College aantekeningen
Samenvatting hoorcolleges ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE
- Instelling
- Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Uitgebreide aantekeningen van de hoorcolleges van ontwikkelingspsychologie
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
Voorbeeld 3 van de 30 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting ontwikkelingspsychologieHoofdstuk 1 – Study of Human Development
Erikson’s fases psychosociale ontwikkeling
1. Vertrouwen ontwikkelen vs wantrouwen (eerste 18 maanden) > baby’s ontwikkelen
vertrouwen in mensen en objecten
2. Autonomie vs schaamte/twijfel > kids vinden balans tussen zelf bepalen en controle
van ouders
3. Initiatief vs schuldgevoel > kinderen balanceren wil om doelen te behalen met
bedenkingen erover
4. Industrie vs minderwaardigheid > kinderen leren productieve vaardiheden nodig in
cultuur of gevoel van minderwaardigheid
5. Identiteit vs identiteitsverwarring(rolverwarring) > adolescent wil samenhangend zelf
en rol in maatschappij ontwikkelen
6. Intimiteit vs isolatie > jong volwassenen vormen sterke, langdurige relatie met
vrienden/romantische partners of gevoel van isolatie/zelf-absorptie voelen
7. Generativiteit vs. stagnatie > middelbare leeftijd ontwikkelt vaststellen, sturen en
beïnvloeden van volgende generatie of levenloosheid voelen
8. Ego integriteit vs wanhoop > ouderen accepteren geleefde leven (en dood) of
wanhoop dat leven niet herleefd kan worden
H1+2
- Levensloop als sociale constructie
- Invloeden(model) van ontwikkeling (Baltes)
- Basismodellen van ontwikkeling (Locke vs. Rousseau)
- Theoretische perspectieven op ontwikkeling
- Manieren van onderzoeken – en waarom (theorie + methode)
Levensloop ontwikkeling: gaat over gehele menselijke leven, ipv alleen kindertijd. Kan
positief en negatief zijn. Wordt gebruikt in oa psychologie, sociologie, biologie, geneeskunde
en familiewetenschap
Human development: we kijken op twee manieren naar het systematische proces van
veranderingen en stabiliteit van mensen tijdens de levensloop:
1. Continue ontwikkeling (geleidelijk/kwantitatieve verandering): vloeiend
2. Discontinue ontwikkeling (stapsgewijs/kwalitatieve verandering): in stadia/fasen – in
harde niveaus, zonder zachte overgang. Mensen van middelbare leeftijd staan boven
aan de berg, jongeren en ouderen staan lager. 100 jaar werd als ideale eind gezien.
Domeinen/aspecten in ontwikkeling
1. Fysiek (groei van hersenen en lichaam, sensorische capaciteit, motorische skills en
gezondheid)
2. Cognitief (leren, aandacht, geheugen, taal, denken, beredeneren en creativiteit)
3. Psychosociaal (persoonlijkheid, interactie in sociale relaties/connecties en emoties)
Ze staan met elkaar in contact en hebben positieve of negatieve invloed op elkaar.
Benadering tot ontwikkeling – moderne doelen van ontwikkelingspsychologie
1. Beschrijven – wat: het gedrag, de ethologie (diergedrag), observatie.
2. Verklaren – waarom: experimenteel, natuurwetenschappelijk (zorgt wel voor context
verlies, onderzoeken zijn niet altijd precies zoals werkelijkheid/echte leven)
3. Voorspellen – waar gaat ontwikkeling naartoe (erg belangrijk)
, 4. Interventie – hoe kunnen we ingrijpen in ontwikkeling
We hebben betere vragen, methoden/meetinstrumenten en verklaringen dan vroeger.
Oorzaken/invloeden van ontwikkeling
1. Biologische/erfelijke invloed (nature) – intern, genetisch
2. Omgevingsinvloeden (nurture) – extern, buiten het lichaam
Complex samenspel tussen nature en nurture. Niet de wat is sterker, maar hoe de
samenwerking is.
Maturation van biologische processen: het ontvouwen van natuurlijke volgorde van
fysieke veranderingen en gedragspatronen, vooral tijdens vroege jeugd. Tijdens en na
puberteit spelen individuele verschillen in aangeboren karaktereigenschappen en
levenservaring een grotere rol.
Omgevingsfactoren
1. Familie
Gezin: ouders en hun kinderen. Veranderingen als kleinere gezinnen, ouders werken buiten
huis, scheidingen/samengestelde gezinnen, alleenstaanden/kinderlozen en
mixed-race/samesex huishouden. Voorheen ‘nuclear family’ als social unit, nu diversiteit.
Voor bepaalde culturen (Latinos, African Americans en Asians) is de extended family
(multigenerationaal netwerk van grootouders, tantes, ooms, cousins etc) de traditionele
vorm, waarbij ouders zorg over kinderen delen en oudere kids letten op jongere kids. Deze
vorm, multigenerationele familie, is afgenomen in armere landen door industrialisatie en
migratie en toegenomen in US door huistekort, samengestelde gezinnen, migratie,
economische druk en ouder worden.
2. Socioeconomische status (SES)
De meeste armen leven op het platteland, werken in landbouw en zijn laagopgeleid. In
America zijn de kinderen de armste groep. Vaak spelen race en etniciteit een grote rol, bij
African American, Asian, Pacific Islander, American Indian/Alaskan Native en Hispanic
kinderen. Hoe eerder armoede begin en hoe langer het duurt, hoe slechter de uitkomst.
- minder werkgelegenheid zekerheid, meer inkomen ongelijkheid.
- verslecht welzijn, gezondheid, ruzie/geweld ervaringen, educatie en
emotionele/gedragsproblemen.
- Verhoging van risk factors: condities die kans op negatieve uitkomst vergroten.
- jongeren, vooral meisjes, gevoeliger voor drugsmisbruik. Soms door tekort aan
ouders thuis, veel door leeftijdgenoten op school.
3. Cultuur en race/etniciteit
Cultuur: totale manier van leven door maatschappij/groep, met gewoonten, tradities,
wetten, kennis, geloven, waarden, taal, fysieke producten/spullen en
gedragingen/houdingen. Veranderd door contact met andere culturen.
Etnische groep: groep mensen verbonden door cultuur, afkomst, religie, taal of
nationaliteit. Dit geeft gedeelde identiteit en houding geloven en waarden.
Cultuur en etniciteit bepalen samen levensontwikkeling van kinderen/mensen. Binnen
etniciteit zijn ook verschillen in cultuur etc.
Etnische goss: overgeneralisatie die verschillen in etniciteit vervaagd/verbergt
(Black/Hispanic toot niet alle variaties in groepen).
Race: identificeerbaar uit biologie, is meer sociale constructie. Racisme heeft veel
effect op iemands leven/kansen/mogelijkheden.
Het wordt continue gevormd door sociale en politieke invloeden
De verwachting is dat etnische minderheden de meerderheid gaan worden in de US (vanaf
2044).
, 4. Historische context
Er werd voorheen minder gekeken naar hoe ervaringen, afhankelijk van de tijd en plek
waarin je leeft, invloed hebben op de route van iemands leven, bij ontwikkeling.
Levensloop in fases verdelen is een sociale constructie (concept uitgevonden door
cultuur/maatschappij) en geen natuurlijk gegeven. Recent is adolescentie (zoektocht naar
identiteit - persoonlijk, seksueel en beroepsmatig) wat bepaalde culturen niet kennen. het
gaat om het identificeren van universele invloeden op ontwikkeling om ze toe te passen tot
het begrijpen van individuele verschillen in ontwikkelingstrajecten.
Individuele verschillen: in karakter, invloeden en ontwikkelingsuitkomsten. Verschillen
in gender, lengte, gewicht en lichaamsbouw, gezondheid en energieniveau,
intelligentie en temperament, persoonlijkheid en emotionele reacties. Verschillen in
omgeving: huis/thuis, community en maatschappij, scholen en relaties,
vrijetijdsbesteding.
Momenten/timing van invloeden/ontwikkeling
Inprenting (Lorenz): pasgeboren dier ziet eerste, bewegende organisme als
belangrijkste verzorger. Komt door ready zijn om informatie op te doen.
Kritieke periode: (afwezige)gebeurtenis heeft ontwikkelingseffect in deze periode
(zoals in aanraking willen komen met taal voor 12 jaar oud om het uberhaupt ooit te
kunnen leren).
Controversieel door plascitieit: verandering van prestaties, wat afneemt bij ouder worden
(sneller heup breken) en per persoon kan verschillen.
Sensitieve periode: waarin gevoeligheid voor bepaalde ervaring/vaardigheid groter is
(tweetalig opvoeden kan je het best vrij jong mee beginnen). Beter om naar te kijken
dan kritieke, door plasticiteit.
Voorbeeld Genie (1970): kind dat tot 13 jaar opgesloten zat op een donkere kamer door
gestoorde, afzijdige vader en geen taal of spreken hoorde en de vaardigheid niet
ontwikkelde. Moeder en zoon mochten niet met haar spreken van vader, ze leefde bijna
volledig geïsoleerd. Op het moment dat ze gered werd droeg ze een luier, kon ze niet lopen
en zat ze vast aan een bed. Genie werd veel onderzocht en geholpen waar mogelijk. Ze
ontdekten kritieke perioden van taal en konden haar langzaam leren praten. Maar haar groei
bleef stilstaan. Taal zoals grammatica kon ze niet. Delen van haar hersenen waren
onderontwikkeld door gebrek aan horen en spreken en fysiek niet capabel genoeg. Het
gebied groeit niet groot genoeg. Met 18 jaar trok ze in bij moeder in zelfde huis. Dat lukte niet
dus ze had ze nooit een echte thuis hierna.
Levensloop ontwikkeling benadering – Baltes et al.
Ontwikkeling is..
1. een levenslang proces van verandering
2. multidimensionaal; interactie tussen biologische, psychologische en sociale
dimensies
3. multi directioneel: er zijn vele routes/trajecten mogelijk, je wordt beter/slechter op
verschillende momenten
4. verschuiving van relatieve invloeden van biologie (jonge leeftijd) naar cultuur (latere
leeftijd)
5. verandering van soort/mate van bronnen toepassen (tijd, energie, talent, geld, sociale
steun) in groei (jong), onderhoud/herstel en rouw/verlies (oud). Midlife is balans van
alle drie de functies.
6. Plastisch; beter worden door leren/oefenen, maar heeft grenzen.
7. onder invloed van historische en culturele context
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jkm88. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen