Samenvatting
Biologie VWO volledige samenvatting H18 Kringlopen
Een uitgebreide samenvatting van H18 Kringlopen met plaatjes en extra informatie van internet/youtube om dingen te verduidelijken.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
B I O L O G I EH18 WERELDWIJDE KRINGLOPEN
18.1 Het CO²-gehalte van de atmosfeer wordt al heel lang
gemeten. In de loop van de gemeten jaren is het CO²-gehalte in
de atmosfeer gestegen. Het CO²-gehalte is niet constant; er zijn
jaarlijks fluctuaties.
Wanneer de zon vooral het noordelijk halfrond belicht, daalt het
CO²-gehalte van de atmosfeer. Dit komt doordat er op het
noordelijk halfrond meer planten groeien en doordat er meer
land is. ’s Zomers nemen de planten veel CO² op. Wanneer het
winter is, stijgt het CO²-gehalte weer. Op het zuidelijk halfrond
zijn veel minder planten; hier is het CO²-gehalte hoger. Elk jaar
ligt het gemiddelde CO²-gehalte hoger: het CO²-gehalte van de
atmosfeer neemt dus toe.
Op Antarctica meten wetenschappers ook het CO²-gehalte van
de atmosfeer. Dit wordt gedaan doordat er metingen in
luchtbelletjes in het poolijs worden gedaan: deze metingen
laten zien dat sinds 1900 de concentratie CO² sterk is
toegenomen. Dit komt mede door de industriële revolutie.
CO² is een broeikasgas. Een broeikasgas is een gas dat
warmtestraling van de aarde vasthoudt. Het broeikaseffect is het
effect waarbij verschillende broeikasgassen in de atmosfeer in
staat zijn om een gedeelte van de ingestraalde zonne-energie
te absorberen. Dankzij het broeikaseffect is de temperatuur van
de aarde gemiddeld zo’n 15 graden en is leven mogelijk; zonder
de broeikasgassen zou het veel kouder op aarde zijn.
Problemen ontstaan wanneer er te veel broeikasgassen in de
atmosfeer komen. Dan ontstaat het versterkt broeikaseffect: er
komen meer broeikasgassen in de atmosfeer die ervoor zorgen
dat de aarde steeds verder opwarmt. Door de hogere
temperatuur smelt veel landijs en zet het oceaanwater uit: dat
leidt tot een stijging van de zeespiegel. Door het warmere water
is er ook meer verdamping: er ontstaan meer wolken en er gaat
meer regen vallen.
De klimaatveranderingen zullen leiden tot veranderingen in
ecosystemen en hun bewoners. Klimaatverandering brengt veel
nare gevolgen met zich mee: vandaar dat veel
, klimaatconferenties eindigen in een oproep om de stijging van
het CO²-gehalte van de atmosfeer tegen te gaan.
Moerasgas bestaat vooral uit methaan, een broeikasgas. (CH4).
Moerasgas ontstaat uit organisch materiaal onder
zuurstoflozeomstandigheden (anaerobe): het borrelt uit veel
sloten en plassen omhoog. CH4 houdt warmte veel beter vast
dan CO2. CH4 draagt daarom fors bij aan het versterkt
broeikaseffect.
In Nederland ontstaat niet veel moerasgas, maar de grote
hoeveelheid die in de zomer in Siberië ontstaan door het
ontdooien van de bovenlaag van grond vormen een grote
bijdrage aan het versterkt broeikaseffect. De bodem van de
toendragrond bevat veel organisch stof door de resten van
planten die er lang geleden groeiden. In de zomer ontdooid dus
de bovenlaag. De permafrostlaag, de laag eronder, blijft echter
bevroren. Door het ontdooien van de bovenste laag permafrost
kunnen methaanbacteriën allerlei organische stoffen omzetten
in CH4. Reducenten breken de ontdooide organische stof af:
hiervoor gebruiken ze O2, maar doordat de diffusie van O2 in het
water trager verloopt dan het verbruik, wordt het water
zuurstofloos. De anaerobe bacteriën breken de organische stof
verder af: hierbij ontstaat veel moerasgas. Nu de aarde
opwarmt, ontdooit de permafrostlaag steeds meer: dat
betekent extra organische stof voor de reducenten. Ook komt
er nog moerasgas uit zichzelf vrij uit de permafrostlaag via
kleine vastgevroren belletjes die ontdooien.
Methaanbacteriën zijn de organismen die organische stoffen onder
anaerobe omstandigheden omzetten tot moerasgas. Ze
behoren tot de archaebacteriën, een groep bacteriën met een
eenvoudig celmembraan. Methaanbacteriën leven in extreme
omstandigheden: het is zout en koud in het laagje water boven
de permafrostlaag: het ijs in de bodem onttrekt namelijk water
aan de omgeving en de zouten blijven achter.
Een deel van de door de methaanbacteriën gemaakte CH 4
oxideert in de atmosfeer tot CO2; dat maakt de versterking van
het broeikaseffect minder groot dan wanneer het CH 4 was
gebleven. Ook herkauwers produceren CH4. Om gras te kunnen
verteren hebben deze dieren in hun pens enorme hoeveelheden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bkarseboom. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 51662 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen