Bint F. Bordewijk
1.Noem drie motieven, geef een voorbeeld waar in het verhaal dit motief
voorkomt.
1. Angst speelt een grote rol in dit werk. Allereerst de angst van degenen die
zich niet willen schikken in de opvattingen van Bint en moeten vrezen van
school gestuurd te worden of zelfs voor hun leven (Van Beek). Maar er is ook
de angst van Bint zelf, die telkens alert moet zijn op tekenen van verzet en op
het overleven van het systeem. En niet op de laatste plaats is er zijn angst
voor de verwildering in de maatschappij, de belangrijkste reden dat hij zijn
systeem van tucht heeft ontworpen.
2. Een volgende motief is dat van de tucht als middel om de dreigende chaos
meester te blijven en de angst te overwinnen. Simon Vestdijk heeft Bint zelfs
een 'roman van de tucht' genoemd. De 'absolute' tucht, de 'absolute' onvrijheid
heerst in Bint, een onvrijheid die de mens in al zijn uitingen aan banden legt,
zijn individualiteit uitschakelt. Bint stelt een ijzeren tucht tegenover de
ontbindende krachten die hij in de maatschappij aan het werk ziet. Hij eist
tucht om de mens (zijn leerlingen) tegen de chaos in het leven te beschermen
en tegen de angst voor die chaos. Maar er komt een opstand na een
zelfmoord en aan het slot van het verhaal wordt duidelijk dat het systeem ook
Bint zelf te machtig is.
3. Ten slotte spelen verwording, verval en verzet een grote rol. Bint wil de
verwording
en het verval in de maatschappij bestrijden door zijn systeem van tucht. Via
onder
andere Keska beschrijft Bordewijk de kiemen van verzet tegen de totalitaire
opvattingen van
Bint: in de rapportvergadering vraagt hij om aandacht voor de problemen van
Van Beek en diens plannen om eventueel zelfmoord te plegen. Het
hoogtepunt van verzet is natuurlijk de opstand na de kerstvakantie. Het verzet
is hevig, scholieren heffen een gehuil aan, brullen leuzen als 'Vrijheid, geen
straf, we wreken Van Beek' en zijn razend om het verraad van 'de hel'. In een
kort, hevig gevecht slaat de hel de opstand neer en wordt ze beloond door
Bint: 'Hij gaf handen. Kerels, zei hij alleen. En nu en dan: Kerels.'
2. geef het thema met uitleg
Dictatuur, schoolleven, tucht. De bedreiging van het individu in een harde, moderne
samenleving. tucht als vorm van zelfbehoud in een chaotische wereld vol angst.
Tucht is het instrument waarmee in een groep de discipline wordt gehandhaafd, door
middel van het aanleren van gehoorzaamheid en volgzaamheid.
3. geef in een zin aan waar het boek over gaat ( inhoud, onderwerp, dus niet
hetzelfde als het thema)
De bedreiging van het individu in een harde, moderne samenleving.
4. Bij welke literaire stroming kan je dit boek indelen?
Ferdinand Bordewijk (1884-1965) is een bijzondere auteur in de Nederlandse
literatuur. Hij is een van de weinige schrijvers die in verband kan worden gebracht
met de stroming Nieuwe zakelijkheid in het Interbellum. Deze stroming vindt zijn
, oorsprong in de beeldende kunst en design, waarbij de functionaliteit van
voorwerpen het belangrijkst was. In de literatuur uit deze functionaliteit zich in het
vooropstellen van de inhoud boven de vorm. Schrijvers proberen de nadruk te leggen
op wat er gezegd wordt, door het op een gewone manier op te schrijven.
Bij Bordewijk zie je dit functionalisme in de korte zinnen en concrete beschrijvingen
kenmerken:
Korte zinnen, concrete beschrijvingen, functionalisme, al het overbodige is
weggehaald ook heeft het een afstandelijk koel karakter.
5. Omschrijf het belangrijkste personage. is het een flat of round character.
De hoofdpersoon is de Bree, De Bree is leraar op de school van Bint, hij was nooit
van plan langer dan een jaar te blijven maar na een jaar is zijn kijk op de wereld en
zichzelf verandert en wil hij toch blijven lesgeven. Hij gelooft dan heilig in het
systeem van Bint. Hij is een round character, omdat de Bree in de loop van het
verhaal verandert. In het begin van het verhaal vraagt hij zich sterk af of de manier
waarop Bint de school leidt wel de goede is en aan het einde van het verhaal gelooft
hij steevast in de manier van Bint.
6. Is dit boek literatuur? waarom wel/ niet?
Het is wel literair, maar niet zo literair als bijvoorbeeld de kleine johannes. In dit boek
zitten niet echt duidelijke symbolen. Wel zitten er twee verhaallagen in. Het boek
beschrijft in de eerste plaats de gebeurtenissen, wat er bijvoorbeeld allemaal gebeurt
in de klas. In de tweede plaats beschrijft het boek de tucht die heerst in de school (de
thematische laag). Er zit een goed samenhang in het boek. De motieven, chaos en
rebellie, wijzen naar het thema; tucht. Door de chaos is de tucht nodig en de rebellie
is een gevolg van de tucht.
7. Dit boek heeft een opvallende overeenkomst met:
Zie boek-boek vergelijking Bint Blokken.
8. Hoe is de spanning in het boek opgebouwd?
Het verhaal wordt chronologisch verteld, wel zijn er tijdsprongen. Er zijn in totaal 28
hoofdstukken, waarbij elk hoofdstuk een titel heeft. Het boek is in vijf delen op te
splitsen:
De aanstelling van de Bree aan het begin van het schooljaar, de
rapportvergaderingen en de oproer na de zelfmoord van van Beek, de schoolreis
naar Frankrijk met Pasen, de laatste maanden tot aan het einde van het schooljaar
en het begin van het nieuwe schooljaar met het ontslag van van Beek..
Er zitten weinig spanningsbogen in het verhaal. Wanneer twee jongens verdwijnen
tijdens de schoolreis is er een kleine spanningsboog en ook als de opstand van de
leerlingen ontstaat loopt de spanning even op.
De spanning in Bint is vooral psychologisch. Er is wel sprake van een
verhaalverloop, maar de actiemomenten zijn beperkt.
9. Geef een voorbeeld van een flashback in het boek. Welke functie heeft deze
Flashback?
