Praktijk van Auditing & Assurance
- Hoofdstuk 1: Controleproces
Effectiviteit: het gaat erom of juiste controlewerkzaamheden zijn gekozen en of deze
controlewerkzaamheden op juiste wijze zijn uitgevoerd, opdat het vaststellen van de getrouwheid
van verantwoording wordt bereikt.
Efficiency: het streven om met zo weinig mogelijk middelen het doel te bereiken.
Voorbereiding controle:
1. vaststellen controleopdracht: gesprek met leiding, offerte, inhoud en voorwaarden opdracht etc.
-> Opdrachtbevestiging: engagement letter.
2. Voorbereiding controle: voorbereidende werkzaamheden tot opdracht.
3. Bepaling controleaanpak en controleplan:
- planning: vaststellen dat algehele controleaanpak leidt tot laag niveau van ACR.
- Algehele controleaanpak: bepaald reikwijdte (grondslagen, verslaggevingseisen bedrijfstak,
aantal vestigingen), tijdsfasering (Doelstellingen: deadlines rapportages, eindrapportage,
besprekingen met leiding), Begeleiding (belangrijke factoren, toleranties waar controleteam
op moet letten) -> bepalend voor kernpunten controleplan.
- Controleplan: beschrijving aard, omvang en tijdsfasering van werkzaamheden m.b.t. risico-
inschatting, beweringniveau en overig.
4. Tussentijdse controle:
- systeemgerichte controles: onderzoek naar werking interne beheersing.
- tussentijdse cijferanalyse: trends onderkennen uit begroting t.o.v. tussentijdse financiële
overzichten incluis kengetallen.
- tussentijdse gegevensgerichte controles: detailcontroles, tussentijdse inventarisatie.
- tussentijdse evaluatie tolerantie en risico: nagaan welke consequenties tussentijdse
bevindingen hebben op de jaarrekening. Risico’s die extra aandacht nodig hebben bij
eindejaarscontrole.
- rapportering tussentijdse controle: belangrijke aanwijzingen over IB en aanbevelingen
rapporteren aan leiding in vorm van management letter.
5. Eindejaarscontrole:
- Gegevensgerichte controlehandelingen: aansluiting jaarrekening met onderliggende
administratie, beoordelen belangrijke journaalposten, Kritische posten met bijzondere
kenmerken.
- Controle van gebeurtenissen na balansdatum: gegevens die nadere informatie geven
omtrent reeds bestaande omstandigheden of gegevens die geen nadere informatie geven
over feitelijke situatie per balansdatum.
- Beoordelen van jaarrekening: vaststellen of jaarrekening, jaarverslag en overige gegevens
aan gestelde eisen voldoen.
- Afsluitende cijferanalyse: significante afwijkingen t.o.v. voorgaande jaren, begroting etc.
moeten worden verklaard door reeds verrichte controlewerkzaamheden.
6. Evaluatie en afronding:
- beoordelen controledossiers: kennisnemen van belangrijkste bevindingen.
- evaluatie tolerantie en risico: bepalen of overschreden tolerantie op posten- of
jaarrekeningniveau moet worden gecorrigeerd. Controlewerkzaamheden uitbreiden indien
rest risico toelaatbare niveaus overschrijden.
- Vaststellen van controleverklaring: Indien bovengenoemde tolerantieniveaus zijn
overschreden worden een verklaring met beperking of oordeelonthouding afgegeven.
- Rapportage van controleverbindingen.
, Hoofdstuk 3: Planning van de controle
Planning is een voortdurend en herhalend proces dat vaak kort na afronding van voorgaande
controle begint en doorgaat tot afronding van lopende controle. De accountant beoordeelt de
tijdsfasering van bepaalde plannings- en controlewerkzaamheden die afgerond moeten zijn voordat
overige werkzaamheden worden verricht.
Fasen van het planningsproces:
1. Cliëntacceptatie en opdrachtbevestiging: in gesprek met het management.
2. Omgevingsanalyse: ontwikkelingen in bedrijfstak, wet- en regelgeving die op entiteit van
toepassing is, concurrentie, technische ontwikkelingen. Rekening houden met cijferbeoordeling.
3. Verkenning organisatie: in beeld brengen processen en grondslagen van bestuurlijke
informatievoorziening. -> verduidelijking transacties met jaarrekeningposten. typologie bepalen en
achterhalen hoe de transacties van processen naar de financiële administratie gaan. Ook hoe de
volledigheid van de omzet gecontroleerd kan worden.
4. Signalering bedrijfsrisico’s: op basis van biv worden belangrijkste bedrijfsrisico’s zichtbaar.
Accountant verzoekt om inlichtingen bij management naar informatie voor onderkennen risico’s,
deze kunnen leiden tot risico’s van materieel belang. Processen analyseren en cijferanalyse
(Cijferbeoordeling en Verbandscontrole) zo heeft de organisatie een systeem om risico’s te
beheersen.
5. Initiële cijferanalyse: het doel is het vaststellen van financiële ontwikkelingen, verkrijgen van
eerste indruk van functioneren IB en AO. Onderkennen en analyseren van ongebruikelijke saldi of
verbanden, indruk verkrijgen omtrent materieel belang en de te hanteren controletolerantie en
dreigende discontinuïteit. Eerst bekijken of er cijfers zijn van materieel belang. Je wil vaststellen of je
al aandachtsgebieden tegenkomt. Deze is richtinggevend voor de verdere controle van de
jaarrekening.
Er wordt een vergelijking gemaakt bij financiële gegevens, relevante kengetallen en kritische
succesfactoren met voorgaande perioden, budgetten en prognoses en branchegegevens.
6. Initiële analyse interne beheersing: inzicht verkrijgen in de IB-maatregelen en nagaan welke
relevant zijn voor de controle. Het is hierbij een kwestie van professionele oordeelsvorming. Er is dan
een mate van subjectiviteit in de controleaanpak. Daarnaast evalueert hij de actuele status van IB. als
de IB van een voldoende niveau is dan kan dit leiden tot een systeemgerichte controleaanpak.
7. Bepaling controletolerantie: hierbij speelt professionele oordeelsvorming een grote rol. De
accountant kijkt vooral naar bijzondere transactiestromen waar kleine afwijkingen in zitten, want
deze kunnen soms de economische beslissingen van gebruikers beïnvloeden. Bij het vaststellen van
de materialiteit speelt de aard en structuur een grote rol evenals de financiële elementen en
specifieke aandachtspunten. er mag een bepaalde afwijking in de controlebedragen voorkomen
zonder dat dit effect heeft op het getrouwe beeld van de jaarrekening.
8. Bepalen risico’s van materieel belang: deze moeten worden ingeschat op jaarrekeningniveau en op
beweringniveau. de accountant moet risico's onderkennen gedurende de hele periode. Inschatting
maken van risico’s die grote invloed hebben op jaarrekening, de risico’s relateren aan wat verkeerd
kan lopen op beweringniveau. En overweging nemen of een afwijking of meerdere afwijkingen van
materieel belang zijn.