Geschiedenis Memo Have/VWO 1 Hoofdstuk 3 Grieken
Een zeer uitgebreide samenvatting van hoofdstuk 3: De Grieken. Wanneer je deze samenvatting hebt geleerd, ben je klaar voor de toets. De samenvatting is getypt is begrijpelijke taal, waardoor dit veel makkelijker leert.
De Grieken
* Het leven in...
Hoofdstuk De Grieken
Rond 750 v. Chr. Was er in Athene en andere plaatsen in Griekenland een bijzondere samenleving. De
Grieken zijn beroemd geworden door hun
(bouw)kunst;
Hun denken;
En hun manier van besturen. (de baas zijn)
In hun kunst beelden ze vaak hun godenwereld af, die bestaat uit één grote familie met aan het hoofd
de god Zeus. Zij geloofden dat Zeus in een bijengrot was geboren en groot gebracht door de bijen.
De tijd van de oudheid: Griekse geschiedenis in de tijd van de Grieken en Romeinen. Deze was van 3000
v. Chr. Tot 500 na Chr.
2. Het leven in een Griekse stadstaat.
De meeste Griekse steden zijn ontstaan bij een plek die men goed kon verdedigen. Bijvoorbeeld de
Atheense Akropolis lag op een heuvel. Akropolis betekent hoge heuvel. In tijden van nood konden de
bewoners daar naar toe vluchten. Hier stonden ook de belangrijkste tempels.
Naast de Akropolis lag de agora, dit betekent in het Grieks verzamelplaats. In de stoai (dat zijn de
zuilengangen), kwamen de mannen bijeen om:
De laatste nieuwtjes uit te wisselen;
En handel te drijven;
Om over politiek te praten.
Ook de rechtbank lag dicht bij de Agora. Op de heuvel Pnyx werden belangrijke beslissingen
genomen.
Wat is een stadstaat?
Stadstaten ontstonden rond 750 v. Chr. Een stadstaat bestond uit een stad met omringend land en dat
werd een polis genoemd. (het meervoud is poleis). In Griekenland waren ongeveer 700 poleis. Ze waren
van elkaar gescheiden door bergen en water. Een polis had gemiddeld 1.000 inwoners. Alleen Athene en
Sparta waren groter. De Grieken hadden dezelfde:
afstamming;
ze spraken dezelfde taal;
vereerden dezelfde goden;
en hadden dezelfde bouwstijl.
Iedere polis bepaalde zelf hoe het bestuur was en welke regels er waren. De Grieken voelden zich op de
eerste plaats inwoner van de polis, en pas in de tweede plaats Griek.
Hoe was het dagelijks leven in een Griekse stadstaat?
Vruchtbare grond was er maar weinig in Griekenland. Toch leefden de meesten van de landbouw: vooral
graan, druiven en olijven.
Grieken waren goede scheepsbouwers en er werd handel gedreven. Ze verkochten aardewerk, wijn en
olijven om graan te kunnen kopen.
De taken van de man:
werken op het land en handel;
hij zorgde voor het inkomen en was het hoofd van het gezin;
hij bepaalde met wie zijn dochters trouwden;
hij kon zijn zonen onterven;
alleen jongens leerden rekenen, schrijven en lezen en deden aan sport.
In rijke families waren de vrouwen:
, hoofd van de huishouding;
zij beheerden het geld;
hielden toezicht op de huisslaven;
de dochters werden opgevoed tot toekomstige echtgenotes. Meisjes mochten vanaf hun 14 e
jaar trouwen.
Sparta:
In de polis Sparta was het dagelijks leven anders. In de 8 e eeuw v. Chr. Hadden de Spartanen hun
buurland Messenië veroverd. Dit was vruchtbaar gebied. De bewoners (die werden heloten genoemd),
waren sindsdien bezit van Sparta. Maar er was één probleem: er waren meer Messeniërs dan
Spartanen. Om die Messeniërs de baas te blijven, werd er veel oorlog gevoerd.
Jongens kregen daarom een Spartaanse opvoeding!!!. Dat betekende: op hun 7e jaar werden ze
opgeroepen voor militaire training. Ze werden getraind om pijn, honger, dorst, kou en slaapgebrek te
verdragen. Op hun 30e waren ze klaar met hun dienstplicht. Als ze het goed hadden gedaan dan kregen
ze een stuk land en dat werd bewerkt door slaven.
Spartaanse meisjes werden opgevoed door hun moeder. Ze trouwden tussen hun 18e en 20ste jaar. Het
huishouden deden ze niet zelf, maar werd door heloten gedaan.
In Griekenland was er ongelijkheid tussen vrije mensen en slaven. Slavernij was toen heel normaal. Een
slaaf was iemands eigendom en had geen rechten. Ze werkten:
1. In de mijnen;
2. Als roeier op schepen;
3. In het huishouden;
4. Of als leraar.
Soms werden ze vrij gelaten of konden ze zichzelf vrijkopen.
Er waren ook verschillen tussen vrije mensen. In veel poleis (stadstaten) kregen alleen rijke vrije mensen
het burgerrecht. Alleen burgers mochten meebeslissen in de politiek van de polis. Arme vrije mannen,
vrouwen en vreemdelingen mochten dit niet. Alleen de Spartanen die de militaire training en de
dienstplicht hadden gedaan, kregen het burgerrecht.
De wapenuitrusting van een Griek bestond uit een panoplie (pantser), een helm, een gordel en
scheenbeschermers. Hij was goudkleurig en niet alleen gemaakt om het lichaam te beschermen maar
ook om indruk te maken bij de tegenstander. De Grieken vonden hun wapenuitrusting zo belangrijk dat
ze er na hun dood mee begraven wilden worden.
Het bestuur: Athene en Sparta
In de Spartaanse wet stond dat een vrouw moest kunnen hardlopen, worstelen, discuswerpen en
speerwerpen. Eens in de 4 jaar was er in Olympia een hardloopwedstrijd voor ongetrouwde Griekse
meisjes ter ere van de godin Hera (de vrouw van Zeus)! Vooral Spartaanse meisjes deden hier aan mee.
Spartaanse vrouwen moesten sterk en gezond zijn om kinderen te baren. Dit was zelfs zo erg, dat
Spartaanse baby’s werden onderzocht door de raad van ouderlingen. Als die raad bepaalde dat een kind
sterk genoeg was, dan mocht het blijven leven. Zo niet dan ging het naar het Taigetosgebergte om te
sterven.
Hoe was het bestuur geregeld in Athene en Sparta?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marmuilwijk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
