Samenvatting
Samenvatting Recht, Economie En Maatschappij
Samenvatting recht, economie en maatschappij, uitwerking van de leerdoelen.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: sannevanzutphen • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Recht, economie en maatschappijGemeenschappelijk goed vs. Privaat goed
Terminologie:
1. Nonrivaliteit: wanneer de consumptie door een persoon de consumptie door
een andere persoon niet in de weg staat. Vb.: brug aanleggen voor persoon 1, dan
kan persoon 2 van deze brug gebruiken zonder kosten
2. Nonexcludable: wanneer 1 persoon in het gebruik de ander niet kan
verhinderen er ook gebruik van te maken. Vb. historisch gevel mag een persoon van
genieten zonder kosten.
Gemeenschappelijk goed:
Economisch gezien kan men spreken van ‘common property rights’
(commons), zodra meer dan één persoon bevoegdheden heeft over een
bepaald goed.
- Je kunt dit toepassen op verschillende niveaus:
o Dat van de Staat;
o Van de stam (lokale gemeenschap);
o Appartementsgebouw;
o Hotel.
Essentiële kenmerk van ‘common property’ is dat het gebruik non-excluded is,
althans voor een bepaalde groep.
- LET OP: dit betekent niet dat het non-excludable is. Bv. Een weiland.
Gevaren gemeenschappelijk goed:
Risico tot overconsumptie: alleen als het goed rival is.
- Overconsumptie hoeft niet gevreesd te worden wals het verzadigingspunt
van een goed nog niet bereikt is (no congestion).
Regulering kan overconsumptie voorkomen, de gevaren hiervan zijn:
- Onderinvestering door free-rider probleem: er is geen incentive (beloning)
meer om te investeren;
- Mogelijkheid andere te hinderen= hold-up;
- Extra transactiekosten door regulering;
- Ook extra kosten als overheid investeert. (Bv. Extra belasting betalen)
‘Tragedy of the commons’
- Tragedie van gemeenschappelijk eigendom, omdat het resultaat van
overmatig gebruik bijna onvermijdelijk is.
Privaat goed:
Kan overconsumptie voorkomen, maar er zijn ook nadelen:
Privatisering kan leiden tot onderconsumptie door:
- Monopolie
o Bilaterale monopolie: een enkele verkoper (bv. Er is maar een bron
waarvan je kan kopen).
- Vaste kosten
, - Transactie kosten barrières
Verspilling, rent-seeking theorie:
- Er wordt welvaart vergroot die al bestaat, maar die creëert geen nieuwe
welvaart.
Extra transkosten verslindt schaarse middelen (dit gebeurt niet bij gemeen
goed):
- Afbakenen kosten
- Kosten van informatie
- Afdwingen kosten
Onzekerheidskosten:
- Onvoldoende of ontoereikende informatie
Private goederen zijn exclusief, excluded en excludable.
Collectieve eigendom:
Is inherent gemeenschappelijk, maar het gebruik is onderworpen aan een of
andere vorm van collectieve besluitvorming -> bv. Eerste- en Tweede Kamer.
Afdwingbare contracten vs. niet afdwingbare contracten
Algemeen: de vrijheid om contracten te sluiten met wil men wil en met welke
inhoud men wil, is contractsvrijheid. Vanuit maatschappelijk oogpunt is dit
efficiënt. (Iemands welzijn zal hoger zijn als zij zelf keuzes kunnen maken).
- Het doel van een contract is om wederzijds voordeel te behalen
(contractueel surplus).
Contracten kunnen tot stand komen door informele en een formele benadering
- Formele benadering: partijen gedwongen zelf een zo perfect mogelijk
contract op te stellen.
- Informele benadering: mensen komen overeenkomsten ook na zonder
rechter door informele mechanisme (bv. sociaal wenselijk gedrag)
Afdwingen van een contract is niet altijd efficiënt
- Bv. Een vaste huurprijs afspreken, dan gaat een huurder niet boven die
waarde zitten.
Contractsvrijheid is niet altijd wenselijk:
- Contracten die worden afgesloten onder dreiging of in een situatie waar
een monopolie of een bilateraal monopolie heerst.
Waarom contracten:
- Het fungeert als juridisch instrument waarmee druk kan worden gezet op
de nakoming van afgesproken prestaties (afdwingbare nakoming).
- Zonder bindende contracten zouden vormen van opportunisme
ongesanctioneerd blijven, er zijn drie vormen:
, o Als de uitvoering niet gelijktijdig is, heeft de laatste uitvoerende partij
een prikkel om niet te presteren (opportunistische contractbreuk) -
‘prisoners dilemma’;
o A en B komen overeen om in de toekomst een contract te sluiten,
maar vóór de start heropent een van de partijen de
onderhandelingen (opportunistische heronderhandeling van het
contract – ‘chicken game’;
o Wanneer A relatie specifieke investeringen doet (gedeeltelijk
presteren voor B) zou B de onderhandelingen kunnen heropenen
waarbij B in een sterkere positie staat dan A – ‘Chicken game with
asymmetric payoffs (hold-up).
Contracten leggen vaak afspraken voor in de toekomst vast, omdat:
- Dit contractueel surplus genereert;
- Prestaties anders constant gelijktijdig moeten plaatsvinden;
- Een partij kan dan anticiperen op een toegezegde prestatie;
- Risico’s afdekken;
- Mensen hebben verschillende opvattingen over toekomstige
gebeurtenissen;
- Partijen willen op verschillende momenten consumeren.
Er zijn nog meer redenen dat afdwingbare contracten efficiënt zijn:
- Contractuele hold-up: partijen zijn terughoudend bij het doen van
investeringen, omdat onzeker is of de wederpartij zal nakomen.
- Het beschermt tegen marktfalen, door contracten nietig of vernietigbaar te
maken.
o Soorten martkfalen:
- Transactiekosten;
- Informatie asymmetrie;
- Irrationaliteit;
- Externaliteiten.
Bescherming tegen informatie asymmetrie
- Een partij met een informatieachterstand kan het recht krijgen de
overeenkomst te vernietigen, wanneer:
o De wederpartij deelt informatie onjuist of niet;
o De eiser de juiste informatie nodig had om de te sluiten
overeenkomst op waarde te kunnen schatten.
- Strategische benadering
o Sanctie voor degene met informatievoorsprong.
- Rechtseconomisch: partijen die geïnvesteerd hebben in het verkrijgen van
informatie, zijn niet verplicht deze te delen.
Bescherming tegen irrationaliteit:
- Art. 3:44 lid 2 BW; ontbreken vrije keuze
- Art. 6:233 BW; niet begrijpen contractvoorwaarden
- Art. 3:40 lid 2 BW; niet bevorderlijk voor eigen welzijn.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechtenstudent020933. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79650 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen