Samenvatting
Samenvatting biologie Nectar vwo, hoofdstuk 21 afweer
Samenvatting biologie Nectar vwo, hoofdstuk 21 afweer
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
2 beoordelingen
Door: valeriebuijsen • 3 jaar geleden
Door: norahmonteny • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Biologie hoofdstuk 21 afweer paragraaf 21.1 geen indringersBarrières aan de buitenkant
Dekweefsels (bijv. opperhuid) vormen als fysieke barrière een mechanische afweer voor
ziekteverwekkers en gevaarlijke stoffen. Ze bestaan uit nauw aaneensluitende cellen
kunnen ziekteverwekker niet door
beschermen inwendig milieu van uitwendig milieu
de opperhuid bestaat uit:
Hoornlaag dode cellen, waarmee bacteriën van je huid ‘vallen’
Basale cellenlaag laag cellen waaruit de opperhuid aangroeit, bestaande uit
stamcellen die voortdurende delen
Lederhuid laag bindweefsel onder opperhuid (veel zintuigjes + elastische vezels)
Bescherming tegen zonlicht
Een bruine huid is een beschermingsreactie tegen uv door een extra productie van pigment
door melanocyten (in basale cellenlaag). Melanine hoopt zich op om de kern van naburige
cellen in de kiemlaag en beschermt zo het DNA. Een zwaardere bescherming tegen uv is de
verdikking van de opperhuid.
Vochtbarrières
Je ademwegen en je verteringsstelsel zijn aan de binnenzijde bedekt met een speciale
cellaag: slijmvlies dekweefsel waarin slijmbekercellen slijm afscheiden dat
bacteriedodende stoffen bevat, in longen blijven ze eraan kleven.
Biomedische barrière de maag met maagzuur = niet overleven bacteriën
Traanvocht in ogen zelfde principe als slijmvlies
Investeren in bescherming (planten)
De afweer van organismen vindt plaats op verschillende niveaus. Het eerste niveau is de
mechanische afweer. Hierbij wordt het ziekteverwekker onmogelijk gemaakt om het interne
milieu binnen te dringen, bijvoorbeeld:
Stekels
Holtes waarin mieren leven steken dieren (mutualisme)
Chemische bescherming (planten)
Het tweede niveau is chemische afweer. Er worden chemische stoffen gemaakt die in staat
zijn om ziekteverwekker te vernietigen, bijvoorbeeld:
Bittere stoffen die planten maken
Bijtende, brandende of giftige stoffen die planten maken
Brandharen die stoffen afgeven (histamine, mierenzuur en acetylcholine)
, Afweer maatregelen (planten)
Planten herkennen schadelijke schimmels en bacteriën via receptoren op de celmembranen
zorgt voor bijv.
Sluiten huidmondjes
H2O2 aanmaak dikke celwand
Stoffen die schimmelsporen doden die op de caticula komen
Signaalstoffen en lokstoffen
Een plant die is aangevreten kan waarschuwingssignalen afgeven naar andere planten
Ontvangen van geurstoffen (plant) aanmaak van vies smakende stoffen door plant
Ontvangen van geurstoffen (plant) lokstoffen aanmaken (aanmaak van nectar in
kliercellen buiten bloem om bijv. bijen te lokken)
Ontvangen van geurstoffen (kleine carnivoren) naar de aangevreten plant toe om
bijv. de rupsjes op te eten
Paragraaf 21.2 niet-specifieke afweer
Omringd door eencellige organismen
Bacteriën hebben geen celkern, ze zijn ingedeeld op:
Leefomgeving (aeroob of anaeroob)
Voedselherkomst (heterotroof (kan zelf geen voedingsstoffen maken) of autotroof
(wel in staat voedingsstoffen te maken)
Celvorm (bijv. bolletjes of staafjes)
Celwandverschillen (gram-negatieve bacteriën (extra celmembraan, buiten celwand)
of gram-positieve bacteriën (hebben 1 celmembraan)
Bacteriën zijn prokaryoten (geen celkern) en bevatten:
Cirkelvormig DNA in grondplasma (plasmiden)
Cirkelvormige chromosomen in grondplasma
Iedereen heeft een microbioom (alle bacteriën in en op je lichaam)
Bacteriën als ziekteverwekkers
cyanobacteriën (blauwalg) fotoautotrofe bacteriën (maken door fotosynthese eigen
organische stoffen) die giftige stoffen maken tasten zenuwen + lever aan
Andere eencellige ziekteverwekkers
Er zijn ook eukaryoten (cel bevat een celkern), zoals parasieten
Ongeslachtelijke parasieten vermenigvuldigen in lever + rode bloedcellen
Geslachtelijke parasieten zygote in de mug die het afgeeft in het lichaam
DNA- en RNA-virussen
Virussen maken gebruik van cellen om zich te vermeerderen. Een virus bestaat uit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sharong2002. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75057 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen