Deze samenvatting is gemaakt voor Dietistisch Handelen semester 5/6 jaar 3. De samenvatting sluit aan op Voeding en Diëtetiek aan de Haagse Hogeschool. Besproken onderwerpen:
- Diabetes mellitus
- Bariatrische chirurgie
- Metabool syndroom
- Kinderen (groei en ontwikkeling + ziektebeelden)
- ...
Bijlagen:
- Week 1, 2, 4, 8 en 9 invulschema’s karakteristieken van ziekte.
,Diabetes Mellitus, week 1
Diabetes mellitus wordt in de volksmond ook wel suikerziekte genoemd. Dit is een
chronische ziekte en bestaat uit de twee bekendste varianten:
- diabetes type 1 (pancreas maakt minder en uiteindelijk geen insuline aan)
- diabetes type 2 (pancreas maakt insuline, maar prikkel opnemen is lager)
Beide varianten hebben gemeen dat er onbehandeld teveel suiker in het bloed zit.
Bij diabetes type 1 maakt het lichaam zelf helemaal geen insuline meer aan. Dat komt
doordat het afweersysteem de cellen die insuline aanmaken vernietigt. Daarom moet je een
paar keer per dag insuline inspuiten of een insulinepomp dragen. Als dit niet gebeurt kunnen
er complicaties ontstaan, zoals hart- en vaatziekten, nierziekten en slechtziendheid of
keto-acidotisch coma. Witte bloedcellen vallen bètacellen aan (auto-immuunziekte). In 7
mmol/l wordt diabetes vastgesteld, normaalwaarde is onder de 6,1 mmol/l.
Voedingsadviezen voor mensen met diabetes type 1 zijn gericht op het onder controle
houden van de bloedsuiker en op het goed zorgen voor hart en bloedvaten, om zo de kans
op complicaties te verkleinen. Verder is het belangrijk om voldoende te bewegen.
Mensen met diabetes type 2 hebben onbehandeld een te hoog bloedsuikergehalte. Door
hoge bloedsuikers kunnen complicaties ontstaan, zoals hart- en vaatziekten, nierziekten en
slechtziendheid.
Mensen met overgewicht hebben een grotere kans om diabetes type 2 te krijgen. Vooral als
het vet rond de buik zit. Gezonde voeding helpt om gewicht te verliezen en kan zo helpen
om het risico op diabetes type 2 te verlagen.
,Bloedsuikerregulatie
Insuline en glucagon worden in de pancreas (alvleesklier) geproduceerd, in de eilandjes van
langerhans. Alphacellen m aken hormoon glucagon, betacellen maken hormoon insuline.
- Dit is de endocriene (in het bloed) functie, het maken van hormonen.
- De exocriene (in de darmen) functie van de pancreas is het produceren van
verteringsenzymen (amylase, lipase en protease).
Insuline ( veel glucose in bloed)
- zorgt ervoor dat glucose in de cellen kan en dus opgenomen kan worden door de
cellen, wordt in de buik gespoten. Eigen is kortwerkend, gespoten is langwerkend
- opgeslagen kan worden als glycogeen in lever en spieren (5%)
- opgeslagen als vet in je vetweefsel als grootste energiebron
Glucagon (vastfase, geen glucose meer)
- glycogeen afbreken tot glucose
- vetten afbreken tot glucose, voor energie
HbA1C = versuikering van het hemoglobine gemeten over 6 - 8 weken
Bij diabetes type 1 kan ketoacidose optreden (snel in coma)
Hyperglykemische dehydratie is een acuut probleem, onderdeel ketoacidose
Een hypo (te weinig suiker) is gevaarlijker dan een hyper (te veel suiker), verhelp je door
direct druivensuiker te voeren, zoals dextro
Metformine verlaagt de bloedglucose (medicijn), net als insuline
SU-derivaten zorgen voor bloedglucose verlaging bij diabetes type 2, zorgen voor meer
afgifte van insuline, kan overgewicht veroorzaken
Biguaniden zorgt in diabetes type 2 dat de glucoseproductie in de lever vermindert en de
insulinegevoeligheid verhoogd wordt (glucose opname hoger) (gluconeogenese geremd,
eetlust wordt geremd)
Glucosidase remmers v ertraagt splitsing en opname glucose (remt enzym alfa-glucosidase)
SGLT2 remmers z orgen dat de glucosereabsorptie in de nieren wordt geremd (plas je uit)
GLP-1 verlagen de HbA1c en DPP-4 verlaagt bloedsuiker
Microvasculair: (haarvaten)
polydipsie: veel dorst
poly-urie: veel plassen
poly-fagia: veel eten
retinopathie: blindheid
nefropathie: nierschade (in glomerulus)
neuropathie: zenuwschade in haarvaten
dia. voet: oorzaak van neuropathie
Macrovasculair: (aders etc.)
atherosclerose
, De student kan…
• de risicofactoren en symptomen herkennen bij de cliënt die wijzen op de mogelijke
aanwezigheid van diabetes mellitus waarvoor deskundigheid van een andere discipline
gewenst is.
• op basis van de diëtistische diagnose en in samenspraak met een cliënt met diabetes
mellitus, een evidence based behandelplan opstellen wat in lijn is met de stadia van
gedragsverandering van de cliënt.
• Je voert het behandelplan met de cliënt uit, door hem/haar te begeleiden in de SMART
opgestelde hoofd- en subdoelen door passende uitvoeringsafspraken te plannen met de
cliënt.
• Je kunt beargumenteren welke doelen prioriteit krijgen bij een cliënt met DM op basis van
EPB en zijn/haar stadia van gedragsverandering.
• Je werkt methodisch samen met collega’s door effectieve en volledige rapportages in de
digitale zorgsystemen
Karakteristieken van een aandoening
Voor ieder ziektebeeld moet je deze in kunnen vullen. Het geeft een goede analyse van het
ziektebeeld in een makkelijk overzicht.
Complicaties bij DM > diabetesfonds
Macrovasculaire complicaties (=grote bloedvaten):
- atherosclerose in de kransslag-, halsslag- en beenslagaders (de ophoping van vetten
in de bloedvaten)
- een verhoogd risico op een myocardinfarct
- verhoogd risico op beroerte
- verhoogd risico op perifeer vaatlijden.
Microvasculaire complicaties (=haarvaatjes):
- nefropathie
- retinopathie
- reuropathie.
Complicaties op de lange termijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jennifer-dejong. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,99. Je zit daarna nergens aan vast.
