Dit is een samenvatting van alle leerstof voor het 3e tentamen van Medische Kennisgebieden. Het omvat de stof uit de hoorcolleges, werkcolleges, Anatomie & fysiologie van de mens, Klinische Pathologie en Farmacologie. Inclusief verduidelijkende plaatjes.
Hersenen en zenuwen
5 algemene functies van het zenuwstelsel:
Regulatie van de activiteiten van weefsels en organen;
Coördinatie van activiteiten van weefsels en organen;
Regulatie en coördinatie van vegetatieve functies;
Coördinatie van contacten met de buitenwereld’
Coördinatie van psychische functies.
Centraal zenuwstelsel = hersenen + ruggenmerg
Perifeer zenuwstelsel = hersenzenuwen + ruggenmergzenuwen + zenuwen van het vegetatieve zs
Cerebrum (= grote hersenen)
Bouw:
2 hemisferen (= helften)
- Gescheiden door fissura longitudinalis (= diepe spleet)
- Rechter hemisfeer stuurt linker lichaamshelft aan, en andersom.
Cortex (= schors)
- Bestaat uit grijze stof (cellichamen en dendrieten)
- Sterk geplooid → oppervlakte vergroting (0,5 km 2 )
- Schorsgebied = min of meer afgegrensd gebied van de schors dat een specifieke
functie heeft.
Sulci = groeven
Gyri = windingen
Insula = eilandje = niet zichtbare deel van de grijze stof
Lobus = kwab
- Lobus frontalis = frontale kwab / voorhoofdskwab (voorkant)
- Lobus pariëtalis = pariëtale kwab / wandbeenkwab (midden/bovenkant)
- Lobus temporalis = temporale kwab / slaapbeenkwab (zijkant)
- Lobus occipitalis = occipitale kwab / achterhoofdskwab (achterkant)
Medulla = merg
- Bestaat uit witte stof (verbindingsbanen/ axonen)
- Bestaat uit 3 functioneel gescheiden delen:
- Associatiebanen: verbinden verschillende schorsgebieden van een
hemisfeer. Hierdoor kunnen de gebieden (met verschillende functies)
informatie uitwisselen.
- Commissuren: verbindingen tussen beide hemisferen. Corpus callosum
(= hersenbalk) is de belangrijkste.
- Efferente banen: zenuwbanen die van de hersenen naar het lichaam lopen.
onderscheid tussen piramidebanen (met ‘extra’ lange axonen die caudaal
lopen) en extrapiramidebanen (alle motorische zenuwvezels die niet tot de
piramidebanen behoren, voor grove motoriek en ondersteuning van de fijne
motoriek).
In elke hemisfeer zit een holte: ventriculus lateralis.
Basale ganglia = verzameling kernen die motorische impulsen doorschakelen naar efferente
banen
, Functies:
Motoriek
- Motorische schorsgebieden
- Primaire motorische schors verzorgt animale motoriek door de skeletspieren aan te
sturen.
- Secundaire motorische schors (ook wel premotorische schors) verzorgd de
coördinatie van gecompliceerde bewegingen en bewegingspatronen, waarbij veel
spieren tegelijk aangestuurd moeten worden.
- Motorische somatotopie = elke skeletspier heeft een specifieke plek op de
motorische schors.
- Motorische homonuculus = hoe intensievere besturing een lichaamsdeel heeft, hoe
meer zenuwcellen daarvoor nodig zijn, hoe zo’n groter deel van de motorische
schors wordt gebruikt.
- Basale ganglia
- Brocacentrum = spraakcentrum. Zit maar in 1 hemisfeer, meestal links.
Sensoriek
- Primaire sensorische schors: hier komt sensorische info binnen vanuit de zintuigen.
Ook gewaarwording van spiergevoel.
→ Ligt parallel aan de primaire motorische schors omdat ze nauw verbonden zijn.
Sensorische input wordt vaak gevolgd door motorische output. Hoe korter de
verbindingen zijn, hoe sneller je kunt reageren.
- Secundaire sensorische schors: geeft betekenis aan de sensorische input. De
informatie wordt geassocieerd met je herinneringen.
- Sensorische homunuculus = lichaamsgebieden die een hoge gevoeligheid hebben
(zoals de vingertoppen) hebben een groter gedeelte op de sensorische schors
doordat ze met heel veel neuronen verbonden zijn.
- Primaire visuele schors : binnenkomst van lichtprikkels.
Secundaire visuele schors : interpretatie van de lichtprikkels.
→ Liggen beide in het achterste gedeelte van de occipitale kwab.
- Primaire auditieve schors: binnenkomst van gehoorprikkels.
Secundaire auditieve schors: interpretatie van de gehoorprikkels.
- Smaakcortex: voor smaak, ligt dieper in de frontale kwab.
- Olfactorische cortex: voor reuk, ligt onderin de frontale kwab.
- Wenickecentrum = spraakcentrum. Ontvangt info van alle sensorische
schorsgebieden. Speelt een rol bij het kunnen interpreteren, herinneren en begrijpen
van taal. Zit maar in 1 van de hemisferen, welke is verschillend.
- Associatieve schorsgebieden zijn medeverantwoordelijk voor integratie van tegelijk
binnenkomende informatie en gecompliceerde motorische- en sensorische info.
Emoties
- Emotie = positieve of negatieve gevoelens die ontstaan als reactie op bepaalde
prikkels in een bepaalde situatie.
- Limbische systeem is betrokken bij het ontstaan en uiten van emoties.
→ Regelt ook je gedrag als reactie op emotie, zowel bewust als onbewust
(vegetatieve stelsels)
→ Ligt in het centrum van de hersenen.
- Prefrontale cortex: interpretatie en reactie op de secundaire sensorische informatie.
→ Speelt een belangrijke rol bij sociaal gedrag: eigen gedrag controleren, vermogen
om situaties in te schatten, kunnen plannen en zichzelf beheersen in emotionele
situaties.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ilsevwijk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.
