Volledige Grondslagen 2 BK1GR2
Samenvatting
geschreven door:
AvenueM
De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Samenvattingen
Op Stuvia vind je het grootste aanbod aan samenvattingen en collegeaantekeningen. De
documenten zijn geschreven door jouw medestudenten, specifiek voor jouw opleiding!
www.stuvia.com
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
, Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Samenvattingen
Dat is architectuur,
Kostof (574-578)
Een architectuurgeschiedenis. Context en rituelen
Spiro Kostof (1936-1991)
- Hoogleraar architectuurgeschienis
- The architect. Chapters in the History of the profession (1977), The city shaped. Urban
patterns and meanings through history (1991), The city assembled. The elements of urban
form through history (1992)
- De laatste twee boeken (hierboven): gaan over de geschiedenis van de stedenbouw. Niet op
chronologische volgorde,, maar een thematische aanpak.
- A History of architectur: universele architectuurgeschiedenis die niet zou lijden aan de
gebruikelijke etnocentrisme (het prioriteit geven aan de westerse architectuur) of elitarisme
(het negeren van bescheiden constructies ten gunste van publieke gebouwen en
monumenten)
De studie van het gebouwde
Architectuur is een sociale handeling wat betreft haar methode en doel. Komt voort uit teamwork:
gemaakt voor het gebruik. Ook is het een dure handeling. Een geschiedenis van de architectuur moet
rechtstreeks zijn ingebed in het onderzoek naar sociale, economische en technologische systemen uit
de geschiedenis van de mens
Ieder gebouw vertegenwoordigt een sociaal artefact van specifieke impulsen, energie en
betrokkenheid.
Vier stellingen die het bereik en de behandeling van ons onderzoek bepalen:
1. We moeten kijken naar het materiële aspect van ieder gebouw als geheel
2. Het gebouw moet gezien worden in een breder fysiek kader en niet alleen op zichzelf
3. Idealiter zouden alle gebouwen uit het verleden, ongeacht hun afmetingen, status of
historisch belang, een studie waard geacht moeten worden.
4. De extra materiële aspecten die het bestaan van gebouwen beïnvloeden zouden essentieel
geacht moeten worden voor de waardering ervan
Het een zijn van architectuur (stelling 1)
Gebouwen zijn nog primair structurele raamwerken noch primair dragers van vorm: het schrijven van
een architectuurgeschiedenis vanuit het perspectief van een van deze beide ten koste van de ander
zou juist een ontkenning van de fysieke integriteit van de gebouwen inhouden.
Context van architectuur (stelling 2)
Geen enkel gebouw is een losstaand object dat aan zichzelf genoeg heeft. Het hoort thuis in een
groter kader.
De manier waarop we architectuur ervaren is ook strijdig met de opvatting van gebouwen als vaste
objecten. In werkelijkheid is onze ervaring niet statisch.
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
, Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Samenvattingen
Architectuurgeschiedenis voert naar het terrein van de architecturale ervaring, zodat gebouwen uit
het verleden niet worden gereduceerd tot neutrale relikwieën maar in staat zijn iets van het
karakteristieke van hun ontstaan en het daaropvolgende gebruik te behouden.
Het gemeenschappelijke van architectuur (stelling 3)
Deze gaat over stelling drie van de vier stellingen (zie hierboven). Dit is niet altijd zo geweest.
Architectuur is een kunst van niveau, de bewuste creatie van een esthetische vorm die uitstijgt boven
de praktische eisen van functionaliteit en constructie. Vitruvius noemde dit Venustat(schoonheid) en
andere termen als utilitas (functionaliteit) en Firmitas (soliditeit).
Historici hebben zich door het accepteren van de tweedeling tussen architectuur en bouwen
geschaard achter deze kijk op onze gebouwde wereld. De geschiedenis van architectuur werd
synoniem aan de geschiedenis van monumenten.
Het algemene doel van architectuurgeschiedenis is het onderzoeken van de bouwkundige impulsen
in verre en recente culturen.
Het is net zo ongepast om de bouwkundige impulsen van een natie louter en alleen te beoordelen
aan de hand van haar geletterde architectuur – openbare monumenten en prestigieuze gebouwen-
zoals het het ongepast zou zijn om het sociale karakter van een natie enkel te bepalen op basis van
zijn gezag hebbers.
Een meeromvattende definitie van architectuur:
- Het ergerlijke onderscheid tussen architectuur en bouwen architectuur en bouwkunde,
architectuur en speculatieve ontwikkeling opzij te zetten
- Het bejegenen van alle gebouwen met een gelijke mate van nieuwsgierigheid
- Het zorgvuldig onderscheid maken tussen stijlen en vorm conventies zonder één ervan te
discrimineren
- Het werkelijk respecteren van de architecturale prestaties van culturen ongeacht hun plaats
van herkomst ect.
De mentaliteit zegt:”als iets niet algemeen bekend is, is het omdat het dit niet verdient”
Architectuur is in laatste instantie niets meer en niets minder dan de gave om plaatsen te creëren
voor bepaalde menselijke doeleinden.
De betekenis van architectuur (stelling 4)
Om gebouwen goed te kunnen bestuderen moeten er vragen worden gesteld en beantwoord dit in
relatie staan tot tijd en doel.
Tijd: ieder gebouw zit gevangen in het web van de vierde dimensie, met draden die naar voren en
naar achteren lopen, naar andere gebouwen die het beroerd hebben of erdoor beroerd worden.. het
wordt deel van de overlevering, een vast gegeven in het continuüm van vorm dat steeds weer met
nieuwe gebouwen aangevuld zal worden.
Een ander motief dat in de opeenvolging een rol speelt: de pure concurrentie drift: monumenten
bouwen die de pracht van een ander meesterwerk uit het verleden zou doen verbleken.
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
, Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Samenvattingen
Doel: de manier waarop een gebouw tegemoetkomt aan zijn voorgeschreven functie(ritueel).
Ritueel kan de poezie van de functie genoemd worden: voorzover een gebouw gevormd wordt door
ritueel, herbergt het niet alleen een functie, maar is het ook een commentaar daarop.
In zoverre architectuur de functionele kunst is die het toneel voor menselijke activiteiten in
gereedheid brengt, is de geschiedenis van de architectuur onlosmakelijk verbodnen met het
spektakel van menselijke inspanningen. De architectuur geschiedenis zou moeten proberen te kijken
naar gebouwen als tastbare beelden van de waarden en aspiraties van de maatschappijen waardoor
ze ontworpen werden. Gebouwen weerspiegelen echter niet altijd passief de maatschappij. Soms
proberen ze maatschappelijke houdingen te modelleren of uit te leggen wat er zou moeten zijn.
De opkomst van plaatsloosheid (762-765)
Martin Heidegger
- “Bauen Wohnen Denken”: introduceerd het thema authentieke wonen en een reflectie over
de betekenis van de plaats.
- De brug: ze verzamelt de aarde als landschap om de stroom heen;
- “de plaats is niet al voorhanden doordat de brug er staat. Wel zijn er, voordat de brug er is,
langs de stroom vele punten die door iets bezet kunnen worden. een ervan verschijnt als een
plaats en werl door de brug”
Vittorio gregotti
- Maakte het landschap als te verschijnen plek het centrale element van zijn architectuur
theorie.
- Architectuur is eigenlijk constructie van een landschap en haar speelruimte strekt zich veel
verder uit dan de technologie van het bouwen.
- De natuur moet door de architectuur tot bewoonbaar landschap worden omgevormd en
daartoe moet de architectuur de materialiteit van de omgeving erkennen als haar
belangrijkste gegeven.
Christian Norber-Schulz
- Genius loci, verwijst naar Heidegger
- Genius loci verwijst naar het karakter, de geest van een plek. Het is de taak van architectuur
om dit plaatskarakter te articuleren en tot uitdrukking te brengen. Alleen op deze manier
kan ze het wonen van de mens mogelijk maken.
- Wonen berust op de intieme relatie tussen mens en plaats.
- Het boek Existentie, ruimte en architectuur. De existentiële ruimte van de mens valt niet
samen met een abstracte ruimtelijkheid, maar geconcretiseerd is in de ervaring van centrum
en plaats.
- De extentieel betekenisvolle relatie tussen plaatsen, paden en domeinen tekent zich af op
verschillende schaalniveaus (landschap, stedelijk, huis, ding), die interacties met elkaar
aangaan. Het is de taak van architectuur om concreet gestalte te geven aan die beteknisvolle
relaties.
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
, Stuvia.com - De Marktplaats voor het Kopen en Verkopen van je Samenvattingen
- Uitwerking van inzichten en thema‟s van Team X leden
- Architectuur wordt gezien als een articulatie van ruimte die beteknisvolle plaatsen doet
ontstaan. Dit idee heeft een grote invloed gehad in het Nederlandse architectuuronderwijs.
Alison en Peter Smithson
- Een zoektocht naar de relatie tussen straat, wijk en stad. de straat staat voor een
gemeenschap van lijfelijk contact. De wijk voor gemeenschap van kennissen. De stad staat
voor een gemeenschap van intellectueel contact.
- Het besef dat een al te direct op elkaar betrekken van identiteiten en plaatsen haaks staat op
de realiteit van de moderne consumptiemaatschappij. Zien het als een zeker bevrijding en
mancipatorisch potentieel. Schulz heeft dit niet en ziet het als iets negatiefs. Zorgt voor
plaatsloosheid.
Aldo van Eyck en het tijdschrift forum
- De grootste kwaal: het amorf additief en abstract karakter van nieuwe woonsteden, hun
verbeeldingsloze eenparigheid en holheid waarin de identiteit van ieder en alle tenietgaat.
- Hij pleit voor architectuur die oog heeft voor duofenomenen. Een thuis, waarin het een
harmonie zal vinden die voortvloeit uit een voortdurende beweging tussen wederkerige
polen.
- Heeft invloed gehad op o.a. Piet Blom en Herman Hertzberger in het Nederlandse
structuralisme.
Ed Taverne
- Had kritiek op de Smithsons, van Eyck en jaap Bakema, omdat volgens hem dit heeft geleid
to een steeds diffuser geworden architectuur, niet alleen in de zin dat het gebouw als object,
aan presentatie, massa en volume verloren heeft, maar diffuser in de zin dat de architectuur
meer en meer ondergeschikt is geraakt aan haar maarschappelijke en politiek functioneren.
- Gevolg: de aandacht voor de eigenheid van architectuur als discipline met een specifieke
geschiedenis, een logica en een werkterrein verslapt is..
Kenneth Frampton
- De avant-garde die de modernisering steeds vooruit wilde zijn, heeft haar geloofwaardigheid
verloren.
- Hij pleit voor een kritisch regionalisme. Deze praktijk is gericht op het bouwen van een plek,
waarbij de specifieke cultuur van een streek, haar geschiedenis, haar topografie, haar
lichtinval, wordt ingeschreven in de vorm en uitvoering van het werk.
Massimo Cacciari
- De radicale ontworteling, het ontworteld raken van de plaats, aan de basis ligt van alle
ontwikkelingen binnen de moderne architectuur.
Paul Virilio
- Steden worden meer en meer doorgangsruimte. De stad verliest haar vorm en haar
centraliteit.
Dit document is auteursrechtelijk beschermd, het verspreiden van dit document is strafbaar.
