Uitgebreide Nederlandstalige samenvatting, genoteerd in puntjes.
37 pagina's
Alle te kennen leerstof staat hierin verwerkt behalve de korte interviews op YouLearn.
INLEIDING IN DE ARBEIDS- EN ORGANISATIEPSYCHOLOGIE
Wat houdt het wetenschapsgebied arbeids-en organisatiepsychologie in?
Arbeidspsychologie:
Vanuit managementperspectief bekijken of er efficiënt gewerkt wordt
Onderwerpen: functieomschrijvingen, personeelsselectie, trainingen,
functioneringsgesprekken
Organisatiepsychologie:
Heeft betrekking op het begrijpen van gedrag en bevorderen van het welzijn
van de medewerkers
Onderwerpen: houding, gedrag, stress, toezicht houden op de werknemers,
effect van werkleven op gedrag thuis,…
Soms zijn er ook onderwerpen die beide takken raken, zoals motivatie.
Rol van onderzoek binnen de arbeids- en organisatiepsychologie
Doel van onderzoek:
Nieuwe methoden en procedures ontwikkelen voor het selecteren en trainen
van werknemers
Begrijpen van organisatorische fenomenen komt in journals, die nadien
vaak meermaals gereviseerd worden
Rollen van de psycholoog binnen dit werkveld
Arbeidsdeskundige:
Werkplekken/taken analyseren
belastbaarheid afzetten tov de belasting in de functie, ahv de volgende
vragen:
- Is iemand geschikt voor zijn eigen werk en de omvang?
- Zo nee, is het werk aan te passen mbv voorzieningen
- Is er ander werk binnen de organisatie voor de werknemer?
- Hoe kunnen we deze persoon begeleiden naar ander werk mbv een
reïntegratiebedrijf?
Medewerkers begeleiden op gebied van gezondheid en welzijn op het werk
Onderzoekt vb. oorzaken van fysieke of mentale werkbelasting en stress +
oplossingen
HRM-professional:
Aantrekken van nieuwe medewerkers
Ontwikkelen van assessmentprocedures
Ontwikkeling van competenties van medewerkers
Coach/trainer:
Begeleiding en ondersteuning van leerprocessen
Leerdoelgerichte instructie en feedback bieden aan werknemers
Staat meer op de achtergrond, af en toe klankbord en mentor
,Organisatieadviseur/consultant:
Betrokken bij reorganisaties, overnames en aansturingsproblemen
Interne procesbegeleiding tijdens implementatie van veranderingen
Werkplek – rol van arbeidsdeskundige
Job-analyse/functieanalyse:
Geeft een accuraat beeld van alle jobdetails en karakteristieken die mensen
nodig hebben om de job goed te kunnen uitoefenen
Waarbij nodig?
- Carrièreontwikkeling:
o via competentiesystemen worden werknemers beloond wanneer
ze kennis en vaardigheden verwerven om hun werkprestaties te
verbeteren en gepromoveerd te worden
o een functieanalyse voorziet een beeld van de KSAO’s en
sleutelcompetenties nodig voor een job op een bepaald niveau
van de carrièreladder er kan een trainingsprogramma
ontwikkeld worden + duidelijkheid ivm wanneer iemand voldoet
aan een bepaald niveau
- Juridische kwesties:
o Gaat over eerlijkheid bij het selectieproces, dit kan bereikt
worden door gebruik te maken van een lijst van relevante
KSAO’s
o Concept van essentiële functies (= acties die gedaan moeten
worden in de job) is belangrijk bij beslissen of een persoon met
een handicap kan worden aangenomen of niet: juridisch gezien
is het enkel gerechtvaardigd om iemand met een handicap niet
aan te nemen wanneer hij/zij de essentiële functies niet kan
- Functioneringsgesprekken:
o Bepalen van kritieke incidenten, die verschillende niveaus van
werkprestaties representeren van heel goed tot slecht
- Werving en selectie van personeel:
o Lijst van KSAO’s opstellen op basis waarvan ze personeel zullen
selecteren person-oriented functieanalyse
- Training van bepaalde vaardigheden:
o Ontwikkeling op basis van lijst van KSAO’s
- Beroepscounseling:
o Ervoor zorgen dat eigen KSAO’s overeenkomen met de KSAO’s
van de job
- Onderzoek
- Bepalen salarissen
- Effectief en veilig ontwerpen van een taak
- Classificatie van het werk: vergelijkbare jobs groeperen
- Ontwerpen van een job
- Planning
, Door wie wordt info hiervoor verzameld?
- Functieanalisten
- Supervisors
- Getrainde observanten
- Personeel dat zelf het werk uitvoert
Hoe wordt informatie verzameld?
Voordelen Nadelen
Zelf het werk doen als - context kan worden - verschillen tussen jobs
analist meegenomen met zelfde titel op een
- uitgebreide details andere werkplek
worden duidelijk worden niet
meegenomen
- tijdrovend en duur
- op voorhand soms
intensieve training
nodig
- kan gevaarlijk zijn
Interviewen van - verschillende - tijdrovend
werknemers perspectieven - geen context
Observeren van - relatief objectieve kijk - tijdrovend
werknemers - context kan worden - werknemers passen
meegenomen mogelijks gedrag aan
door observatie
Vragenlijsten - efficiënt en goedkoop - geen context
- verschillende - geen mogelijkheid om
perspectieven extra info te geven
- gemakkelijk - kennis van job nodig
analyseren om vragenlijst te maken
- verschillende jobs - werknemers kunnen
kunnen vergelijken antwoorden verdraaien
Soorten:
- Job-oriented / functiegericht: gericht op de taken die gedaan moeten
worden, beschrijft de job zelf
- Person-oriented / persoonsgericht: gericht op de persoonlijke
kenmerken die nodig zijn voor het werk
omschrijving van karakteristieken of KSAO’ die nodig zijn om de job
succesvol te kunnen doen. Deze karakteristieken hebben betrekking
op:
o Kennis
o Vaardigheden
o Capaciteiten/vermogen: potentie om nieuwe vaardigheden te
ontwikkelen
, o Andere karakteristieken: alles wat wel belangrijk is maar niet
past onder één van de bovenstaande begrippen vb. interesse,
persoonlijkheid, fysieke kenmerken, eerdere werkervaringen
3 elementen die een functieanalyse moet omvatten:
- Een systematische procedure
- Werk wordt in kleinere delen opgesplitst en deze delen worden
beschreven
Brannick: 5 niveaus van de hiërarchie binnen een functie:
1. Positie: verzameling van plichten die door een individu worden
uitgevoerd (het is mogelijk dat een individu meerdere posities
heet)
2. Functie: hoofdcomponent van het werk
3. Taak
4. Activiteit: onderverdelingen van taken
5. Elementen/deelhandelingen: hele kleine acties nodig om de
activiteit te kunnen doen
- Resulteert in een geschreven eindproduct
Functioneringsgesprekken:
Voordelen:
- Data kan gebruikt worden voor administratieve besluiten
- Feedback voor personeel en werkgever
- Kan gebruikt worden in onderzoek om effectiviteit van de organisatie te
meten
Soorten methoden:
- Objectief:
o Vb. tellingen van aanwezigheid, op tijd komen, productiviteit,…
o Voordelen:
Duidelijk te interpreteren
Te vergelijken met prestaties van andere werknemers
Items zijn te koppelen aan organisatiedoelen vb.
productiviteit
Cijfers zijn er vaak al, vb. bij administratie
o Nadelen:
vaak ontoereikend om zaken te meten waarbij het gaat
om kwaliteit ipv kwantiteit
gegevens zijn soms niet juist ingevoerd of aangepast vb.
een incident is soms de schuld van een andere
werknemer maar wordt ook genoteerd bij het slachtoffer
welke hoeveelheid is niet meer ok?
- Subjectief:
o Meest gebruikt, vaak in vorm van invullen van
functioneringsformulieren
o Cognitieve processen bij het interpreteren en categoriseren van
ervaringen:
Observeren
Informatie opslaan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merelmarissen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
