1. Op welke juridische manieren kan je vervuiling voorkomen? (artikel Weterings §3.1)
Rechtshandhaving kan worden opgedeeld in toezicht en sanctionering.
Toezicht: betreft het toezien op de naleving van regels. Er wordt gekeken of er wordt gehandeld
overeenkomstig de van toepassing zijnde gedragsnormen. (bijv. alcoholcontrole, preventief toezicht)
Sanctionering: het gaat om een reactie op een – mogelijk na toezicht – geconstateerde overtreding
van een regel. (bijv. sancties, maar kan ook aanmaning of waarschuwing zijn)
Zowel privaatrecht, bestuursrecht als strafrecht bieden mogelijkheden om sancties te verbinden aan
gedrag dat schade oplevert aan anderen en/of de maatschappij. Zo kunnen boetes en niet-
monetaire sancties leiden tot internalisering van negatieve externe effecten, indien zij zijn gebaseerd
op de negatieve effecten van normoverschrijdend gedrag op derden.
Ook regulering (bestuursrecht) kan meebrengen dat potentiële normovertreders rekening houden
met de schadelijke gevolgen van niet-naleving van regels voor derden. (bijv. vergunning)
De negatieve externe effecten van normovertreding kunnen dus worden bestreden door de rationele
en calculerende overtreder via het privaatrecht (met name aansprakelijkheidsrecht), het
bestuursrecht en/of het strafrecht een sanctierisico in het vooruitzicht te stellen, dat gelijk is aan de
verwachte schade bij normoverschrijding.
De drie manieren om externe effecten van normovertreding te internaliseren, kunnen aan de hand
van ten minste vier criteria worden onderscheiden. Deze criteria zijn:
• ex-ante versus ex post benadering;
- Normen kunnen (vooraf) worden opgesteld, dus voor de negatieve effecten zijn veroorzaakt.
(bijv. snelheidslimiet) Ook kunnen normen achteraf worden geformuleerd. (open norm)
• private versus publieke handhaving;
- Het initatief tot rechtshandhaving kan bij de overheid of burger liggen. Bij privaatrecht bijv.
vaak burger. In strafrecht vaak overheid.
• directe versus indirecte (methode van) interventie;
- Indirect is bijv. het vooruitzicht van een boete. Directe methoden omschrijven precies hoe
een actor zich diet te gedragen en leggen dergelijk handelen ook op.
• tijdstip van juridische interventie.
- Juridische interventie kan op 3 momenten plaatsvinden
1. Het vroegst mogelijke stadium is het stellen van regels en de handhaving daarvan
voordat een mogelijk schadelijke handeling plaatsvindt.
2. Nadat een bepaalde handeling heeft plaatsgehad, maar voordat schade wordt
veroorzaakt of los van de vraag of schae is /zal ontstaan. -> handelingsgeralteerde
handhaving. (act based)
3. Nadat schade is ontstaan: schadegerelateerde handhaving (harm-based) handhaving.
De kosten van de handhavingsinstrumenten zelf dienen ook meegenomen te worden bij de
beoordeling welk(e) instrument(en) het beste gehanteerd kan (kunnen) worden. Deze kosten
beïnvloeden eveneens het niveau van optimale rechtshandhaving.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper schooldocus. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.