Introduction – The study of adolescent development
The boundaries of adolescence
Adolescence: ontwikkelingsstadia die beginnen met puberteit en eindigen met overgang naar rol van volwassene, ruwweg
van 10 tot begin 20 jaar
Perspective When adolescence begins When adolescence ends
Biological Onset of puberty Becoming capable of sexual
reproduction
Emotional Beginning of detachment from Attainment of separate sense identity
parents
Cognitive Emergence of more advanced Consolidation of advanced reasoning
reasoning abilities abilities
Interpersonal Beginning of shift in interest from Development of capacity for intimacy
parental to peer relations with peers
Social Beginning of training for adult work, Full attainment of adult status and
family, and citizen roles privileges
Educational Entrance into junior high school Completion of formal schooling
Legal Attainment of juvenile status Attainment of majority status
Chronological Attainment of designated age of Attainment of designated age of
adolescence (e.g., 10 year) adulthood (e.g., 21 years)
Cultural Entrance into period of training for Completion of ceremonial rite of
ceremonial rite of passage passage
Early, middle, and late adolescence
Vaak gezien als serie van fasen i.p.v. enkel 1 fase:
- Early adolescence: ongeveer leeftijd 10-13; junior high or middle school years
- Middle adolescence: ongeveer leeftijd 14-17; high school years
- Late adolescence: ongeveer 18-21; college years
- Emerging adulthood: 18-25, transitie van adolescentie naar volwassenheid
o Weinig bewijs dat emerging adulthood echt universele fase is voor iedereen
o Veel verschillende ‘pathways’
A framework for studying adolescent development
Framework o.b.v. model van John Hill (1983) met drie basiscomponenten:
Ecological perspective on human development: perspectief op ontwikkeling dat nadruk legt op bredere context
waarin ontwikkeling plaatsvindt
1. Fundamentele veranderingen van adolescentie
o Biologische veranderingen onset of puberty
Puberty: biologische veranderingen in de adolescentie
o Cognitieve veranderingen emergence of more advanced thinking abilities
o Sociale transities transition into new roles in society
Rite of passage: ceremonie of ritueel dat overgang van persoon van ene sociale status naar
andere markeert, in het bijzonder overgang van jongere naar volwassenheid
2. Context van adolescentie
Ecological perspective on human development (Bronfenbrenner) perspectief op ontwikkeling dat nadruk legt op
bredere context waarin ontwikkeling plaatsvindt
o Familie
o Peer
o School
o Werk, vrije tijd en massa media
3. Psychosociale ontwikkeling van adolescenten
Psychosociaal: aspecten van ontwikkeling die zowel psychosociaal als sociaal van aard zijn, zoals ontwikkeling van
identiteitsbesef of seksualiteit
o Identiteit: te maken met zelfbegrip, zelfwaardering en gevoel wie iemand is
o Autonomie: ontwikkeling en uitdrukking van zelfstandigheid
o Intimiteit: vorming, instandhouding en beëindiging van hechte relaties
o Seksualiteit: ontwikkeling en uiting van seksuele gevoelens
o Achievement: gedragingen en gevoelens in evaluatieve situaties
, o Psychosociale problemen
Theoretical perspectives on adolescence
Biosocial theories
Biosocial theories: theorieën over adolescentie die nadruk leggen op biologische veranderingen in die periode
Hall’s Theory of Recapitulation
- Ontwikkeling van individu parallel aan ontwikkeling van menselijke soort (o.b.v. Darwin) theory of
recapitulation
- Ontwikkeling van individu stadia van adolescentie hoofdzakelijk bepaald door instinct - door biologische en
genetische krachten in persoon - en nauwelijks door omgeving
- Storm and stress: hormonale veranderingen in puberteit veroorzaken onrust, bij individu en zijn/haar omgeving
biologisch bepaald, dus onvermijdelijk maatschappij moet managen om te gaan met ‘raging hormones’
- Nu veel nog daarop gebaseerd: genetische basis van individuele verschillen in adolescentie en evolutionaire basis
van gedrag van adolescenten
Dual System theories
- Nadruk leggen op gelijktijdige ontwikkeling van twee verschillende hersensystemen
1. Regelt manier waarop hersenen beloningen, straffen en sociale en emotionele informatie verwerken
2. Regelt zelfbeheersing en geavanceerde denkvaardigheden, zoals plannen of logisch redeneren
- Activering van systeem 1 is vroeg in adolescentie, maar dan systeem nog aan rijpen creëert maturational
imabalance dus beter zelfregulatie ontwikkelen
Organismic theories
Organismic theories: theorieën over adolescentie die nadruk leggen op interactie tussen biologische veranderingen in die
periode en contexten waarin zij plaatsvinden
Freudian Theory: ontwikkeling begrijpen in psychoseksuele conflicten die opkomen op verschillende punten in
ontwikkeling.
- Puberteit werpt adolescent tijdelijk in periode van psychologische crisis, doordat oude conflicten over
ongemakkelijke seksuele driften, die in onbewuste begraven waren, opnieuw oplaaien
Eriksonian Theory: door interne, biologische ontwikkelingen naar volgende fasen (o.b.v. Freud); maar nadruk op
psychosociale i.p.v. psychoseksuele, conflicten waarmee individu op elk moment in tijd geconfronteerd wordt.
- Acht fasen met elk eigen crisis
Uitdaging van adolescentie is om identiteitscrisis op te lossen en tevoorschijn te komen met samenhangend
gevoel van wie men is en waar men naar op weg is
Piagetian Theory: verschillende fasen van cognitieve ontwikkeling. adolescentie gekenmerkt door overgang naar abstract
denken, hypothetisch wat ruimte geeft aan logica.
- Beïnvloed door zowel interne biologische veranderingen als intellectuele omgevingsveranderingen
Learning theories
Learning theories: theorieën over adolescentie die nadruk leggen op manieren waarop gedragspatronen worden
verworven door bekrachtiging en bestraffing of door observatie en imitatie
Behaviorism: processen van bekrachtiging en bestraffing belangrijkste invloeden op gedrag van adolescenten (Skinner)
operante conditionering
- Door bekrachtiging zal gedrag zich sneller opnieuw voordoen, door bestraffing juist minder snel
- Gedrag van adolescenten niets meer dan product van verschillende bekrachtigingen en bestraffingen waarin ze
blootgesteld worden
Social Learning Theory: meer nadruk op observational learning and imitating (Bandura)
- Niet enkel door bekrachtiging en straffen, maar ook door modeling
Sociological theories
Sociological theories: theorieën van adolescentie die nadruk leggen op manier waarop adolescenten, als groep, door
maatschappij worden behandeld
- Adolescent marginality: grote verschil in macht tussen volwassen en adolescente kan maken dat jongeren zich
gemarginaliseerd of onbelangrijk voelen (Lewin en Friedenberg)
, o Gefrustreerd omdat ‘belangrijke’ rollen in samenleving hun ontzegd worden
- Intergenerational conflict: adolescenten en volwassenen groeien op onder verschillende sociale omstandigheden
en ontwikkelen zo verschillende set van waarden, houdingen en overtuigingen (Mannehim en Coleman)
Historical and anthropological perspectives
Adolescentie als ontwikkelingsperiode verschillend van historisch tijdperk tot tijdperk daardoor onmogelijk te
generaliseren over zaken als mate waarin adolescentie stress oplevert, ontwikkelingstaken of aard van relaties tussen
generaties afhankelijk van sociale, politieke en economische omstandigheden
- Adolescence as an intervention (Bakan): lijn tussen kindertijd en adolescentie niets meer dan reflectie van
politieke, economische en sociale omstandigheden
- Anthropological perspectives: maatschappijen verschillen in manieren waarop ze kijken tegen en structuur geven
aan adolescentie dus adolescentie als cultural defined experience
Stereotypes versus scientific study
Doorlezen.
Chapter 1 – Biological Transitions
Puberty: an overview
Drie belangrijke lichamelijke verschijnselen van pubertijd:
1. Snelle groeiversnelling snelle toename gewicht en lengte
2. Ontwikkeling primaire geslachtskenmerken verdere ontwikkeling van geslachtsklieren hormonale
veranderingen
3. Ontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken veranderingen van geslachtsorganen en borsten en groei
van schaam-, gezichts- en lichaamsbeharing.
Gevolg van ontwikkelingen in endocriene en centrale zenuwstelsel. Geen nieuwe hormonen geproduceerd, maar juist
sterke toe- of afname van productie.
The endocrine system
Endocrine system: systeem van het lichaam dat hormonen produceert, laat circuleren en reguleert
Hormones: zeer gespecialiseerde stoffen die door een of meer endocriene klieren (glands) worden afgescheiden en via de
bloedbaan het lichaam doorgaan
Glands: organen die bepaalde delen van lichaam stimuleren om op specifieke manier te reageren op bepaalde hormonen
(klieren).
Gonadotroptin-releasing hormone (GnRH) neurons: gespecialiseerde neuronen die geactiveerd worden door bepaalde
hormonen in de puberteit
Hormonale feedback loop
Endocriene systeem ontvangt instructies om circulerende niveaus van bepaalde hormonen van centrale zenuwstelsel te
verhogen of te verlagen. Vooral door vuren van GnRH neuronen.
Werkt als thermostaat: level van hormonen ingesteld op bepaald punt (punt verschillend per ontwikkelingsstadium)
- Set point: fysiologisch niveau of fysiologische instelling (bv van specifiek hormoon) die lichaam via zelfregulerend
systeem tracht te handhaven als level onder set point komt, dan toename van hormoonproductie
Feedback loop: cyclus waarbij twee of meer lichaamsfuncties op elkaar reageren en elkaar reguleren, zoals die welke
wordt gevormd door de hypothalamus, de hypofyse en de gonaden
HPG axis: hypothalamus, pituitary, gonads
HPG as ontwikkelt zich met drie structuren:
1. Pituitary gland (hypofyse): een van belangrijkste klieren; verantwoordelijk voor regulering van hormoonspiegels
in lichaam
2. Hypothalamus: deel van hersenen dat werking van hypofyse controleert
3. Gonads (geslachtsklieren): klieren die geslachtshormonen afscheiden: bij mannen testikels (testes); bij vrouwen
eierstokken (ovaries)
Androgens: klasse van geslachtshormonen die door geslachtsklieren worden afgescheiden en bij beide geslachten
voorkomen, maar in hogere concentraties bij mannen dan bij vrouwen na puberteit
Estrogens: klasse van geslachtshormonen die door geslachtsklieren worden afgescheiden en bij beide geslachten
voorkomen, maar in hogere concentraties bij vrouwen dan bij mannen na puberteit
- Bij geboorte zijn beiden dus zowel bij mannen als vrouwen aanwezig; tijdens adolescentie productieverschil
HPG (hypothalamic-pituitary-gonadal) axis: neurofysiologisch pad dat feedback loop creëert waarbij hypothalamus,
hypofyse en geslachtsklieren betrokken zijn
