/ziekten gerelateerd aan een (chronische)
ziekte, bijv. depressie bij dementie.
Multimorbiditeit- er zijn twee of meer chronische ziektes tegelijkertijd.
Ontgroening- er worden minder mensen geboren dan jaren geleden, daardoor zijn er
minder jongeren.
Vergrijzing- mede door de babyboom, deze term wordt gebruikt om aan te geven dat het
aandeel van ouderen in de bevolking stijgt en daardoor een stijging van de gemiddelde
leeftijd veroorzaakt.
Ontgrijzing- minder ouderen, omdat de naoorlogse geboortegolf is uitgestorven.
Dubbele vergrijzing- mensen leven langer, er zijn meer ouderen. Binnen de groep 65-
plussers het deel 80-plussers toeneemt.
Vergrijzing, dubbele vergrijzing en ontgroening komt door
- Door de naoorlogse geboortegolf
- We worden ouder
- Steeds minder jonge mensen
Het aantal kwetsbare ouderen neemt toe. In 2025 zijn er 1 miljoen kwetsbare ouderen
verwacht. De levensverwachting zegt niks over de kwaliteit van leven.
Epidemiologische transitie- verschuivingen in ziekte- en sterfte patronen. Omran, die in
1971 de epidemiologische transitie als eerste beschreef, onderscheidde drie fasen: de
eerste fase is de uitgangssituatie van epidemieën en hongersnoden; in de tweede fase
worden deze plagen teruggedrongen door verbeterde hygiëne en beginnende welvaart,
waardoor vooral de baby- en kindersterfte en de sterfte van jonge moeders afnemen; en in
de derde fase overleven de meeste mensen hun kindertijd en bereiken de middelbare leeftijd
waarop chronische ziekten zich beginnen te manifesteren.
Chronische ziekte- minstens 3 maanden ziek of 3 x per jaar ziek.
Internationale ontwikkelingen
Japan is het meest vergrijsde land met 26 procent 65-plussers en bijna acht procent 80-
plussers. Daarna volgen vooral Zuid-Europese landen. Nederland staat op plaats 20 (18%
2
, 65-plussers en 5% 80-plussers). Europa is het meest vergrijsde continent en Afrika het minst
vergrijsde.
Levensverwachting
De gezonde levensverwachting verdeelt de levensverwachting in een gezond en ongezond
deel. Vrouwen, rijke mensen en hoog-opgeleide mensen worden vaak ouder dan mannen,
arme mensen en laag-opgeleide mensen.
Opkomst van vier chronische ziekten:
- Chronisch-psychische stoornissen
- Levensbedreigende ziekten
- Aandoeningen die tot terugkerende klachten lijden
- Aandoeningen die progressief verslechteren (invaliderende aard)
Comorbiditeit (meerdere aandoeningen hebben veelal te maken met één ziektebeeld.
Bijvoorbeeld depressie bij dementie, ADHD bij autisme of reuma en de ziekte van Crohn)
We worden steeds ouder, in 2050 gemiddeld 90 jaar, over een aantal jaren gaat dat naar
>100 jaar. Hoe overleven we een wereld met 48 miljoen demente ouderen?, in 2030-75,6
miljoen en in 2050-135,5 miljoen (World Health Organisation) En tegenover elke
gepensioneerde oudere staan in 2050 nog maar twee werkenden, als het er niet minder zijn
door robotisering en digitalisering.
1.1 Preventie
Doelgroep
Selectief- voorkomen dat mensen daadwerkelijk ziek worden
Geïndiceerd- voorkomen dat beginnende klachten erger worden
Zorggerelateerde- voorkomen dat bestaande aandoening leidt tot complicaties
Fase van ziekten
Primair- voorkomen dat gezonde mensen ziek worden
Secundair- ziekten in een vroeg stadium opgespoord zodat de ziekte niet erger wordt.
Tertiaire- ziekte verergering voorkomen
Polyfarmacie- veel verschillende soorten medicatie gebruiken
Maatschappelijke participatie- zoals de zorg voor de kleinkinderen; dit heeft een
maatschappelijk belang
Consumptieve participatie- dus geld uitgeven, consumeren, bijvoorbeeld door reisjes te
maken.
Sociaal- culturele participatie, bijvoorbeeld door musea te bezoeken
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nancydevries1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,09. Je zit daarna nergens aan vast.