Summary
Summary NW opsommings graad 8
11 bladsye 2 kwartale Colour coded Aktiwiteite uitgesluit Word dokument
[Show more]
Content preview
Kwartaal 3Statiese elektrisiteit
Wrywing
Wrywing veroorsaak statiese elektrisiteit
Neutrale materiale word teen mekaar gevryf.
Party elektrone word van die een materiaal na die ander oorgedra
Een voorwerp is dus negatief en die ander een positief gelaai
Wrywing veroorsaak dat elektrone tussen die atome van materiale oorgedra word
Positiewe lading- tekort aan elektrone
Negatiewe lading- oormaat aan elektrone
Kragte tussen ladings
Gelyksoortige ladings stoot mekaar af en ongelyksoortige ladings trek mekaar aan
Polarisasie
Polarisasie gebeur wanneer ʼn gelaaide voorwerp naby ʼn neutrale voorwerp kom
Die neutrale voorwerp se elektrone beweeg dan weg van die gelaaide voorwerp
Die voorwerp het dus ‘n positiewe en negatiewe kant
Dit is elektriese polarisasie
‘n vonk is die ontlading van statiese elektrisiteit
Veiligheid
Moenie onder ʼn boom wees as daar weerlig is nie
Wees baie versigtig om ʼn plastiek houer met brandstof te vul aangesien dit hoogs vlambaar
is
Energie oordrag in elektriese stelsel
Stroomelektrisiteit
Stroomelektrisiteit bestaan uit elektrone wat heeltyd beweeg
Elektrone word gegroepeer
Hierdie groepe word coulomb genoem
Lading word in coulomb gemeet
Elektriese stroom dra energie oor een dus kan gloeilamp brand
Die stroom wat in ʼn stroombaan vloei word stroomelektrisiteit genoem.
Om ʼn stroom te laat vloei kort jy:
N bron van elektriese energie, geslote stroombaan en geleiers
N stroombaan is ʼn volledige of geslote pad vir elektrisiteit
Die volgende komponente moet aan mekaar gekoppel wees
Van een terminaal van die sel deur verbinders deur die filament van ʼn gloeilamp of ander
komponente terug na die ander terminaal van die sel of battery
Komponente van ʼn elektriese stroom
*leer tabel op bl.220
Die minimum komponente in ʼn stroombaan is:
Energiebron, verbinders, geslote stroombaan, iets om die vloei aan te dui
, Verbindingsdrade
Dra elektriese ladings oor ʼn afstand
Word van metaal gemaak wat goeie geleiers is soos koper
Battery
Kombinasie van meer as een sel wat in serie geskakel is
Bron van elektriese energie
Dit stoor chemiese potensiële energie wat slegs reageer wanneer ʼn stroombaan voltooi is
Chemiese energie wors omgeskakel na elektriese energie
Die sel skep spanning deur aan elektrone elektriese kinetiese energie te voorsien.
Hierdie lading vloei dan deur die verbinders
Skakelaar
Word gebruik om ʼn stroombaan oop of toe te maak
Beheer stroombane
Ook ʼn veiligheids komponent
N oop stroombaan kan veroorsaak word deur
Oop skakelaar, los kontak by skakelaar, los verbinding, gebreekte draad, stukkende filament
Resistors
Gemaak van materiale wat weerstand bied
Resistors het ʼn invloed op die grootte van die elektriese stroom
Resistors word warm wanneer dit weerstand bied teen die stroom
Effekte van elektriese stroom
Elektriese energie kan in ander vorme omgeskakel word soos warmte, magnetiese en
chemiese effekte
Warmte effek
Elektriese stroom vloei maklik deur geleiers soos metaal
Geleiers bied weerstand
Weerstand hoog-stroom min en anders om
As metaal se weerstand hoog is word dit warm as daar stroom deur vloei en word dan na die
omgewing oorgedra
Verwarmer ketels ens.
N stroombaan kan oorverhit wat lui tot kortsluiting
Stroom neem dan die pad met minste weerstand
Smeltdrade smelt wanneer die stroom oorverhit en onderbreek dan die stroom
Elemente word gemaak van nichroom en word warm as daar ʼn stroom deur vloei
Magnetiese effek
Stroomdraende geleier veroorsaak ʼn magnetiese veld rondom die geleier
Elektrisiteit kan gebruik word om ʼn tydelike elektromagneet te maak
Elektromagneet, speakers, stofsuier ens.
Om ʼn elektromagneet sterker te maak:
Meer selle in serie
Ysterspyker in spoel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ninakotz3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for R180,00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy summaries for 14 years now