Psychologie van de seksualiteit 2016 – 2017
HC 1 Inleidend college – H. 1+9 Lehmiller 01 – 02 – 2017
Seks is complex: er komen gevoelens en emoties bij kijken, mensen denken erover na. Bepaalde gedachten
leiden tot bepaalde handelingen. Vaak is seks gericht op een ander en heeft het te maken met lichamelijke
opwinding of begeerte.
Menselijke seksualiteit componenten:
Biologisch de mens heeft een reproductief lichaam
Psychologisch de mens heeft opvattingen
Sociaal er is een partner
Cultureel er is iets aangeleerd
Klinisch soms gaat het mis
Biopsychosociaal model: →
Behoefte piramide van Maslow:
Zelfontplooiing staat bovenaan, daaronder komen
waardering, sociale acceptatie (Liefde), zekerheid en
fysiologische behoeften (seks).
Seksualiteit = Bepaalde menselijke gevoelens en
handelingen van lichamelijke aard gericht op een ander, die
gepaard gaan met lust en opwinding en die voortkomen uit
geslachtsdrift
geslachtsdrift = libido = begeerte = de mate waarin een
persoon behoefte heeft aan seksualiteit
Hoe hebben mensen seks:
• Niet aseksueel gedrag, celibaar vrijwillig of onvrijwillig
• Solitair seksueel gedrag seksuele fantasieën, masturbatie
• Seksueel gedrag met partner kussen, strelen, orale seks, anale seks, coïtus
Wat mensen verstaan onder seks is wijdverspreid:
90 – 100% van de mensen ziet coïtus als seks (heteroseksueel).
Zelfstimulatie wordt maar door 4% gezien als seks.
Eeuwenlang is de opvatting geweest dat seks is:
• heteroseksuele penis-vagina coïtus
• waarbij de man een orgasme heeft (vrouw niet)
• binnen een monogame relatie (liefst het huwelijk)
• met als doel voortplanting.
In het Victoriaanse tijdperk deden mensen seks alleen ten behoeve van voortplanting, er was voor de vrouw
toen geen lol aan.
Tegenwoordige opvattingen over seks
• meerdere technieken (masturbatie, oraal, anaal, telefoonseks etc)
• binnen uiteenlopende relaties (heteroseksueel, homoseksueel, one-night-stands, tijdelijke relatie, friends
with benefits, serieel monogaam)
• met diverse doelen, zeker niet alleen voortplanting
,Doelen waarom mensen seks hebben:
Lange tijd worden twee doelen onderscheiden:
voortplanting – procreatie
seks is heteroseksuele coïtus, gericht op het doorgeven van genen
lustbeleving – recreatie
seks is elk gedrag – solo of samen – gericht op de bevrediging van seksuele lust
Bevestigen van een intieme relatie – romantisch/emotioneel
HC 2 Religie – H.6 Lehmiller 02 – 02 – 2017
Vrouwen als oorlogswapen – vrouwen worden verkracht omdat je daarmee niet alleen die vrouw, maar die
hele familie en samenleving schaadt.
Seks wordt gezien als een rituele reiniging in Afrika, vrouwen worden na hun eerste menstruatie verkracht
door een ‘hyena’. Dit is een man die seks heeft met weduwen en meisjes in de opdracht van de familie.
Ook is er zoiets als ‘corrigerende verkrachting’, hier worden mensen verkracht omdat ze verschillen van
seksuele geaardheid of gender identiteit. De verkrachter denkt hiermee de mensen te bekeren om weer
heteroseksueel te worden en zich te voegen in de gender stereotypen. Dit kwam vooral voor in Afrika, onder
de lesbiennes.
6 dimensies in de seksualiteit:
• Biologische dimensie
• Psychologische dimensie
• Sociale dimensie
• Gedragsdimensie
• Klinische dimensie
• Culturele dimensie
Biologische component
98,4% genetische overeenkomst tussen mens en chimpansee én bonobo
Ze lossen het alleen op een andere manier op. Tijdens conflicten hebben bonobo’s als reactie seks, terwijl
chimpansees agressie vertonen.
De bonobo vertoont veel overeenkomsten als het gaat om seksueel gedrag met de mens. Ze hebben ook
pseudo-copulatie tussen vrouw-vrouw en man-man en ze doen aan masturbatie, tongzoenen, fellatio etc.
ook hebben beide partijen er evenveel plezier in.
Verschil mens en dier:
Bij de mens is seks gekoppeld aan emoties en we denken erover na, ook is het cultureel bepaald hoe we
seks hebben en met wie.
Psychologische component
Seksualiteit gaat over alle zintuiglijke gewaarwordingen, emoties en cognities die iemand associeert met
lichamelijke seksuele opwinding, en die meestal leidt tot seksueel verlangen en/of gedrag.
6 modellen in seksualiteit
, • Het traditioneel christelijke model
• Het sociologische model
• Het freudiaanse model
• Het radicaal politieke model
• Het eenvoudig leermodel
• Een biopsychosociaal model
Het traditioneel christelijke model
Seksualiteit is een impuls van het vlees → seks is een zonde
Er dient te allen tijde een balans gevonden te worden tussen:
Lichaam en geest, dierlijk en spiritueel, zondig en goed en drift en zelfbeheersing.
Opvattingen:
• Seks dient alleen voor de voortplanting
• Seks mag alleen binnen een huwelijk
• Seksuele voorlichting verboden
• Prostitutie verboden
• Voorbehoedsmiddelen verboden
• Abortus verboden
• Kunstmatige bevruchting verboden
• Seks voor het huwelijk verboden
• Seks buiten het huwelijk verboden
• Masturbatie verboden
• Anale seks verboden
• Homoseksualiteit en homohuwelijk verboden
Deze seksuele onderdrukking leidt tot erotische kunst en seksueel misbruik.
Ook ontstaat er een zekere seksuele frustratie.
Paul Franciscus is wat milder in zijn opvattingen:
Hij keurt het gebruikt van anticonceptie niet af, zeker als dit SOAs kan voorkomen en hij is wat toleranter
tegen homo-relaties. Maar hij keurt homo huwelijken nog niet goed.
In de westerse samenlevingen wordt een homo huwelijk over het algemeen geaccepteerd, in China, Afrika,
Rusland en het midden Oosten is het niet geaccepteerd. Hoe meer de religie de baas is, hoe minder het
geaccepteerd wordt.
Correlatie tussen religiositeit en
• meer conservatieve seksuele attitudes en gedrag
• minder vaak seks voor het huwelijk
• minder vaak riskant seksueel gedrag
• minder tolerant ten aanzien van orale seks
• meer homofobe gevoelens
• meer schuldgevoelens over seksueel gedrag
Religie in de moderne wereld:
• Seks moet bewaard worden voor het huwelijk
• Homotherapie
Van religie naar wetenschap → degeneracy theory
Wetenschappelijk werk L’onanisme: masturbatie (onanie) leidt tot zwakheid, blindheid, hersenverweking,
ruggenmergtering (Samuel-Auguste Tissot)
Van zonde naar ongezond, mannen kregen een band om hun penis zodat ze niet aan zichzelf konden zitten.
