Samenvatting
Samenvatting Biologie voeding VWO 6
Samenvatting van hst 1 voeding. Boek: Biologie voor jou VWO 6. Gaat over voedingsstoffen en het verteringstelsel
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
VWO 6Hst 1
Biologie voeding
§2 Voedingsmiddelen bevatten voedingsstoffen: bruikbare bestanddelen
Voedingsstoffen:
eiwitten (proteïnen)
koolhydraten
vetten (lipiden)
water
mineralen (zouten)
vitaminen
Eiwitten
Functie: bouwstoffen (vb: van cytoskelet), betrokken bij transport stoffen,
celcommunicatie en chemische reacties.
Niet voldoende aminozuren 12 kunnen er gemaakt worden in de lever: gevormd uit
andere aminozuren: overplaatsen van aminogroep (-NH3) = transaminering
Essentiële aminozuren: aminozuren die uit het voedsel moeten komen (er zijn er 8 die
lever niet kan maken)
Aminozuren niet gebruikt voor eiwitsynthese dissimileren: uit aminogroep ureum
wordt met urine uitgescheiden.
Ook ontstaan stoffen die verder kunnen worden gedisimileerd (pyrodruivenzuur )
levert energie bij gebrek aan glucose.
Koolhydraten
Functie: brandstoffen en bouwstoffen (vb: DNa, RNA)
Overtollige wordt omgezet in glycogeen + opgeslagen in lever en spieren. Of
omgezet in vet + opgeslagen in onderhuidse bindweefsel / rondom organen.
Voedingsvezels: stoffen afkomstig van plantaardige voedingsmiddelen die niet door
enzymen van mens kunnen worden verteerd.
Functie: darmperistaltiek bevorderen.
Vetten
Functie: brandstoffen en bouwstoffen (bouwstoffen van fosfolipiden in celmembraan)
opgebouwd uit glycerolmolecuul + 3 vetzuurmoleculen.
Verzadigd vetzuur: bevat maximaal aantal H-atomen + heeft rechte keten.
Onverzadigd vetzuur: bevat niet maximale + heeft door 1/meer dubbele bindingen
geen rechte keten.
Cholesterol: vet dat voorkomt in celmembraan + bloedplasma.
Verzadigde vetzuren bevorderen afzetting cholesterol.
Onverzadigde vetzuren verminderen de afzetting.
Essentiële vetzuren: onverzadigde vetzuren die uit voedsel moeten komen.
∟ Glycerol + meeste vetzuren kunnen worden gevormd uit andere stoffen.
Water
Functie: bouwstof (lichaamscellen), oplosmiddel, transportmiddel en regeling
lichaamstemperatuur (zweet)
, Mineralen
Functie: bouwstoffen (calcium in botweefsel)
Spoorelementen: mineralen die je in geringe hoeveelheden nodig hebt. In lichaam vaak
bestanddelen van enzymen + hormonen.
Vitaminen
Functie: bouwstoffen (bestanddelen enzymen)
Weinig van nodig: enzymen + co-enzymen worden niet verbruikt bij
stofwisselingsreacties.
Provitaminen: stoffen in voedsel waar lichaam vitaminen uit kan maken.
§3 Basale metabolisme (energie behoefte in rust) is afhankelijk van:
Geslacht
Leeftijd
Lichaamsgewicht
Milieutemperatuur
§4 Conserveren: omstandigheden voor micro-organismen in voedsel ongunstig maken.
Methodes:
Invriezen: bij lage temperaturen zijn enzymen van micro-organismen inactief.
Pasteuriseren, steriliseren: bij hoge temperaturen denatureren enzymen micro-
organismen gaan dood.
Inblikken, vacuüm verpakken: micro-organismen kunnen niet groeien door gebrek
aan zuurstof.
Gasverpakken: verpakken met 1 enkele gas/combinatie van gassen minder
conserveringsmiddelen nodig.
Conserveermiddel toevoegen: vb: suiker/zout/zuur toevoegen
leefomstandigheden ongeschikt.
Additieven: worden aan voedingsmiddelen toegevoegd om bepaalde eigenschappen te
verbeteren.
E-nummer: nummer dat additieven krijgen als ze geen gezondheidsrisico’s
opleveren.
ADI: dagelijkse hoeveelheid die je van additieven binnen mag krijgen.
Voedselvergiftiging kun je oplopen door giftige (afval)-stoffen van bacteriën +
schimmels in voedsel.
Voedselinfectie kun je oplopen door voedsel met ziekmakende hoeveelheid micro-
organismen in darm prikkelt/tast aan.
§5 Mechanische vertering: kauwen en kneden van voedsel enzymen uit
verteringssappen kunnen beter op voedsel inwerken.
Chemische vertering: bewerking van voedsel door enzymen: voedingsstoffen afbreken
tot moleculen die door epitheelcellen in darmwand kunnen worden opgenomen.
Mondholte
Speekselklieren: produceren speeksel: bevat slijm slikken makkelijker.
Tong: voedsel keelholte induwen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MerleMaat. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen