Geschiedenis samenvatting H7
Paragraaf 1
Vanaf 1614 riepen Franse koningen geen vergaderingen van de Staten-Generaal meer bijeen, dat
gebeurde tot 1789. Dit omdat de koningen streefden naar uitbreiding van hun macht en versterking
van het centraal gezag. De koninklijke adviseurs, Richelieu en Mazarin, probeerden de macht van de
adel op andere manieren in te perken. Door het ambtenarenapparaat uit te breiden en belastingen
rechtstreeks te heffen. Lodewijk XIV zette dit proces door. Hij legde de resterende overlegorganen
eenzijdig zijn wil op. We noemen dit verschijnsel absolutisme.
Politiek; koning neemt alle beslissing zelf, stelde ambtenaren aan die rechtstreeks aan hem
rapporteerden, kondigde nieuwe wetten af, voerde censuur in.
Militair; permanent professioneel leger van beroepssoldaten, goede training en uitrusting,
hoog salaris, rangen werden voortaan op basis van geschiktheid verleend.
Economisch; mercantilisme, voldoende reserves ter bekostiging van Lodewijks buitenlandse
avonturen, van het leger en de pracht en praal. Grote goud- en zilvervoorraad, export
bevorderen en import beperken, want rijkdom van het ene land gaat ten koste van ander
land.
Religieus; eenvormigheid, 1685 werd Edict van Nantes herroepen, protestanten moesten
vluchten.
Jacques Bossuet (1627-1704) rechtvaardigde de absolute macht van de Franse koning met
argumenten gebaseerd op de Bijbel. Hij zag de koning als plaatsvervanger van God. Volgens deze
leer van het droit divin was de koning aan niemand anders verantwoording schuldig dan aan God.
In Rusland ontwikkelde zich in de 17 e eeuw een absolute monarchie. Van 1613-1917 was de macht in
handen van de Romanovs. De zeggenschap van de adel en geestelijkheid werd beperkt en lokaal
zelfbestuur werd afgeschaft. Ook trokken ze alle militaire en administratieve taken naar zich toe. De
kerk werd een instrument in handen van de staat. Het leger werd gereorganiseerd tot een modern,
goed gedrild apparaat. Tsaar Peter de Grote (regeerde van 1682-1725) speelde een grote rol hierbij.
In Pruisen was een soortgelijke ontwikkeling gaande. De basis werd gelegd door keurvorst Frederik
Willem (regeerde van 1640-1688). Hij moderniseerde het leger tot een efficiënt geheel. Het leger en
het ambtenarenapparaat waren de voornaamste steunpilaren. Onder ‘soldatenkoning’ Frederik
Willem I (regeerde van 1713-1740) groeide het leger uit tot een van de modernste en sterkste van
Europa. Ook vernieuwde hij het belastingstelsel. Het land stelde zijn grenzen open voor mensen die
vervolgd werden. Er was dus geloofsvrijheid.
In de Republiek was er geen sprake van absolute macht, er was namelijk geen vorst. De stadhouders
deden hun best om hun macht uit te breiden, maar dat lukte niet.
In Engeland mislukte de centralisatie ook. Het Engelse parlement wist zijn macht uit te breiden.
Burgerij en lage adel hadden de meeste invloed in het parlement en door een gunstige economische
ontwikkeling slaagde zij erin om macht te vergroten. De hoge adel voelde zich bedreigd en steunde
de koning, maar werd verslagen in een burgeroorlog (1642-1649). Later liepen de conflicten weer op
en heeft Willem III de koning verslagen en nam hij zelf plaats op de troon, maar hij moest wel de
rechte van het parlement erkennen. Deze ‘Glorious Revolution’ van 1688 betekende dat het Engelse
parlement de strijd met de vorst definitief gewonnen had.
Deze strijd leverde belangrijke werken op. Thomas Hobbes schreef rond 1650 Leviathan. Hij stelde
dat de mens van nature het recht heeft op zelfverdediging, maar hij was pessimistisch over het
vermogen van de mens om situaties op waarde te schatten. Chaos zal het gevolg zijn. De mens is
voor zijn medemens een wolf (homo homini lupus). Daarom moet de mens zijn natuurrecht
overdragen aan een almachtige soeverein. Die beslist op alle terreinen wat goed is en wat niet. Dan
garandeert hij veiligheid en vertegenwoordigt hij allen.
Rond 1680 schreef John Locke Two treatises of government. Hij ging ook uit van een contract tussen
het volk en zijn regering, maar kwam tot een andere conclusie: als de regering zich misdroeg, was
het contract niet langer geldig en mocht het volk een andere regering kiezen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marijedenouden. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,29. Je zit daarna nergens aan vast.