Samenvatting
BEHANDELMETHODEN - Samenvatting colleges + literatuur
- Instelling
- Tilburg University (UVT)
Samenvatting van de hoorcolleges en werkcolleges jeugd, aangevuld met alle verplichte literatuur (zie voorpagina document)
[Meer zien]Voorbeeld 5 van de 56 pagina's
Voorbeeld 5 van de 56 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
3 beoordelingen
Door: yumichi • 3 jaar geleden
Door: lraijmakers • 3 jaar geleden
Door: emily52 • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
BEHANDELMETHODENInformatie uit hoorcolleges, gastcolleges en werkcolleges jeugd
+
Aanvullingen uit de literatuur:
Hermans, D., Raes, F. & Orlemans, H. (2018). Inleiding tot de gedragstherapie (Hoofdstuk 3, 4 en 6)
+
Savenije, A., Van Lawick, M.J., Reijmers, E.T.M. (Reds). Handboek Systeemtherapie (Hoofdstuk 14 en 15)
+
Luyten, P., Mayes, L.C., Fonagy, P., Target, M., Blatt, S.J. (2015). Handbook of psychodynamic approaches
to psychopathology (Hoofdstuk 1)
+
Wampold, B.E. (2015). How important are the common factors in psychotherapy? An update.
Master Kinder- en Jeugdpsychologie
Tilburg University
Demi Jansen
d.h.h.jansen@uvt.nl
,Behandelmethoden Demi Jansen | d.h.h.jansen@uvt.nl
INHOUDSOPGAVE
Hoorcollege 1: Inleiding behandelmethoden .......................................................................................... 3
Deel 1: Types studies ...................................................................................................................... 3
Deel 2: RCT .................................................................................................................................... 4
Deel 3: Bias .................................................................................................................................... 5
Deel 4: Effectiviteit .......................................................................................................................... 6
Hoorcollege 2: Gedragstherapie ........................................................................................................... 8
Deel 1: Gedragstherapie concepten ................................................................................................... 8
Deel 2: Gedragstherapie interventies ................................................................................................11
Live college: Casus .........................................................................................................................15
Hoorcollege 3 - Gastcollege ................................................................................................................18
Werkcollege 1 – Jeugd: Basishouding ..................................................................................................20
Hoorcollege 4: Systeemtherapie ..........................................................................................................21
Deel 1: Systeemtherapie basisconcepten ..........................................................................................21
Deel 2: Systeemtherapie interventies................................................................................................25
Live college: Casus .........................................................................................................................29
Hoorcollege 5 - Gastcollege ................................................................................................................31
Werkcollege 2 – Jeugd: Samenwerking en motivatie .............................................................................34
Hoorcollege 6: Psychodynamische psychotherapie ................................................................................35
Deel 1: Psychodynamische psychotherapie concepten ........................................................................35
Deel 2: Psychodynamische psychotherapie interventies ......................................................................40
Live college: Casus .........................................................................................................................42
Hoorcollege 7 - Gastcollege ................................................................................................................46
Werkcollege 3 – Jeugd: Breuken herstellen ..........................................................................................50
Hoorcollege 8: Common factors ..........................................................................................................51
Deel 1: Common factors basisconcepten ...........................................................................................51
Live college....................................................................................................................................53
Voorbeeld tentamenvragen .................................................................................................................55
2
,Behandelmethoden Demi Jansen | d.h.h.jansen@uvt.nl
HOORCOLLEGE 1: INLEIDING BEHANDELMETHODEN
Er zijn meer dan 350 soorten behandelmethoden, stelt APA in 2015. Dit zijn er te veel om in een overzicht te
zetten. Als behandelaar moet je vaardigheden bezitten om behandelmethoden te kunnen beoordelen.
Evidence based: behandelmethoden die wetenschappelijk als werkzaam worden beschouwd, moeten naar
voren worden geschoven. We laten ons dus leiden tot datgeen wat wetenschappelijke evidentie heeft.
Pluralisme: als meerdere methoden werkzaam blijken, mag je meerdere methoden gebruiken (er zijn
meerdere wegen die naar Rome leiden).
DEEL 1: TYPES STUDIES
Psychotherapie is een voornamelijk interpersoonlijke behandeling die:
1. Gebaseerd is op psychologische principes.
a. Het gaat dus om het veranderen van het denken en voelen (psychologie) en niet over het
veranderen van de biologie (medicatie).
2. Een getrainde therapeut en cliënt betreft die hulp zoekt voor een psychische stoornis, probleem op
klacht.
3. Bedoeld is door de therapeut om de stoornis, probleem of klacht te verbeteren.
4. Aangepast is aan deze bepaalde client en aan zijn/haar stoornis, probleem of klacht.
‘Bona fide’ psychotherapie is psychotherapie die wordt uitgevoerd door een therapeut die getraind is in
dit type behandeling (en met een master’s degree) en geïndividualiseerd is en daarnaast bevat ‘bona fide’
psychotherapie minstens 2 van de volgende psychologisch valide componenten: gebaseerd op een bekende
school of stroming, gebaseerd op bekende psychologische theorie van verandering, gebruikmakend van een
behandelhandleiding of beschrijft actieve ingrediënten van de behandeling.
Een handleiding geeft een uitgebreide beschrijving van principes en technieken van de therapeutishe
procedure en een duidelijke beschrijving van de handelingen en interventies die de therapeut verondersteld
wordt te doen. Het doel van handleidingen is de standaardisering en het vastleggen van specifieke
ingrediënten en kenmerken van de benadering. Inhoud van de handleiding is:
- Definitie van het probleem dat aangepakt zal worden.
- Theoretische basis voor de stoornis, probleem op klacht.
- Theoretische basis voor het verandermechanisme.
- Specificatie van de therapeutische acties die consistent is met de theorie.
- Onderbouwing dat de specifieke ingrediënten leiden tot werkzaamheid.
Systematix review: in deze soort review wordt een systematische literatuursearch gedaan met als doel om
alle relevante studies over een bepaalde interventie of bepaalde stoornis boven water te krijgen.
Meta-analyse: in een meta-analyse wordt door het berekenen van de effect size een gestandaardiseerde
kwantitatieve maat van de werkzaamheid van een interventie geboden.
Cochrane: de Cochrane Database of Systematic Reviwes (CDSR) is een kwalitatief hoogstaand tijdschrijft en
databestand voor systematische reviews in de gezondheidszorg. Elk review identificeerd, waardeert en
synthetiseert alle empirische evidentie die tegemoet komt aan de gespecificeerde criteria om een specifieke
onderzoeksvraag te beantwoorden.
Als we iets willen zeggen over werkzaamheid van een interventie, zijn er diverse types van onderzoeksopzetten
mogelijk:
- (meervoudige) case study, al dan niet met frequent herhaalde metingen.
o Generaliseerbaarheid is vaak een probleem bij case studies.
- Ongecontroleerde, naturalistische studie.
- Quasi-experimentele studie.
- Door randomisering gecontroleerde studie (RCT: randomized controlled trial).
o Je gaat hierbij alle bronnen van verstoringen controleren, behalve het type van behandeling,
zodat je kan stellen dat verschillen kunnen worden toegeschreven aan de manipulatie, de
behandeling.
o Je gaat cliënten random toewijzen aan één conditie.
o RCT levert de hoogste vorm van evidentie op omdat de interne validiteit beter wordt bewaakt.
3
,Behandelmethoden Demi Jansen | d.h.h.jansen@uvt.nl
o Type vraagstellingen:
▪ Efficacy VS effectiveness: is een nieuwe interventie effectief in ideale
omstandigheden? VS is een interventie ook effectief in de dagelijkse klinische praktijk?
Doelmatigheid Effectiviteit
Vraag Werkt de interventie onder ideale Werkt de interventie in real-world
omstandigheden? praktijk?
Setting Ideale setting, veel investeren in Real world everyday setting
randcondities
Studiepopulatie Erg geselecteerde, homogene Heterogene populatie, weinig tot
populatie, vaak diverse exclusie geen exclusie criteria
criteria
Aanbieders/behandelaars Erg ervaren en goed getraind Representatief voor de gewone
gebruikers
Interventie Strikt opgelegd en Toegepast met flexibiliteit;
gestandaardiseerd; geen concurrente interventies en cross-
gelijktijdige andere interventies overs zijn toegestaan
▪ Superiority VS non-interiority VS equivalence: is interventie A beter dan
interventie B? VS Is interventie A niet minder effectief dan interventie B? VS Zijn
interventie A en B even effectief?
• Superioriteitsstudie: vergelijken van twee of meer behandelingen vanuit de
hypothese dat de ene behandeling beter is dan de andere.
• Non-inferioriteit: vergelijken van twee behandelingen vanuit de hypothese
dat de ene behandeling (minder intensief, minder specialistisch, minder duur)
niet minder effectief is.
• Equivalentie: vergelijken van twee behandelingen vanuit de hypothese dat
ze een gelijkaardig effect hebben.
Er zijn dus veel psychotherapeutische behandelmethodes. Dat vraagt een kritische houding van behandelaren.
DEEL 2: RCT
Randomized Controlled Trial is een wetenschappelijke studie waarbij proefpersonen at random worden
toegewezen aan een van de condities (experimentele/controle). Er worden zo veel mogelijk bronnen van
verstoring onder controle gehouden.
- Experimentele groep: de groep die de nieuwe interventie krijgt
- Controle groep
o Een andere interventie (dit is dan een vergelijkende RCT)
o Een ‘reguliere’ behandeling
o Een placebo-behandeling
o Geen andere interventie (absolute doelmatigheid)
De keuze van je controleconditie bepaalt hoe sterk je je eigen hypothese wilt uitdagen. Hoe zwakker de
controleconditie, hoe zwakker de conclusie.
Daarnaast maak je een keuze voor welke proefpersonen je gaat in- en excluderen. Hierbij stel je jezelf de
vraag: op welk probleem of op welke stoornis richt deze interventie zich?
Voor de uitkomst ga je bepalen naar welke soort uitkomst je zoekt (bv superioriteit) en welk verschil in
verandering als klinisch betekenisvol gezien gaat worden. Op basis van deze beslissingen kan berekend
worden hoeveel proefpersonen nodig zijn om een nulhypothese te verwerken. Een trial moet voldoende
vermogen (statistische power) hebben om een hypothese te toetsen. In veel psychotherapie-onderzoek zijn
kleine steekproeven een probleem, er zijn te weinig proefpersonen om klinisch betekenisvolle verschillen vast
te stellen.
4
, Behandelmethoden Demi Jansen | d.h.h.jansen@uvt.nl
Er kan sprake zijn van drievoudige blindering, dit houdt in dat zowel behandelend arts, cliënt als de
onderzoeksmedewerker niet weet wie in welke groep zit. Dit gebeurt zo in klassiek medisch onderzoek. In
psychotherapie-onderzoek is dit niet mogelijk maar is er wel blindering van de onderzoeksmedewerker. Als je
een interventie gaat onderzoeken is het belangrijk dat de interventie wordt uitgevoerd zoals die is bedoeld.
Dat noemen we behandelintegriteit of modeltrouw en heeft te maken met interne validiteit. Interne
validiteit houdt in dat als je schematherapie wilt onderzoeken, de behandelaar ook echt schematherapie
uitvoerd (dus: wordt de behandeling uitgevoerd zoals bedoeld?).
Modeltrouw heeft drie componenten:
- Adherence: interventie wordt uitgevoerd zoals bedoeld door de behandelmethodiek.
- Competence: je voert de interventie uit met competentie/deskundigheid.
- Differentiation: je doet geen interventie die niet tot de behandelmethodiek behoren.
In een onderzoek moet je alles aantonen. De behandelintegriteit wordt getoetst via onafhankelijke
beoordelaars.
Na het uitvoeren van de interventies ga je analyses uitvoeren. Intention-to-treat is hierbij belangrijk, dit
houdt in dat je iedereen die je beoogde om te behandelen, meeneemt in de analyses, dus ook de
proefpersonen die vooraf of tussentijds zijn gestopt. Ook het vroegtijdig stoppen kan iets zeggen over de
werkzaamheid van behandeling.
Wetenschappelijke rapportage
1. Inleiding: beschrijving van de achtergrond van de studie, kennis die reeds bekend is, nieuwe
vraagstelling, hypothesen
2. Methode: deelnemers, procedure, study-design, interventies, meetinstrumenten, sample size,
analyses
3. Resultaten
4. Discussie
5. Conclusie
Voor RCT zijn er specifieke richtlijnen, die bedoeld zijn om uniformiteit te krijgen. Deze staan bekend als
Consolidated Standards of Reportiong Trials (CONSORT) statement. Het bevat een checklist van 25 items
(geven richtlijn toe je beschrijft hoe de trial is opgezet, geanalyseerd en geïnterpreteerd)en een flow diagram
(geeft voortgaan van deelnemers aan doorheen de trial).
DEEL 3: BIAS
Er zijn verschillende soorten bias (verstoringen) die kunnen optreden. Deze verschillende biases moet je
kennen en herkennen in studies. Wetenschappelijke studies dienen zo te worden opgezet dat ze zoveel
mogelijk garanderen dat conclusies die eruit getrokken worden, geldig zijn. Niet alle studies zijn even goed
opgezet, waardoor niet alle evidentie even sterk is. De Cochrane gaat de evidentie beoordelen aan de hand
van kwaliteitscriteria. Er komt dan per criterium een low, unclear of high risk of bias uit.
Bias verwijst naar de combinatie van diverse aspecten van een design, data, analyses en presentatie die
ertoe kunnen leiden dat er onderzoeksbevindingen worden vastgesteld die eigenlijk niet zouden moeten
geproduceerd worden, die dus eigenlijk niet geldig zijn.
Voorbeelden van bias:
- Random sequence generation: problemen met randomisering (bv geen onafhankelijke
onderzoeker die randomiseert of geen duidelijke beschrijving hoe de randomisering is gebeurd).
- Allocation concealment: blinderen van proefpersonen/behandelaars voor de conditie waarin ze
terecht komen. Deze bias is lastig te voorkomen omdat deel van de behandeling ook is dat de
subjecten de conditie kennen waarin ze terecht komen.
- Blinding of outcome assessment: geen blindering van de condities waardoor de onderzoeker
bevooroordeeld kan zijn ten aanzien van proefpersonen uit beide condities.
- Onvolledige outcome data: de analyses werden enkel uitgevoerd op de proefpersonen die de
behandeling volledig hebben gevolgd.
o Intention-to-treat lost deze bias op.
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper demijansen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62491 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen