Samenvatting
Samenvatting thema 5: planten (biologie voor jou vwo 5)
Een samenvatting van thema 5: planten van biologie voor jou voor jaarlaag vwo 5.
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Thema 5: planten5.1: bouw, groei en ontwikkeling
Bouw
De wortel, de stengel en het blad zijn de organen van een plant, zij bestaan uit 3 verschillende
weefsels:
- Dekweefsel: de buitenzijde van de plant: beschermt hem tegen waterverlies en infecties.
- Vaatweefsel: in alle organen en bestaat uit transportvaten (houtvaten en bastvaten).
- Vulweefsel (grondweefsel): zit tussen het dekweefsel en vaatweefsel en is betrokken bij de
fotosynthese, opslag en stevigheid.
Groei en ontwikkeling
Voor de groei van een plant is zuurstof, koolstofdioxide, licht en een geschikte temperatuur nodig.
Ontwikkeling in een plant is als tijdens de groei cellen zich specialiseren en van vorm veranderen of
als organen veranderen en er nieuwe organen ontstaan. Delingen vinden plaats bij cellen in
meristemen (deelweefsels) -> hierin komen stamcellen voor -> zorgt dat een plant heel het leven kan
groeien. Meristemen bevinden zich in de toppen van wortels en stengels (groeipunten), in knoppen
en in jonge bladeren. Als een cel zich deelt ontstaan 2 dochtercellen -> 1 blijft een meristeemcel en
de ander ondergaat celstrekking (= dat de cel groeit door opname van water). -> cel kan dan van
vorm veranderen (celdifferentiatie) en een speciale functie krijgen (celspecialisatie).
Lengte- en diktegroei
In houtachtige planten vindt zowel lengte- als diktegroei plaats. Lengtegroei gebeurt in de jongste
delen: de stengeltop en worteltop. Diktegroei vindt plaats in een ringvormig meristeem dat cambium
heet. Cellen groeien dan in de dikte doordat cellen in het cambium zich dan delen. 1 van de cellen
blijft dan in het cambium de ander komt daar buiten te liggen. Naar binnen toe vormt de cambium
houtcellen en naar buiten toe bastcellen. Houtvaten ontstaan door boven op elkaar gelegde
houtcellen, de dwarswanden tussen houtcellen verdwijnen onder invloed van enzymen en tenslotte
verdwijnen de cellen zelf ook. Bij bastvaten verdwijnen de dwarswanden tussen de cellen niet -> er
komen openingen in hierdoor verdwijnen de cellen niet meer de kernen wel -> bastvatcellen leven
kort en worden dichtgedrukt als ze dood zijn. Er ontstaan meer houtcellen dan bastcellen uit het
cambium. Als het hout dat in 1 jaar gevormd wordt noem je de jaarring -> ze zijn zichtbaar doordat
bomen en struiken in het voorjaar groeien en in de winter niet (donkere zomerhout en licht
voorjaarhout -> grens noem je de jaargrens). Bij bast kun je dit niet onderscheiden omdat ze snel
worden samengedrukt.
Plastiden
In cellen van planten en algen kunnen plastiden voorkomen: celorganellen die een functie hebben bij
fotosynthese, lokken van insecten en opslaan van reservestoffen. Ze worden gevormd uit
proplastiden die zich bevinden in het meristeem. Etioplasten worden in het donker gevormd dit zijn
bladgroenkorrels die nog geen licht hebben gehad. -> door licht ontstaan dan chloroplasten.
Chromoplasten (kleurstofkorrels) ontwikkelen zich weer uit chloroplasten. Een leukoplast is kleurloos
en kan zetmeel, olie of eiwitten opslaan.
Plastiden kunnen afhankelijk van de omstandigheden in elkaar overgaan. Bv. bij een aardappel die
aan licht wordt blootgesteld gaan de amyloplasten over in chloroplasten. Chloroplasten kunnen in
leukoplasten overgaan en andersom. Chloroplasten gaan bij een rijpende tomaat over in rode
chromoplasten.
5.2: transport in planten
Opname van water en mineralen
Houtvaten vervoeren water en zouten van de wortels via de stengels naar de bladeren ->
anorganische sapstroom. Bastvaten vervoeren water en assimilatieproducten van de bladeren naar
alle delen van de plant -> de organische sapstroom. Via de wortels worden water en mineralen
opgenomen. Dit gebeurt via de worteluiteinden waar de cellen van de epidermis (opperhuid) zijn
uitgegroeid tot wortelharen -> zijn vertakkingen die het worteloppervlak vergroten. De houtvaten en
de bastvaten liggen in de centrale cilinder. De buitenste laag cellen hiervan heet de endodermis ->
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper demi61. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 59804 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen