Studiestof Week 4
De internationale arbeidsorganisatie
Videocollege(s)
ILO Introductie
Internationaal arbeidsrecht
- Internationaal arbeidsrecht valt in twee stukken uit een.
o Publiekrecht: publieke deel zit met name in ILO.
o Privaatrecht: OECD Guidelines, IMVO Convenanten en Codes of Conduct.
- Het publieke stuk is een verplicht stuk, maar het private stuk is vaak niet verplichtend, en vaak een vorm van
zelfregulering. Het private stuk komt volgende week aan de orde. we kijken nu naar publieke deel.
Fundamentele arbeidsrechten
- Het recht op vrije vorming van vakorganisaties;
- Het recht op collectief onderhandelen en op collectieve actie; Deze twee dragen in feite de andere
rechten. Binnen het arbeidsrecht heb je als werknemer een minder sterke onderhandelingspositie. Daarom
zijn vakorganisaties belangrijk. Dat betekent dat je als werknemer een stukje van dat machtsevenwicht kunt
herstellen.
- Het verbod op kinderarbeid;
- Het verbod op dwangarbeid;
- Het verbod op discriminatie; Deze zijn de fundamentele arbeidsrechten zoals ze door de ILO worden
bestempeld (Core Labour Standards)
- Het recht op veiligheid en gezondheid op de arbeidsplaats. Is formeel geen core labour standard, maar zit
daar wel dicht tegen aan. Denk hierbij aan arbeidsomstandighedenregelingen.
- Als je deze fundamentele arbeidsrechten tegenkomt, moet je je realiseren dat deze rechten ontleend zijn aan
de regelgeving van de ILO. Dat zijn publieke normen.
Handhaving
- Je moet ook een handhavingsmechanisme hebben. Hoe zit dat?
- Publiekrechtelijk:
o Internationale toezichtprocedures
o Dit is op het niveau van staten
- Privaatrechtelijk:
o Via internationale gedragscodes (ondertekening is vrijwillig)
o Via handhavingsmechanismen in International Framwork Agreements;
o Via Codes of conduct van bedrijven
o We zullen zien dat al deze normen gebaseerd zijn op het normenkader van de ILO, maar dat ze een
‘private jas’ aanhebben. Dus ze vallen niet onder toezichtprocedures van ILO, maar zijn qua normen
daar wel op gebaseerd.
Handhaving; publiekrechtelijke handhaving
- ILO heeft geen leger en geen internationale arbeidsinspectie;
- ILO kent wel een systeem van verplichte rapportage en deskundigenoordelen. Dit is eigenlijk de hoeksteen
van de handhaving door de ILO.
- Belangrijk om te realiseren is dat ILO geen klachtrecht kent voor individuen.
Handhaving; privaatrechtelijke handhaving
- Dit kan bijv. via het ondernemingsrecht. Er zijn in Boek 2 normen opgenomen die een aantal dingen
voorschrijven, zoals bijv. dat bestuurder netjes gedraagt, of dat je op een nette manier de onderneming in
stand houdt.
- Voorstelbaar is ook handhaving via het civiele recht, bijv. een onrechtmatige daadsactie. Maar dit is niet
eenvoudig.
- Denk in dit kader aan verwachtingen die gewekt worden door gedragscodes. Dat zou in het kader van een
eventuele onrechtmatige daadsactie best nog wel een bepaalde functie kunnen hebben.
ILO: History
- De ILO is opgericht in 1919, direct na de eerste wereldoorlog. Dat is ook niet zo gek, want na oorlogen
realiseren mensen zich dat oorlog eigenlijk heel slecht is en dat er veel mensen overlijden etc.
1
, - De ILO werd opgericht met in gedachte de slogan: ‘no lasting peace without social justice’. Dus je kan geen
duurzame vrede hebben als je er niet voor zorgt dat de verhoudingen tussen mensen op een fatsoenlijke
manier zijn geregeld, en mensen op een prettige en veilige manier kunnen werken.
- Aan het einde van de tweede wereldoorlog werd de ILO nog eens bevestigd in de Declaration of Philadelphia.
In die declaration is ook iets opgenomen wat vaak terugkomt, en dat is de slogan ‘labour is not a commodity’.
Je kunt mensen niet kopen. Mensen brengen hun werkkracht, maar die kunnen niet als machines behandeld
worden. Er zit dus een bepaalde waardigheid aan mensen die hun werkkracht ter beschikking stellen.
- De ILO was aanvankelijk een autonome organisatie, maar werd in 1946 lid van de VN-familie. Dus direct na
WO II.
ILO: organization
- De ILO is een club van landen. Landen zijn lid. De meeste landen zijn lid, op dit moment 187 lidstaten zijn lid.
Het hoofdkantoor is gevestigd in Geneve. Het heeft een behoorlijk budget, in 2019 bijna 785 miljoen per jaar.
De landen die aangesloten zijn moeten hieraan bijdragen.
- De ILO heeft ook field offices in heel veel landen, en die bieden daar concrete hulp bij allerlei vraagstukken,
die gaan over arbeid. Want ILO gaat alleen over arbeid.
- Belangrijk kenmerk van de ILO is dat de ILO tripartite is. Dus hij bestaat uit overheden, vakbonden en
werkgeversorganisaties. Dus er zijn 3 verschillende ‘bloedgroepen’ die samen bepalen wat er binnen de ILO
gebeurt.
- Een keer per jaar, in juni, komen alle landen samen in Geneve. Dan wordt de International Labour Conference
(ILC) gehouden. Deze duurt twee weken, en wordt eigenlijk ontzettend veel geregeld.
- De organisatie moet natuurlijk ook de rest van het jaar functioneren. Dat gebeurt door toedoen van de
governing body. Dat is een soort dagelijks bestuur van de ILO. Die vergaderen 3 keer per jaar in Geneve.
- De grote beslissingen worden genomen op het niveau van de governing body en de ILC.
- De ILO heeft ook een secretariaat, the Buro. Deze zijn het hele jaar door bemant, en zaken aan het regelen.
ILO: functions
- Het allerbelangrijkste wat de ILO is het maken van conventions en recommendations (conventies en
aanbevellingen). Dus dat is standard-setting, namelijk het zorgen voor standaarden op het gebied van arbeid.
Dat is dus het belangrijkste wat de ILO doet.
- Om ervoor te zorgen dat landen zich houden aan wat ze beloven, hebben ze een Supervision-system.
o Committee of Experts, ILC Committee on Application of Standards (CAS), Committee on Freedom of
Association, CFA.
- ILO doet ook aan promotie. De ILO gaat soms gewoon naar landen toe, en daar uitleggen welke nieuwe
conventies er zijn, hoe oude conventies ondersteund kunnen worden, waarom decent work belangrijk is,
waarom het belangrijk is om te doen aan arbeidsveiligheid etc. Social Policy promotion
- De ILO biedt ook hulp aan nationale ministeries die regelgeving moeten maken en die wellicht niet voldoende
kennis in huis hebben daarvoor. Met name landen in ontwikkeling kunnen hiermee worstelen. Dan komt de
ILO met een team, en die helpen dan om bepaalde regelgeving op te zetten. Technical assistance to
national labour ministries.
- Als er iets bijzonders gebeurt, zoals bijv. een ramp, dan is de ILO vaak de eerste om onmiddellijk af te reizen,
en concreet hulp te bieden waar dat nodig is.
Facts & figures: forced labour
- Werkt het een beetje? Het helpt, maar er is nog steeds wel een groot probleem in de wereld.
- Als je gaat kijken naar dwangarbeid, dus een manier van werken waarin je als werknemer niet vrij bent om je
baan op te zeggen en weg te gaan. Bijv. je moet je reisdocumenten en paspoort inleveren als je ergens gaat
werken. Er zijn veel vormen van dwangarbeid. Kenmerk is: je wilt weg, maar kan niet weg.
- Er zijn veel mensen die werken in vormen van dwangarbeid. Dat is wereldwijd zo’n 21 miljoen mensen. Het
aantal mensen die in dwangarbeid werken zijn niet echt verspreid over de wereld, maar het is in sommige
gebieden dan in andere regios’ van de wereld.
Facts & figures: child labour
- Dit geldt ook voor kinderarbeid. Er zijn veel kinderen die moeten werken. Maar wanneer is het nog
kinderarbeid? Is dat 12 of 21? Of daartussen. Daarin zijn verschillende definities mogelijk. Als je over de hele
wereld kijkt naar hoeveel kinderen werken, dan zijn dat er 218 miljoen in de leeftijd van 5 en 17 jaar. Van die
218 miljoen zijn er op dit moment zo’n 152 miljoen, die gekwalificeerd kunnen worden als kinderen die
werken in kinderarbeid. En van die 152 miljoen weer 73 miljoen in de ergste vormen van kinderarbeid. Dus de
meest beschadigende vormen, zoals in de seksindustrie en in mijnen. Ook hier is een verspreiding over de
wereld te zien, maar het grootste deel van kinderarbeid bevindt zich in Afrika en Azië.
2
, Facts & figures: freedom of association
- Dit is de belangrijkste pijler onder het hele systeem. Wij hebben in NL het probleem dat mensen niet meer zo
geïnteresseerd zijn in het lid worden van een vakbond. Maar dat is eigenlijk een luxeprobleem, want in veel
landen zijn vakbonden verboden. Dat is een behoorlijk probleem in grote delen van de wereld, waaronder in
Latijns Amerika.
ILO Standards
Standards
- Er is op enig moment ergens een problem geconstateert, waar de ILO iets aan zou moeten doen. Dus
problemen die te maken hebben met arbeid. De Governing Body is het dagelijks bestuur, en de GB bedenkt
dat een bepaald probleem op de agenda van de ILC moet komen.
- Als dat bedacht is, dan gaat de Office/Secretariaat/Buro dat onderwerp voorbereiden, en die gaat een aantal
vragen opstellen die naar de verschillende landen worden gestuurd. Dit gaat dus altijd naar drie geledingen.
Dus niet alleen naar de overheid, maar ook naar de workers en employers. De bedoeling is dat van elk land
een antwoord komt. Al die antwoorden komen weer bij het secretariaat, en zij maken daar een mooi rapport
van.
- Dan komt het onderwerp voor het eerst op de agenda van de International Labour Conference. Hierbij komen
de drie geledingen van de ILO bij elkaar, en bespreken de eerste Draft. Er komt dan een heleboel commentaar
en vragen. Al deze informatie wordt door het secretariaat weer bij elkaar gebracht. En al die verschillende
voorstellen, amendamenten etc. wordt in een rapport samengevoegd, en dat wordt opnieuw rondgestuurd.
Dan wordt weer gevraagd om opnieuw te kijken naar het voorstel.
- Ook dan komt er weer een heleboel reactie, en dan komt een tweede rapport tot stand, wat opnieuw op de
agenda van de ILC wordt gezet. Dan wordt er pas over het onderwerp gestemd. Je kunt pas een voorstel
aannemen als er een tweederde meerderheid voor is.
- De ILC wordt maar een keer gehouden, dus daaraan kun je afleiden dat het vrij lang duurt voordat een
bepaald onderwerp in regelgeving is vertaald. Dat duurt twee jaar.
Conventions and recommendations
- Er zijn 189 verdragen/conventies. En 203 recommendations/aanbevellingen. Dat zijn er dus vrij veel.
- Conventies moeten door een land worden geratificeerd. Dus als een land zegt dat ze de conventie willen
aannemen, dan moet dat in dat land geratificeerd worden. En als een land dat ratificeerd, dan is het ook
verplicht om de inhoud van die conventie in de nationale arbeidswetgeving vast te leggen. Maar ratificatie is
vrijwillig. Dus de landen van de wereld worden lid van de ILO, maar het is niet zo dat ze vanwege het feit dat
ze lid zijn, ook alle conventies en recommendations moeten overnemen. Landen kunnen kiezen, en als er op
enig moment een conventie door de ILC is aangenomen, dan kan het land zelf bedenken of zij de conventie
wil ratificeren. En als het land dat dan heeft gedaan, dus heeft geratificeerd, dan moet zij ook de inhoud van
die conventie in de nationale arbeidsrechtelijke regelgeving overnemen. Dus die tweede stap is dan verplicht.
En dan treedt ook dat supervisory system in werking.
ILO 1998 Declaration Fundamental Rights
- De ILO heeft dus veel conventies en aanbevelingen, en op enig moment is er dus gezegd, moeten we niet
eens gaan benoemen wat nu echt het allerbelangrijkste is. Wat vinden wij de Core Labour Standards? Dat is
in 1998 vastgelegd in de Declaration of Fundamental Rights. Deze is heel belangrijk.
- De Core Labour Standards zijn:
o Freedom of association and right to collective bargaining
o Elimination of forced labour
o Abolition of child labour
o Elimination of discrimination in employment
- Dus je ziet dat veiligheid er niet bij staat. Daar kon geen overeenstemming over bereikt worden, of dat ook
een Core Labour Standard is.
- Waarom is dit belangrijk? Dat maakt heel veel uit: ‘All member countries must respect and promote even if
they have not ratified the relevant conventions’. Dus alle leden van de ILO moeten deze Core Labour
Standards respecteren, ook als zij de betreffende conventies niet hebben geratificeerd. Dus dit is een
uitzondering op wat we net zeiden, dat je als land mag kiezen om een conventie te ratificeren.
ILO Core Conventions
- No. 87: freedom of association and protection of the right to organise (1948)
- No. 98: right to organize and collective bargaining (1949)
- No 29: forced labour (1930)
- No. 105: forced labour (1957)
- No. 138: child labour (1973)
- No. 182: Worst forms of child labour (1999)
- No. 100: equal pay (1958)
3
